Ja, het is erg voor iedereen die de jongste dagen schade opliep door het noodweer. Maar even realistisch zijn: extremer weer is iets waar we best aan wennen. Met de huidige klimaatopwarming en de weigering van zowel politici als wij allemaal om daar verantwoordelijkheid in te nemen, gaat het alleen maar erger worden. En sneller dan we dachten. We moeten toch eens beter gaan luisteren naar mensen zoals Jill Peeters.

Wat was het puffen afgelopen weekend! Elektronicaketens moeten het hebben zien aankomen, de verplaatsbare airco’s stonden al in de aanbieding. Met slogans als ‘Je wil toch zeker je hoofd koel houden om naar het WK te kunnen kijken?’. De prijzen van die dingen zijn relatief gezakt ook, en, zullen de verkopers je zeggen, ze zijn een pak beter geworden over de jongste jaren. 

Wat ze niet zullen zeggen is dit: door dingen zoals die airco’s te kopen en te gebruiken hebben we in bebouwde zones van Westerse landen de gemiddelde temperatuur de jongste vijf jaar met één graad doen stijgen. 

Stilaan

Airco’s zijn voor een stukje verantwoordelijk voor de huidige opwarming van ons klimaat. Het feit dat we graag met de auto rijden en niet veel meer kunnen of willen doen zonder dat daar een apparaat bij te pas komt dat in een stekker moet, ook. Dat we niet echt kijken naar wat we in onze winkelkar gooien: nog een stuk. We kunnen zo nog even doorgaan, maar de realiteit is dat er amper nog een facet aan ons leven is waarbij we geen bijdrage leveren aan het broeikaseffect dat stilaan onze planeet onleefbaar begint te maken.

Stilaan is het woord waar we ons aan vastgrijpen. Wanneer we projecties horen van klimaatwetenschappers, dan wordt er altijd gesproken over “in 2050” of “aan het einde van de eeuw” en bovendien in numeriek kleine toenames niet? Twee graden gemiddeld tegen 2030 – haha wat is nu twee graden? Vier graden gemiddeld tegen het einde van de eeuw? Haha, wat is nu vier graden, en besides, dan is den deze er al lang niet meer. O ja, en bovendien: allemaal gelul van wetenschappers die maar één ding willen, namelijk subsidies om die stomme studies te kunnen doen. Eén grote samenzwering is het verdomme, om de gewone man nog wat meer belastingen te laten betalen. 

De gewone man

Die laatste, vrienden klimaatnegationisten uit alle strekkingen, daar zit eigenlijk wel heel wat waarheid in, tenminste dan wat dat van de “gewone man” betreft. De armsten, de minst fortuinlijken, maar zelfs de meest “gewone” mensen in ons mooi Vlaanderen zullen als eersten de gevolgen van klimaatopwarming voelen. En we hebben het dan niet over wat pijn aan de portemonnee, hoewel het daar zal beginnen, of dachten jullie dat die verzekeringsmaatschappijen liefdadigheidsinstellingen waren? Nee, er zijn al een paar interessante projecties die verder gaan dan te tonen wat twee of vier graden gemiddeld doet voor onze leefomgeving maar ook even kijken naar de impact op onze samenleving.

De conclusies zijn nu nog ideale scenario’s voor Hollywoodfilms, maar jammer genoeg gaan ze wel allemaal in dezelfde richting: bij een handhaving van onze huidige politieke en financiële systeem zal de opwarming van ons klimaat leiden tot een hele kleine elite die zich daar kan tegen wapenen en een vergettonisering voor de rest van ons. 

Ze zal ook leiden tot conflicten, wat een mooi woord is voor oorlog, en zelfs in deze tijden van drones, zal er altijd iets kapot gemaakt moeten worden. Laat ons ook niet vergeten dat we anno 2014 nog steeds niet verleerd hebben om en masse achter verkondigers van goede boodschappen en mannen en vrouwen van het grote gelijk te hollen, en dat in een wereld waar nog steeds 20.500 nucleaire wapens rondslingeren die met de spreekwoordelijke druk op de knop ingezet kunnen worden.

