Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) heeft het weer aan de stok met linkse tegenstanders, een nieuw groot conflict dient zich aan. Francken heeft een wetsontwerp klaar om de politie meer slagkracht te geven om mensen zonder papieren aan te pakken. Zo zouden ze kunnen binnenvallen op adressen waar mensen zonder papieren verblijven. Burgers die sans-papiers helpen riskeren dus huiszoekingen. Alleen komt het voorstel deze keer wel mee uit de koker van CD&V.
Vandaag komt de staatssecretaris z’n ontwerp voor een nieuwe wet daar toelichten. Maar dat roept nu al felle reacties op. Want Francken krijgt tegenwind van een groep vrijwilligers die zich het ‘Burgerplatform Voor Overnachtingen’ noemen. Hun strijd tegen het “onmenselijke beleid” van de staatssecretaris is zeer concreet: elke nacht leggen ze naar eigen zeggen “honderden migranten” te slapen, die overdag in het Brusselse Maximiliaanpark blijven.
Zondag nog vormde de groep een menselijke ketting van een paar duizend vrijwilligers, om een razzia van de politie te verhinderen. Dat gebeurde na een lek van bij de politie, dat die razzia zou komen. De politie is daarover nu een intern onderzoek begonnen, want de actie moest op het allerlaatste moment z’n werkterrein verleggen van het Maximiliaanpark naar de stations.
Fel verzet
De groep activisten is verweven met organisaties zoals 11.11.11 en Ligue des Droits de L’homme. Alexis De Swaef is de voorzitter van die laatste groep en zo’n beetje de woordvoerder van de beweging. Hij is niet te spreken over het wetsontwerp van Francken. Want ze vrezen dat met het nieuw wetsontwerp de politie nu ook bij leden van het burgerplatform zal aan komen kloppen met huiszoekingen, om de illegalen zo op te pakken. De vrijwilligers van het burgerplatform kunnen daarvoor nooit een straf krijgen, maar zo voelen wel het mes op de keel met zo’n dreigende huiszoekingen boven hun hoofd.
Dat ontwerp is nochtans geen vrijgeleide voor de politie. Maar als een illegale persoon eerst het bevel heeft gekregen België te verlaten en daarop na 30 dagen nog steeds weigert mee te werken en in België gebleven is, dan mag de politie binnenvallen op de verblijfplaats van die persoon om die vervolgens mee te nemen naar een gesloten centrum. Om te mogen binnenvallen heeft de politie dan wel altijd de toestemming van een onderzoeksrechter nodig. Die moet eerst nagaan of de illegaal wel degelijk niet mee werkt én of hij/zij effectief op een bepaald adres verblijft.
De tegenstanders van Francken krijgen overigens ook de steun van de onderzoeksrechters zelf. Want de voorzitter van de Vereniging van Onderzoeksrechters Philippe Van Linthout gaf een negatief advies. “Onze achterban is geen vragende partij, omdat een huiszoeking erg privacy-invasief is”, zegt hij aan De Morgen.
Hoe loopt dit dossier straks binnen de meerderheid?
De regering is erg bevreesd dat rond het Maximiliaanpark “een nieuw Calais” ontstaat: een groot vluchtelingenkamp dat niemand onder controle heeft. Die vrees leeft niet alleen bij Theo Francken (N-VA), die voluit gesteund wordt door minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA).
Ook minister van Justitie Koen Geens (CD&V) stelde gisteren in een interview bij Bel RTL “dat de regering geen ‘klein Calais’ wil laten ontstaan in Brussel.” Maar hij was ook wel wat kritisch over Francken. “Er is een verschil tussen wat hij doet en wat hij zegt. Wat hij zegt lokt zeker reacties uit. En iedereen is akkoord dat we in Brussel geen ‘klein Calais’ willen doen ontstaan. Niet bij de regering, maar ook niet bij de oppositie. Maar de gespierde taal kan soms kwetsen en dat versta ik.” Geens diende overigens het wetsontwerp mee in, met Jambon en Francken.
De wet komt er volgens CD&V ook onder impuls van de Antwerpse Nahima Lanjri, die in het verleden al erg kritisch geweest is voor Francken. Want “de politie viel vroeger binnen bij mensen zonder papieren zonder huiszoekingsbevel. Mocht niet, er moest een bevel zijn, maar dat gebeurde te vaak. Daarom nu strikter kader. Het mag enkel als allerlaatste stap”, zo tweet Lanjri.
De oppositie is sowieso van plan fors tegenwind te geven. Groen pleit voor veel meer inzet op opvang en ondersteuning om de illegalen de weg richting asielprocedures te tonen.
Zo blijft de polarisatie rond Francken hoe dan ook verder duren. De staatssecretaris en zijn partij zijn daar niet rouwig om: ze geloven dat ze voluit de steun genieten van de ‘silent majority‘, de grote meerderheid van de bevolking die geen menselijke kettingen vormt of z’n verontwaardiging over onmenselijke toestanden uitschreeuwt, maar eerder sympathiseert met een harde aanpak van illegale migranten.
Politie viel vroeger binnen bij mensen zonder papieren zonder #huiszoekingsbevel. Mocht niet,er moest een bevel zijn, maar gebeurde te vaak. Daarom nu een strikter kader en mag enkel als allerlaatste stap, eerst inzetten op vrijwillige #terugkeer.
— Nahima Lanjri (@NahimaLanjri) January 23, 2018