Vandaag gaat in Antwerpen het partijcongres van N-VA van start. Drie dagen lang zullen Bart De Wever en co discussiëren over welke toekomst ze voor ons land willen. Hierbij negen momenten ‘to watch’ voor de keuzes die de N-VA maakt de komende dagen.

Allereerst wat technische uitleg: alle voorstellen van de partij kunnen met 2/3 meerderheid worden goedgekeurd en afgekeurd. Is één van beide het geval, dan hoeft er niet meer over amendementen op die voorstellen gestemd. Maar alles wat geen 2/3 haalt, moet zondag voor heel het congres in detail, met alle amendementen gestemd. Er zijn in totaal 2.495 voorstellen op 262 pagina’s congrestekst, met ultra klein lettertype gedrukt. Wat houden we dus in het oog?

Voila. De eerste zaal waar enkel nog stoelen moeten gezet worden. #nva #vvvcongres http://t.co/uXlru0oflJ

— N-VA (@de_NVA) January 30, 2014

1. De werkbonus

Dit is het fiscale paradepaardje van de partij. Hoe lager het loon, hoe hoger de korting op de werknemersbijdrage. Het minimumloon gaat flink omhoog, omdat het volledig vrijgesteld wordt van een werknemersbijdrage. Dit is meteen de hoeksteen van de ‘sociale partij’ die N-VA zelf zegt te zijn. Er is een hele reeks amendementen ingediend, maar het staat buiten kijf dat de partij dit voorstel erdoor moet hebben.

2. De Moesen-norm

Een even straffe financiële maatregel is de invoering van de zogenaamde ‘Moesen-norm’, genoemd naar KULeuven-professor Wim Moesen. Die pleit ervoor om de totale overheidsuitgaven de komende jaren gewoon te bevriezen. Als je in één departement meer wilt uitgeven, moet je sowieso elders besparen. Hierbij zijn ook een reeks straffe amendementen, zoals de staatsschuld laten dalen tot 45 procent van het BBP –vandaag is dat net geen 100 procent. Afwachten hoe heet N-VA deze soep opdient.

3. Basisbeginselen van confederalisme: wat met de Duitstaligen?

Het confederalisme leidt meteen tot een scherpe financiële opsplitsing: Vlaanderen en Wallonië zijn volledig verantwoordelijk voor eigen inkomsten én uitgaven. Daarover is iedereen het quasi eens. Opvallend is daarbij de resem amendementen over de Duitstalige gemeenschap. Die blijken een heel pak fans bij N-VA-leden te hebben: erg veel leden willen dat die ook eigen financiële autonomie krijgen.

4. Federale regering: 6 perfect tweetalige ministers

De N-VA stelt voor om maar zes federale ministers over te houden, waarvan twee Vlamingen en twee Franstaligen voorgedragen voor het Vlaams en Waals parlement. Daarnaast zit er zowel een Vlaamse als Franstalige minister bij die ook in de Vlaamse en Waalse regering zetelt. Dat dubbel petje garandeert goede communicatie. Tweetaligheid is vereist. Een paar amendementen vereisen een strikte ministerproef, met taaltest.

Een blik achter de schermen: het voorlopige congressecretariaat van het #vvvcongres. http://t.co/HVGgx5oiWl

— N-VA (@de_NVA) January 29, 2014

5. Koningshuis afschaffen

De N-VA blijft een republikeinse partij: “De monarchie is een achterhaalde staatsvorm, het geboorterecht strookt niet met de democratische beginselen.” Alleen wil de partij dat niet meteen afschaffen, ze stelt een overgangsregime voor: de protocollaire monarchie naar Scandinavisch model. Dat is buiten een pak militanten gerekend: tientallen resoluties pleiten voor de directe invoering van de republiek, nog een hele resem voorstellen legt de koning en zijn kabinetschef verder aan de ketting. Laken mag deze stemming alvast heel aandachtig volgen.

6. Provincies afschaffen

De partijtop heeft er een handig en zelfs wat sluw voorstel ingestoken: We schaffen alle provincies af én het vrijgekomen geld gaat naar de gemeenten. Dat geeft alle leden die op gemeentelijk vlak actief zijn een heel goede reden om meteen hun collega’s die provinciaal actief zijn, van hun taken te ‘ontlasten’. Afwachten of het erdoor komt.  

7. Leger voor de Benelux

Interessant, de partij wil een echt Benelux-leger uitbouwen. Maar alles wat met defensie te maken heeft, belooft een verhit debat. Zo stelt iemand voor om uit de NAVO te stappen, anderen willen alle militaire missies beperken tot “Europa en de grenzen”. Binnen de N-VA leeft toch nog een deel de oude pacifistische Volksunie, zoveel is duidelijk. Zo stelt amendement 1244 koudweg: De confederatie ziet geen meerwaarde in een lidmaatschap van de NAVO. Motivatie: “De NAVO was zinvol in de Koude oorlog, (…) nu is die alleen nog een machtsinstrument in handen van de VS.

8. Geen kernwapens op het grondgebied

Meer van hetzelfde: de kernwapens moeten weg. Resolutie 1266 stelt: “In samenspraak met de NAVO wordt beslist alle kernwapens op Belgisch grondgebied te ontmantelen en te verwijderen binnen een periode van vijf jaar. Motivering: “De huidige kernwapens, die er kwamen tegen de wil van de bevolking begin jaren 80, moeten gemoderniseerd worden. Ook heden ten dage is er geen draagvlak voor kernwapens.” Benieuwd hoe sterk die pacifistische vleugel is.

9. Kernenergie: Thorium of Fusie?

Ook een interessant heet hangijzer. De partij stelt een heel voorzichtige kernuitstap voor, tegen 2065. Maar de waslijst amendementen voorspelt een verhit debat op dit punt. Een pak leden dringt aan op een vervroegde uitstap, anderen op helemaal geen uitstap. Nog interessanter is het partijvoorstel voor kerncentrales op basis van Thorium, een radicale stap weg van het veel radioactievere Uranium. En uiteraard is er amendement 1451: “We moeten meer investeren in de ontwikkeling van kernfusie (vooral op termijn tegen 2040-2050).” 

10. Bescherming van privacy of net DNA-gegevens van elke baby bijhouden?

In het deel over de politie ligt er heel veel nadruk op de privacy. In tijden van Edward Snowden zijn ook N-VA’ers niet blind voor de macht van de (Belgische) staat, die ze sowieso al niet helemaal vertrouwen. Maar er is ook het andere uiterste: amendement 1329 in de lijst wil één centrale databank, “die gebruikmaakt van DNA-gegevens die men van bij de geboorte, bij naturalisatie en bij veroordelingen verzameld heeft, zodanig dat men een einde maakt aan de dramatische informatie-uitwisseling van dit moment.” Nog straffer is het daaropvolgende amendement: “Opslag van DNA-gegevens kan enkel voor bepaalde bevolkingsgroepen gebeuren, volgens een bij decreet vastgelegde lijst (zoals bv. Veroordeelden tot een straf groter dan 1 maand of bij een boete van meer dan 5.000 euro, uitgewezen asielzoekers, enz.)”. Benieuwd of dit door het congres raakt.