De nieuwe Vlaamse regering is goedgekeurd door de drie partijcongressen. De posten zijn ook verdeeld. Of toch bijna.

Wat gebeurt er precies? De congressen van N-VA (99 procent) en Open Vld (ook quasi unaniem) waren Stalinistisch in hun fiat geven aan Jambon I. Bij CD&V was er een stevig debat, met een paar kritische tussenkomsten, maar uiteindelijk keurde wel liefst 86 procent van de aanwezige leden de zaak goed: dan kan je moeilijk spreken van een twijfelende christendemocratische partij.

Opvallend toch: Bij N-VA werd het een applauscongres, waarbij op een bepaald ogenblik zelfs moest gevraagd worden “om niet meer na elke tussenkomst te applaudisseren, of het zal hier pas héél laat gedaan zijn”. Het waren de verwachte namen, diegene die al weken circuleerden. Eén knoop zat bij Brussel. De N-VA had weliswaar 5 ministers, maar daarbij zat ook de Brusselse. Dat betekende dat Cieltje Van Achter (N-VA) Vlaams minister moest worden, maar dat er geen plaats meer zou zijn voor Liesbeth Homans (N-VA). Het voorstel van CD&V, om de Brusselse minister te mogen leveren, was meteen de perfecte oplossing: in ruil kan Homans de nieuwe parlementsvoorzitter zijn. Zij neemt de stoel van Wilfried Van Daele over. De bevoegdheden dan:

• Jan Jambon (N-VA): minister-president, met oa Cultuur en ICT
• Ben Weyts (N-VA): Onderwijs, Dierenwelzijn, Sport
• Matthias Diependaele (N-VA): Financiën, Begroting, Wonen
• Zuhal Demir (N-VA): Energie, Omgeving, Toerisme en Justitie

Verrassend, drie posten: Bij CD&V zijn er drie ministerportefeuilles uit de brand gesleept: ze ruilden zoals gezegd de parlementsvoorzitter met N-VA, die haar post van Brusselse minister doorschoof. Dat loste meteen een gigantisch perceptieprobleem op: met Hilde Crevits (CD&V) en Wouter Beke (CD&V) als ministers zou er geen enkele ‘vernieuwing’ ingezeten hebben. Onder meer jongerenvoorzitter Sammy Mahdi, die zich duidelijk warm loopt om voorzitter te worden, hamerde erop dat er een nieuw gezicht nodig was. Een paar welgemikte lekken tegen de kandidatuur van Beke hadden de zaak nog opgepookt, maar uiteindelijk haalde de afscheidnemende voorzitter zonder enig probleem genoeg steun om minister te worden. Crevits blijft ondertussen vice-minister-president, maar het is wel opvallend dat Beke gaat lopen met de ‘zwaarste’ post: Welzijn. Die is goed voor heel veel geld, en de belangen van de christelijke zuil zijn er evident.

• Hilde Crevits (CD&V): minister van Werk, Economie en Landbouw
• Wouter Beke (CD&V): minister van Welzijn
• Benjamin Dalle (CD&V): minister van Brussel, Media en Jeugd.

De grote vraag: Bij Open Vld was het toch een beetje een coup de théâtre. Nadat de regeringsdeelname zonder problemen goedgekeurd werd, kreeg Bart Somers (Open Vld) zijn voorzitter Gwendolyn Rutten (Open Vld) toch een beetje emotioneel, door haar uitvoerig te bedanken voor de samenwerking tijdens de onderhandelingen en bloemen aan te bieden. Een langgerekt applaus volgde. Het leek de ideale aanloop voor Rutten om zelf voor een post in de Vlaamse regering te kiezen. Maar Rutten verraste door Maggie De Block te suggereren als naam. Dat zou een serieuze verrassing geweest zijn, maar De Block weigerde uiteindelijk de post: haar liefde voor haar ‘droomdepartement’ Volksgezondheid zit federaal, een switch richting Openbare Werken en Mobiliteit, de Vlaamse portefeuille die voor haar klaar lag, ligt daar inhoudelijk ver van. Meteen zat Rutten een beetje vast. Eén en ander heeft natuurlijk te maken met het voorzitterschap: dat zou Rutten dan vastgehouden hebben om federaal mee te blijven onderhandelen, en wie weet, mee te dingen naar de Zestien. Uiteindelijk nam Rutten een nachtje bedenktijd, ze zal vanmorgen haar keuze moeten bekend maken.

• Nog onbekend: de portefeuille van minister van Openbare werken en Mobiliteit. Vraag is of bij deze post ook het vice-minister-presidentschap hoort. Het hangt ervan af wie Rutten stuurt. Als ze het zelf doet, lijkt die post voor haar.
• Bart Somers (Open Vld): minister van Integratie en Binnenlands beleid

The big picture: Bij CD&V is het nu kijken wie zich in de race gooit om voorzitter te worden, nadat Crevits heeft beslist geen partijleider te worden. Die strijd barst de komende dagen zonder twijfel los. Namen die circuleren: Hendrik Bogaert en Sammy Mahdi profileren zich duidelijk. Met die laatste krijgt CD&V mogelijk een Conner Rousseau-scenario: een volslagen neofiet die plots zijn zieltogende partij moet gaan redden. “Compleet ongelofwaardig”, reageren critici intern. Maar zo ver zijn we nog niet, er zijn andere nieuwkomers, die wel ervaring hebben: Vincent Van Peteghem zou logisch zijn, na een goede electorale score. Koen Geens (CD&V) sloot ondertussen expliciet bij het ingaan van het partijcongres in een interview met Terzake niets uit: “Ik doe meestal wat men mij vraagt”. Maar intern is te horen “dat hij zich op het federale niveau houdt”. Iemand moet daar immers het fort recht houden. Wouter Beke (CD&V) zal moeten vervangen worden, of het moet zijn dat hij opstapt samen met Didier Reynders (MR). Maar het is niet uitgesloten dat Geens straks Charles Michel (MR) als premier kan opvolgen. Daarvoor zou een mens zich al eens “op het federale niveau houden”.

Minstens even spannend: Ook bij Open Vld kan de race straks wagenwijd open liggen: Gwendolyn Rutten moet vandaag de knoop doorhakken. Wordt ze minister van Mobiliteit en Openbare werken, dan moeten ook de liberalen op zoek naar een nieuwe voorzitter. En dan komen de evidente namen naar boven. Bart Tommelein (Open Vld), zou het heel graag doen. Maar Egbert Lachaert (Open Vld) is zeker ook een optie. En Vincent Van Quickenborne droomt stilletjes ook van een kandidatuur.