Op 1 januari 2025 sloten Roemenië en Bulgarije zich eindelijk aan bij de Schengenzone. Dit historische besluit betekent dat het grensloze gebied binnen de Europese Unie nu 29 landen omvat.
Na een wachttijd van meer dan tien jaar was het woensdag zover: Roemenië en Bulgarije treden officieel toe tot het Schengengebied. Tijdens een vergadering van de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken op 12 december 2024 keurden de EU-ministers het volledige lidmaatschap goed. Dit besluit volgt op jarenlange onderhandelingen en het overwinnen van politieke obstakels.
De weg naar gedeeltelijk lidmaatschap
In maart 2024 bereikten Roemenië en Bulgarije een belangrijke mijlpaal met hun gedeeltelijke toetreding tot Schengen. Deze status gold voor lucht- en zeereizen, maar landgrenscontroles bleven van kracht. Vooral Oostenrijk had bedenkingen vanwege zorgen over illegale migratie. Ondanks dat de landen al sinds 2012 voldeden aan de technische vereisten, hield het Oostenrijkse veto volledige integratie tegen.
Een doorbraak kwam in december 2024 toen Oostenrijk zijn laatste veto ophief. Dit gebeurde na intensieve gesprekken tussen de Oostenrijkse, Roemeense en Bulgaarse ministers van Binnenlandse Zaken, mede gefaciliteerd door Hongarije. Oostenrijks minister van Binnenlandse Zaken Gerhard Karner verklaarde dat de situatie voldoende was verbeterd om landgrenscontroles op te heffen. Dit effende de weg voor volledig lidmaatschap per 1 januari 2025.
Voorwaarden voor volledige toetreding
Hoewel de toetreding als een grote overwinning wordt gezien, blijven er enkele beperkingen van kracht. Controles aan de landgrenzen tussen Hongarije en Roemenië, en tussen Roemenië en Bulgarije, blijven voorlopig bestaan. Deze maatregel, afgesproken in de Overeenkomst van Boedapest, is bedoeld om de veiligheid in de Schengenzone te waarborgen. De controles worden in juni 2025 herzien.
De toetreding van Roemenië en Bulgarije tot Schengen markeert niet alleen een uitbreiding van het grensloze Europa, maar ook een overwinning op politieke verdeeldheid binnen de EU. Premier Marcel Ciolacu van Roemenië sprak in november 2024 al zijn optimisme uit over deze mijlpaal. “Dit is een erkenning van ons harde werk en onze inzet voor Europese integratie”, aldus de premier.