Het gebeurt nu

Soit, waar het op neerkomt is dat de eerste fase van wat klimaatopwarming – iets wat we zelf veroorzaken met z’n allen – zich nu overal op onze planeet aan het manifesteren is. Met hagelbollen zo groot als kleine eieren hier, maar hetzelfde zorgde in Afghanistan voor 80 doden en 2.000 verwoeste woningen in amper een paar uur afgelopen weekend. Er vallen nu al elke dag ergens in de wereld doden door klimaatopwarming. En we staan echt nog maar aan het prille begin.

Nu al kost de opwarming van ons klimaat door ons eigen toedoen ons 1.200 miljard per jaar bleek uit de Climate Vulnerability Monitor: A Guide to the Cold Calculus of A Hot Planet, een rapport van een team wetenschappers (klimatologen maar ook economen) dat er kwam op vraag van een twintigtal landen. 

1.200 miljard euro is een hallucinant bedrag, maar het is nog maar een begin. Over een goeie vijftien jaar is 1.200 miljard euro wat alleen China al jaarlijks gaat verliezen door de gevolgen van de opwarming volgens dat rapport.

400.000 doden

Daar staat ook in dat er nu al elk jaar 400.000 mensen sterven door extreme weertoestanden waarvan wetenschappers zeker zijn dat ze erger en vaker toeslaan doordat onze planeet nu al 0,7 graden opgewarmd is. De luchtverontreiniging die ontstaat door het gebruik van fossiele brandstoffen dat leidt tot het broeikaseffect eist volgens het rapport jaarlijks wereldwijd ook nog eens 4,5 miljoen doden.

De Geological Society in Londen verwacht ondertussen dat onze planeet zeker 100.000 jaar zal nodig hebben om te herstellen van deze menselijke lading broeikasgassen. De temperatuur zal zeker met vijf tot zes graden stijgen, al vermoeden de wetenschappers dat het nog veel meer zal zijn. Zo’n stijging betekent met zekerheid het einde van de mensheid.

Misschien moet ook wel eens echt duidelijk gemaakt worden wat er op het spel staat en hoe ingrijpend we onze samenleving zullen moeten aanpassen om te overleven. Als we niks doen – zoals nu het geval is grosso modo, want wat er politiek op tafel ligt heeft hoogstens een klein vertragend effect en wellicht zelfs dat niet – zal de wereld waarin onze kleinkinderen en onze achterkleinkinderen leven een compleet andere zijn dan die waar we nu in leven. Het zal geen leukere wereld zijn, integendeel. Het zal een wereld zijn waar je moet knokken om te overleven.

Jill

Misschien dus toch eens even luisteren naar Jill Peeters wanneer ze pleit voor betere waarschuwingssystemen: we gaan ze sowieso nodig hebben. De weervrouw schreef tijdens de verkiezingscampagne nog een column waarin ze terecht stelde dat de politiek zich onvoldoende bezighoudt met ons leefmilieu en met de bezigzijnde opwarming van ons klimaat. 

“Ik zie enkel dat er fiscale regeltjes bedacht worden en ecologische premies, maar ik zie geen visie”, schreef Jill. En: “In de aanloop van de verkiezingen mis ik een belangrijk onderwerp, iets dat nooit ter sprake komt: de oprechte zorg voor ons leefmilieu en het vertrouwen in onze creativiteit en technologie om oplossingen te vinden. Waarden die ik mijn kinderen wel wil meegeven. Ze zullen het nodig hebben op de planeet die wij achterlaten.”

Media

Dat was heel moedig van haar. Want de realiteit is dat mediamensen over de hele wereld onder druk gezet worden om de gevolgen van global warming te minimaliseren. Zelfs de weermannen van de BBC vragen stellen over klimaatsverandering mag niet. Het is hen verboden, door dezelfde BBC als die van David Attenborough, om daar iets over te zeggen omdat het “een politiek onderwerp is”.

Een andere reden is de schrik om in een noodlijdende sector (wat de media momenteel is) adverteerders en mede-eigenaars tegen het hoofd te stoten. En een derde reden, wellicht nog de griezeligste van allemaal, is deze: niet doen, da’s slecht nieuws en mensen willen niet betalen om slecht nieuws te lezen of te bekijken. Nu staan de kranten vol met slecht nieuws, alleen: slecht nieuws waar iemand de schuld kan van worden gegeven. In het verhaal van klimaatverandering is dat niet het geval: het is de schuld van ons allemaal en we zijn er allemaal voor verantwoordelijk.