In de bioscoop is het zomerseizoen uit de startblokken geschoten en dat wil dus zeggen dat we de komende weken om de oren geslagen zullen worden met films die op zoek gaan naar het grootst mogelijke publiek. Er staat een nieuwe Pixar voor de deur, Indiana Jones heeft zijn hoed al van de kapstok gehaald en Tom Cruise is vast van plan om ook deze zomer uitstekende actie in de zaal te brengen. Tussen al die grote producties is het makkelijk om Blue Jean uit het oog te verliezen.

Score: 8/10

Blue Jean is immers een film van de kleinste soort: eentje waarin emoties vaak binnen gehouden worden en afgeleid moeten worden. We maken kennis met Jean (een schitterende Rosy McEwen) die met veel passie lichamelijke opvoeding geeft op een secundaire school. Jean is lesbisch en heeft een relatie met Viv (Kerrie Hayes), maar behalve haar dichtste vrienden en haar zus weet niemand van haar geaardheid. Ook wanneer Jean merkt dat Lois (Lucy Halliday), een meisje uit het netbalteam dat Jean traint, lesbisch is en daardoor gepest wordt, blijft ze zwijgen.

Het verhaal speelt zich af in het Engeland van eind jaren tachtig. De conservatieve regering onder Margaret Thatcher heeft het voor het zeggen en is bang voor de invloed van de normalisering van homoseksualiteit op televisie of in het onderwijs. Het heterogezin is altijd de norm geweest en zal dat ook altijd blijven, zo klinkt het uit de mond van politici. En ook Jean haar collega’s lijken die mening volop te onderschrijven. Het sterkt Jean in haar idee dat ze maar best kan zwijgen over haar geaardheid als ze haar job wil behouden.

Dat dubbelleven lijkt Jean relatief goed af te gaan: na school trekt ze naar haar vaste bar om, in haar eigen veilige omgeving, haar liefde voor Viv te uiten, wat te biljarten en pintjes te drinken. Op school is de geaardheid van Jean geen topic, haar collega’s weten immers dat ze gescheiden is van een man, en zolang er niet over gepraat wordt, is er ook voor Jean geen reden om er iets over te zeggen. Maar dan merkt Jean Lois op in dezelfde bar die zij aandoet en plots voelt Jean zich bedreigd in haar territorium en voelt ze de angst om ontmaskerd te worden. Jean vreest meteen voor haar job en gebruikt de grenzen die leerkrachten moeten trekken tegenover leerlingen als argument – zeker een valabel argument – om Lois te vragen om niet meer in die bar te komen.

Prikjes

We leren Jean kennen op een moment dat ze haar strijd al grotendeels gevoerd heeft. Ze heeft een scheiding van een man achter de rug, heeft intussen een vriendengroep en een lief en heeft zich geout bij haar zus en vermoedelijk ook al bij haar ouders. Daarmee zijn nog niet alle problemen van de baan. Wanneer haar zus onverwacht voor de deur staat met Jeans neefje en er een vrouw in huis aanwezig blijkt te zijn, vindt Jeans zus dat een slechte invloed voor een vijfjarige jongen. Dezelfde zus zegt dat ze “dat” geaccepteerd heeft, maar kan wat “dat” is niet benoemen en kan het niet laten om te zeggen dat ze Jeans haar vroeger toch mooier vond. Maar Jean ondergaat die prikjes in stilte en heeft haar leven wel vormgegeven op een manier waarop het voor haar comfortabel genoeg leven is.

De komst van Lois in haar leven zorgt voor een interne aardbeving. De vijftienjarige heeft nood aan iemand die het voor haar opneemt, aan een rolmodel, en Jean kan die persoon niet zijn. Dat wordt haar kwalijk genomen door Lois, door haar vriendin Viv die zelf wél heel openlijk uitkomt voor haar geaardheid, en misschien nog het meest door Jean zelf.

Het is door de prachtvertolking van Rose McEwen dat we van begin tot eind sympathie kunnen blijven voelen voor Jean: zelfs wanneer ze Lois op de ergst mogelijke manier in de steek laat, kunnen we als kijker begrijpen waarom.

Voelbare interne gevoelens

Het mooie aan Blue Jean is dat het hoofdpersonage grotendeels in stilte lijdt, maar dat Georgia Oakley er in haar eerste zelfgeschreven langspeelfilm wel in geslaagd is om die onuitgesproken gevoelens voelbaar te maken. Blue Jean kan aansluiten bij films als The Quiet Girl en Aftersun: kleine diepmenselijke films van onafhankelijke filmmakers die erin geslaagd zijn om grote gevoelens op een kleine manier te verbeelden.  

Blue Jean mag zich dan in het verleden afspelen, het is nog steeds een relevante film. Zichzelf outen als LGBTQAI+-persoon is nog steeds niet evident en in landen als Polen, Hongarije en Rusland wordt vandaag op dezelfde manier gehamerd op het niet normaliseren van homoseksualiteit dan destijds onder de regering Thatcher.

In Groot-Brittannië bleef de zogenaamde Sectie 28 waarvan sprake is in de film van kracht tot in 2003. Een school in Hongarije die haar leerlingen vertelt over homoseksualiteit krijgt vandaag een boete opgelegd. Het is maar één voorbeeld van de dag van vandaag waardoor in die landen heel wat leerkrachten en andere mensen zullen rondlopen die een dubbelleven leiden als dat van Jean.

Blue Jean speelt nu in diverse zalen. De programmering van de film kan je hier zien.