Vlaams Belang was gisteren dé grote overwinnaar. Overal tikte de partij van Tom Van Grieken (bijna) de 20 procent aan, behalve in Vlaams-Brabant. Daar trok met Dries Van Langenhove een “onafhankelijk activist” de lijst en die slaagde er niet in Vlaams Belang zo hoog te trekken als elders in het land het geval was.
Vlaams-Brabant kondigde zich op voorhand al aan als een van de meest interessante strijdtonelen van deze verkiezingen. Met Theo Francken (N-VA), Koen Geens (CD&V), Maggie De Block (Open Vld) en ook Dries Van Langenhove (onafhankelijk lijsttrekker voor Vlaams Belang) stonden er vier absolute kopstukken tegenover elkaar voor de Kamer.
Vlaams Belang wint, maar niet zoals elders in het land
En het was Theo Francken die er als grote overwinnaar uit de bus kwam. Francken kon er de schade, die zijn partij in de rest van het land leek te lopen, beperken en blijft op nagenoeg dezelfde score staan als vijf jaar geleden: met 28,1 procent blijf N-VA afgetekend de grootste in Vlaams-Brabant.
De Open Vld van Maggie De Block kreeg zware klappen. 15,4 procent, bijna 10 procent minder dan in 2014, is bedroevend slecht voor de liberalen, al blijven ze er wel de tweede grootste partij. Koen Geens kon de terugval van CD&V ietwat tegenhouden en houdt het op net geen 14 procent, zo’n 3 procent minder in vergelijking met de vorige federale verkiezingen.
‘Dries-effect’ blijft uit
Vlaams Belang ging er in Vlaams-Brabant, net zoals over heel Vlaanderen, sterk op vooruit. De 13,5 procent die het er haalde, betekende een sprong vooruit van 9,2 procent, al moet uiteraard gezegd dat het Vlaams Belang het in Vlaams-Brabant een tijdlang zonder echt kopstuk moest doen. Er werd dan ook veel verwacht van de komst van “onafhankelijk activist” Dries Van Langenhove, maar een ‘Dries-effect’ bleef evenwel toch uit.
Wat deden de collega-lijsttrekkers van Van Langenhove in de andere provincies?
Ter vergelijking kijken we eens naar hoe de partij presteerde in de andere provincies. In Antwerpen haalde Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken een mooie score. Met 18,8 procent doet hij het bijna 12 procent beter dan vijf jaar geleden. N-VA-kopstuk en kandidaat-premier Jan Jambon kon er duidelijk niet wat Francken in Vlaams-Brabant wel kon: N-VA ging er met meer dan 8 procent achteruit.
Barbara Pas (Vlaams Belang) zorgde in Oost-Vlaanderen zelfs voor een gigantische opmars, bijna 14 procent erbij tot 20 procent. Vlaams Belang komt er zo bijna op gelijke hoogte met N-VA, dat er Anneleen Van Bossuyt naar voren schoof maar meer dan 9 procent verloor.
In West-Vlaanderen kon de amper 34-jarige Wouter Vermeersch Vlaams Belang zelfs net boven de 20 procent krijgen, dat betekende bijna 16 procent erbij. En dat in een kieskring met, onder andere, sp.a-partijvoorzitter John Crombez, CD&V’er Hendrik Bogaert, Open Vld-kopstuk Vincent Van Quickenborne, ex-minister Sander Loones (N-VA) en de onafhankelijke Jean-Marie Dedecker, die de lijst duwde voor N-VA.
Ook in Limburg zette Vlaams Belang rasse schreden vooruit en flirtte daar onder leiding van ex-Kamerlid Annick Ponthier met de 20 procent. Zuhal Demir hield er haar N-VA nog net boven Vlaams Belang, maar moest toch 9 procent prijsgeven ten opzichte van vijf jaar voordien. Naast een sterke N-VA moest Ponthier het ook opnemen tegen CD&V-voorzitter (en voor velen voor de verkiezingen dé grote favoriet om premier te worden) Wouter Beke en sp.a-kopstuk Meryame Kitir, maar daar slaagde ze met glans in.
Meest gemediatiseerde lijsttrekker kan partij niet omhoog trekken
Hoewel Vlaams Belang dus een sterke winst kende in Vlaams-Brabant, is het toch veruit de ‘slechtste’ provincie voor de partij van Tom Van Grieken. En dat met een van de meest gemediatiseerde lijsttrekkers van misschien wel het hele land. Met 13,5 procent blijft het er ver weg van de 20 procent waar het in andere provincies mee flirt en soms zelfs over gaat.
Vlaams Belang heeft dan wel geen grote traditie in Vlaams-Brabant, een vooruitgang van iets meer dan 9 procent is mooi, maar ligt niet meteen in lijn met wat minder bekende lijsttrekkers in andere provincies presteren.
Het was echter wel een duidelijke keuze om Van Langenhove in Vlaams-Brabant uit te spelen. De “onafhankelijke activist” woont dan wel op de grens tussen Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant, hij maakte toch vooral furore in Gent met z’n beweging Schild&Vrienden. Met Barbara Pas had de partij echter al een lijsttrekker in Oost-Vlaanderen, dus moest Van Langenhove het gat in Vlaams-Brabant opvullen.
De persoonlijke score van Van Langenhove mag er wel zijn: hij haalde net geen 40.000 stemmen en is zo de vierde grootste in de provincie, achter de verwachte namen Francken, Geens en De Block. Maar hij slaagde er dus niet in de partij mee omhoog te trekken zoals dat in andere provincies wel gebeurde.