Een gezamenlijke actie van de FOD Economie en het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) heeft een omvangrijke fraudezaak met illegale online apotheken blootgelegd. De operatie, genaamd PharmaWatch, liep van mei 2024 tot maart 2025 en bracht ernstige risico’s voor de volksgezondheid aan het licht.
Tijdens het onderzoek werden 55 doelwitten onderzocht, waarvan 46 websites. Vijftien van die websites kwamen onder de loep na meldingen van bezorgde burgers. De cijfers zijn verontrustend: bijna 45 procent van de onderzochte websites verkocht geneesmiddelen die als prioriteit 1 werden geclassificeerd. Het ging onder meer om slaapmiddelen, psychotrope stoffen, anabole steroïden, hormonen en zelfs producten die bedoeld zijn voor zelfbeschadiging.
Nog eens een kwart van de websites verkocht medicijnen uit prioriteit 2, zoals antibiotica en huidcorticosteroïden. De resterende websites boden uitsluitend op voorschrift verkrijgbare middelen aan, waaronder geneesmiddelen tegen erectiestoornissen.
Financiële schade
De FOD Economie schat de financiële verliezen door deze frauduleuze praktijken op meer dan 1,5 miljoen euro. Toch werd er via het meldplatform ConsumerConnect slechts voor 7.713 euro aan schade gerapporteerd. Dat wijst erop dat de echte schade wellicht veel groter is dan officieel geregistreerd.
Het onderzoek bracht negen Belgische bankrekeningen in kaart, maar slechts twee ervan waren gekoppeld aan Belgische eigenaars. De meeste verdachten bleken actief te zijn in Europa, vooral in Nederland, maar ook sporen naar Rusland en door Rusland bezette gebieden in Oekraïne kwamen aan het licht.
Websites offline gehaald en slachtoffers gewaarschuwd
Om verdere schade te beperken, hebben de autoriteiten 25 illegale websites gesloten. Daarnaast werden bezoekers van elf andere sites automatisch doorgestuurd naar een waarschuwingspagina van FOD Economie via Safeonweb. Deze actie heeft sinds januari al bijna 2.300 potentiële slachtoffers afgeschrikt.
De operatie PharmaWatch is het resultaat van een intensieve samenwerking tussen de FOD Economie, het FAGG en het Centrum voor Cyberveiligheid België. De gezamenlijke inspanning leverde aanzienlijke resultaten op in de strijd tegen illegale geneesmiddelenhandel.
Hoe herken je een betrouwbare online apotheek?
In België mogen alleen apotheken met een officiële vergunning geneesmiddelen online aanbieden. Betrouwbare sites zijn te herkennen aan een groen of blauw logo dat linkt naar een lijst van erkende online apotheken op de website van het FAGG. Belangrijk detail: geneesmiddelen die op voorschrift verkrijgbaar zijn, kunnen in België niet volledig online gekocht worden. Ze mogen enkel gereserveerd en nadien fysiek in de apotheek afgehaald worden.