“Je krijgt het niet gedaan. Klinkt mooi, ik wil er morgen in meegaan, maar je krijgt het toch niet gedaan.” Het vuurwerk zat deze keer helemaal op het eind. Een paar uur na het debat in de Zevende Dag kruisten Kris Peeters (CD&V) en Bart De Wever (N-VA) opnieuw de degens, bij VTM. En hield Peeters zich ’s ochtends behoorlijk staande, dan maakte De Wever het ’s avonds wel af. Vraag is natuurlijk wat blijft hangen na dit weekend, waarin N-VA in woelig water raakte rond haar sociaal profiel.

Homerun voor De Wever

Het was zijn moment om te gaan, om alles en iedereen te negeren en even die homerun te slaan. “Ik ben niet uw uitdager. Ik ben de uitdager van Di Rupo. Ik denk dat we federaal verandering moeten doorvoeren. We kunnen hier over lastenverlaging discussiëren, maar je krijgt het niet gedaan. Klinkt mooi, ik wil er morgen allemaal in meegaan, maar je krijgt het toch niet gedaan. Het tegenovergestelde is uitgevoerd met Di Rupo. Daar moeten we de strijd voeren. Waarom zitten we hier een pic-à-pic te voeren? Ik kom niet op in Vlaanderen, speciaal om niet uw uitdager te zijn.”

Twee keer probeerde VTM-anchor Dany Verstraeten tussen te komen, terwijl Kris Peeters ook onderbrak, maar De Wever nam de regie helemaal over. Want dat zinnetje, “Je krijgt het toch niet gedaan”, moest en zou er twee keer uit. Twee keer om te zeggen dat de enige die de PS zal aanpakken, twee keer om de naam van PS-premier Elio Di Rupo aan CD&V en Peeters te kleven. En zo won De Wever het tweede debat van de dag, deze keer in prime time, bij het Nieuws van VTM op zeven uur ’s avonds.

Bij de VRT eerder een gelijkspel

’s Ochtends in De Zevende Dag, voor een pak minder kijkers, had Peeters nochtans goed standgehouden. De Wever begon zelf met heel de heisa rond Jambon nog eens op te rakelen. Niet het feit dat Jambon in zijn communicatie had geblunderd en het Nieuwsblad kon koppen met “Werkloze moet eerst huis verkopen voor hij leefloon krijgt” rakelde De Wever op, wel de reactie van CD&V. De Wever noemde de affiche die CD&V had gemaakt “doelbewuste leugens, (…) van het laagste niveau dat ik ooit heb gezien.”

Het was daar een sterk begin, maar ook de kans voor Peeters om De Wever en de N-VA opnieuw aan te vallen op hun zwakke plek: de sociale kant van de partij. Peeters zaaide twijfel en dreef De Wever in de hoek met zijn vraag: “Wie jaren gewerkt heeft en zijn job verliest, en die persoon heeft een partner die 1.089 euro bruto verdient, hoeveel leefloon krijg je dan? Nul euro? Ja of neen?”

Peeters worstelt met zijn rol: regeringsleider of aanvalsleider? 

Bij VTM, een paar uur later, oogde vooral De Wever vermoeid, bij het begin van het duel. Maar Peeters kwam nooit echt in zijn ritme, en kreeg het ook niet gevat en duidelijk onder woorden. De openingsvraag, of Kris Peeters dan wel ruzie zocht met N-VA, gaf meteen de moeilijkheid van de oefening aan voor de minister-president. Als Vlaamse regeringsleider heeft hij een aura van bekwame leider, niet dat van een verbale straatvechter zoals De Wever. “Neen, ik zoek geen ruzie”, kwam er nogal onnatuurlijk uit, want de laatste twee weken doet CD&V niets anders dan de confrontatie opzoeken. De politiek logische beslissing voor de christendemocraten overigens, die strijd met N-VA. Maar de ontkenning van Peeters gaf meteen de spanning tussen zijn rol als regeringsleider enerzijds en aanvalsleider tegen N-VA anderzijds aan. 

“Wij hebben de KULeuven gisteren gecontacteerd”

Plus, het was deze keer De Wever die inhoudelijk Peeters vastzette. Hij gooide het CD&V-voorstel voor de belastingvermindering op tafel: wie krijgt die nu precies? En De Wever stelde de vraag nog concreter: krijgen de gepensioneerden die? “Want dat vind ik behoorlijk hard, dat ze niks krijgen, maar wel extra gaan betalen in hun consumptie”, schoot De Wever.

“Maak u geen zorgen, dat geldt ook voor mensen die op pensioen zijn, die belasting betalen”, zei Peeters. “Uw cijfers kloppen niet, we hebben gisteren de KULeuven (die de programma’s allemaal doorlichtte, wov) gecontacteerd. En die bevestigen, het is enkel voor de werkenden.” “Gelukkig dat ik hier zit, dan kan ik u bevestigen dat het ook voor gepensioneerden geldt”, repliceerde Peeters, maar het was duidelijk dat De Wever een kwetsbaarheid gevonden had.

Negative campaigning 

Blijft de vraag of de overmacht van De Wever in dit duel veel electoraal effect zal hebben. Want hoe je het draait of keert, de zaak-Jan Jambon deed N-VA absoluut geen deugd dit weekend. Al twee weken hebben CD&V en sp.a een keiharde campagne opgezet om N-VA aan te vallen op haar sociale flank. N-VA-voorstellen om de index in 2015 over te slaan en de werkloosheidsvergoeding na 2 jaar af te nemen zijn uitgelicht en aangevallen. De Socialistische Mutualiteiten kwamen zelfs met een keiharde “laat je niet uitkleden”-campagne. Maar niets bleef echt kleven aan N-VA, tot die uitschuiver van Jambon.

En door met de agressieve CD&V-affiche te gaan zwaaien in de studio’s, zette De Wever wel opnieuw de spotlight op die hele affaire. Terwijl hij CD&V beschuldigde van “laag niveau” en “Amerikaanse toestanden” toonde hij tv-kijkend Vlaanderen wel (waarschijnlijk voor het eerst) die oudere vrouw die zich afvraagt of ze haar huis zal verliezen door de N-VA. En laat dat nu net de kern zijn van de CD&V-tactiek op dit moment: minstens twijfel planten in de hoofden van veel zwevende kiezers. Negative campaigning op z’n simpelst: je stemt niet op iemand omdat je die goed vindt, maar omdat de andere zo zwartgemaakt is, dat je die slechter vindt. 

CD&V: niet gewonnen, maar toch mission accomplished?

Peeters eindigde bij VTM dan ook honderd keer sterker dan zijn belabberde einde bij de Zevende Dag: “Ons punt is zeer duidelijk, we hebben niet alleen economische groei, maar ook het sociale is voor ons zeer belangrijk”, stelde Peeters. “En daar verschillen we van mening. Dat is voor ons geen probleem, zolang de kiezer dan weet waar de verschillen liggen en een stem kan uitbrengen op de partij die voor hem het meeste geschikt is.” Geen homerun dus dit weekend voor CD&V in de VTM-studio’s, maar de twijfel bij de zwevende kiezer zou wel een pak toegenomen kunnen zijn.

Bekijk hier het hoogtepunt van het VTM-debat:

Sociaal bloedbad of niet? Flashback naar campagne 1995. Toen SP vs VLD, nu sp.a vs N-VA. Zoek de verschillen #retro pic.twitter.com/DMWa3OsaIO

— Nicolas Bouteca (@NicolasBouteca) April 25, 2014