Wie vandaag in Brussel is, kan op de Grasmarkt terecht voor een gratis feest van 11.11.11 voor 5.000 mensen. Feeding the 5.000, zoals het feest heet, gebruikt enkel verse producten die anders weggegooid zouden worden omdat ze te lelijk zijn voor de verkoop. Op deze manier willen de organisatoren de voedselverspilling aan de kaak stellen. Nochtans kun jij je voedselafdruk makkelijk verkleinen.
In Vlaanderen verspillen we ieder jaar maar liefst 120.000 ton voedsel. Volgens een rapport van de Wereldbank betekent dat dat iedere Vlaming 630 euro weggooit aan eten dat hij kocht. Vooral brood, fruit en groenten gooien we het vaakst in de vuilnisbak, maar ook ongeopende verpakkingen belanden geregeld op de vuilnisbelt. Wanneer je wereldwijd gaat kijken, stelt het rapport dat één derde van alle voedselproductie verspild wordt. Het valt evenzeer op dat de verspilling in ontwikkelingslanden ook enorm groot is: per inwoner gaat er 120 tot 220 kilo voedsel verloren.
De verspilling zorgt voor nutteloze investeringen in de landbouw, extra uitstoot van broeikasgassen en inefficiënt energiegebruik. De Wereldbank stelt als oplossing voor dat ontwikkelingslanden onder ander voor betere koeling van het voedsel zorgen en ontwikkelde landen efficiënter moeten omgaan met hun afval. Maar hoe gaan wij in Vlaanderen zelf beter om met ons voedsel?
1. Weg met flessenwater
De plastic flessen die je in de winkel koopt, veroorzaken een immense afvalberg, terwijl het honderd procent gezond is om kraantjeswater te drinken in Vlaanderen. Als je bedenkt hoeveel kilometers die ene fles water heeft afgelegd om tot in je koelkast te belanden, is overschakelen op kraantjeswater nog zo slecht niet. En zij die willen kunnen hun water nog zuiveren met de filters die tegenwoordig op de markt zijn.
2. Koop fruit dat er niet perfect uitziet
Zoek niet naar de mooiste appel, koop diegene die er allesbehalve perfect uitziet. Elk stuk fruit en groente dat niet de goede vorm, grootte of kleur heeft wordt redelijk vlug weggegooid omdat het niet beantwoordt aan het idee dat wij van een perfect exemplaar hebben. Je groenten en fruit lokaal kopen kan daar ook bij helpen. Daarmee omzeil je de supermarkten die er enkel de goed gevormde stukken fruit uithalen, maar reduceer je ook de uitstoot van al het vereiste transport. Volgens het gereputeerde Amerikaanse Worldwatch Institute doet voedsel er gemiddeld 2.500 kilometer over om in je supermarkt te belanden.
3. Of kweek je eigen voedsel
Als je er de plaats voor hebt kunnen de tulpen en rododendrons plaats maken voor groenten waarmee je je gezin kunt voeden. Vers fruit en groenten uit je tuin bieden een maximum aan vitamines, terwijl diezelfde producten in de supermarkt al heel wat voedingswaarde zijn verloren door het lange transport. Kinderen die opgroeien met verse groenten zullen later ook meer fruit en groenten blijven eten. Groenten die je zelf gekweekt hebt, zul je ook minder vlug weggooien, aangezien je er zelf zoveel moeite hebt ingestoken.
4. Composteer bedorven voedsel
Als je dan toch voedsel moet weggooien omdat het niet meer eetbaar is, gooi het dan in de compostbak in plaats van in de vuilnisbak. In plaats van de vuilnisbelt groter te maken, kun je het gecomposteerde afval in je moestuin van puntje 3 uitvoeren. Zo krijgen je groenten extra natuurlijk voedsel.
5. Wees realistisch in de winkel
Een boodschappenlijstje kan je al een hele eind op weg helpen om geen overbodige aankopen te doen, maar het exacte aantal kopen van datgene wat je nodig hebt is ook belangrijk. Als je appeltaart 3 appels vereist, is het niet nodig om een karton van 6 te kopen. Hou eveneens rekening met het aantal mensen waarvoor je kookt. Als er iemand van het gezin die avond niet mee-eet, moet je de hoeveelheid ingrediënten aanpassen. Anders blijf je over met restjes die in de vuilnisbak belanden.
6. Creëer een systeem in je keuken
Net zoals in de supermarkt, is het aangeraden om de oudste producten vooraan in de koelkast of in de berging te zetten. Zo vermijd je dat je bedorven voedsel achteraan vindt, terwijl je al tweemaal hetzelfde product opnieuw hebt gekocht. Je eigen stock maken van al hetgeen dat je in je berging of kelder hebt liggen, helpt eveneens om geen overbodige aankopen te doen. Als je dan toch iets weggooit, schrijf op wat het was. Als je na verloop van tijd ontdekt dat een bepaald product telkens in de vuilnisbak belandt, kun je het van je boodschappenlijstje schrappen.
7. Recycleer zoveel mogelijk
Als je toch te veel hebt klaargemaakt, probeer dan je restjes te verwerken in een volgende maaltijd. Maar ook het ‘afval’ van ingrediënten die je gebruikt hebt, kun je recycleren. Citroenschillen kunnen bijvoorbeeld smaak geven aan het volgende gerecht. Fruit dat aan het einde van zijn houdbaarheidsdatum is kun je nog perfect gebruiken voor smoothies of milkshakes.
8. Probeer alles zo goed mogelijk te bewaren
Controleer bij alles wat je opbergt wat de ideale temperatuur is. Die fruitbak onderaan je koelkast heet niet voor niets zo en misschien hoeft niet alles per se in de koelkast om langer goed te blijven. Of als je te veel fruit hebt is het beter om het te conserveren. Zo kun je in de winter nog van je favoriete fruit genieten.
9. Doneer wat je niet kwijt raakt
Als je bepaalde ingrediënten op overschot hebt waarvan je weet dat je ze niet tijdig gaat gebruiken, geef ze dan weg aan iemand anders. Ook de overschotten die niet meer eetbaar zijn, kunnen nog altijd als voer voor varkens dienen op die dichtstbijzijnde boerderij.
10. Denk na op restaurant
Op restaurant gaan kan ook een verschil betekenen. Als je weet dat de porties te groot zijn voor jou, vraag dan of iemand een schotel wilt delen. Of vraag aan diegene die komt afruimen of hij het resterende voedsel in een zakje wil doen om mee te nemen naar huis. Zo heb je een gratis lunch voor de volgende dag en hoeft het restaurant het niet weg te gooien.