Als er niet snel en erg doortastend ingegrepen wordt door het Westen, zullen er miljoenen mensen sterven in West-Afrika als gevolg van het horrorvirus ebola. Het sturen van militairen en massale medische hulp – en dan vooral in de vorm van artsen en verplegend personeel – is volgens de weinige specialisten die nog ter plaatse zijn het enige wat complete chaos, een ongeziene hongersnood en een verdere verspreiding van het virus kan stoppen. Als het al niet te laat is.
Het aantal besmettingen met ebola is geëxplodeerd de jongste twee weken. De alarmbel rinkelt nu al zes maanden, maar de respons van het Westen was en is inadequaat, en komt wellicht nu sowieso te laat. Zelfs het inzetten van vaccinaties, moesten ze er al zijn, kan de escalerende ramp niet meer stoppen. Die grimmige boodschap hebben de weinige artsen die nog overblijven aan de frontlinie.
Ze pleiten voor een onmiddellijke en grote militaire interventie in de getroffen landen, anders “is er geen hoop meer om ebola nog onder controle te brengen”. Je leest het goed: als we vanuit het Westen geen soldaten sturen naar West-Afrika, is volgens de artsen de ziekte niet meer in te dammen.
Apocalyptisch
Het plaatje dat de dokters schetsen, lijkt zo te zijn geplukt uit een Hollywoodblockbuster over een apocalyptische wereld. In de getroffen landen zijn rellen uitgebroken. Er is geen plaats meer in de quarantainecentra. Artsen en verplegers geraken steeds meer geïnfecteerd en sterven in schokkende aantallen. Maar de enigen waar over bericht wordt zijn die met een Westerse nationaliteit.
“Steeds meer mensen in de getroffen gebieden slaan ook op de vlucht. Ze laten iedereen die ook gewoon ziek is of behoefte heeft aan hulp achter. De gezondheidszorg in Sierra Leone, Guinée en Liberia is compleet in elkaar gestuikt. Onbestaande. Ebola-centra zijn verworden tot plaatsen waar mensen naartoe gaan om alleen te sterven, zonder zorg.”
“In Sierra Leone liggen besmette lichamen gewoon te rotten op straat. In Liberia, waar dringend nieuwe quarantainecentra nodig zijn, worden alleen nog oplossingen gezocht om zo veel mogelijk mensen zo snel mogelijk te cremeren.”
Hongersnood
In amper een week sprong het aantal officiële besmettingen van 3.000 naar 20.000. Artsen Zonder Grenzen heeft z’n aantal dokters die vrijwillig ter plaatse gaan verdubbeld, maar zegt dat dat een druppel op een hete plaat is.
De prijs van voedsel is al met 150 procent gestegen in de getroffen regio. De import van ondermeer graan is quasi gestopt door de schrik voor besmetting: er wordt nog amper gevlogen op Guinée, Liberia en Sierra Leone en schepen willen niet meer aanleggen in de havens.
Zelfs voor het uitbreken van de ebola-epidemie spendeerden gezinnen in die landen gemiddeld al 80 procent van hun inkomen aan het kopen van eten. Met de gestegen prijzen kunnen de meesten nog amper voedsel kopen. Zeker anderhalf miljoen mensen dreigen zo op korte termijn om te komen van honger.
Oogst mislukt
Daar komt bij dat de oogst op het punt staat helemaal te mislukken. De overheden in de getroffen landen hebben de bewegingsvrijheid ingeperkt, waardoor complete dorpen zijn afgesloten van de buitenwereld en arbeiders niet langer naar de boerderijen kunnen waar ze werken. Alle maïs en rijst, die de volgende weken geoogst moet worden, dreigt zo verloren te gaan.
De VN kan overigens geen voedselhulp ter plaatse krijgen momenteel. Alleen Ivoorkust wil een humanitaire corridor openstellen voorlopig, voor de rest zijn de grensblokkades absoluut.
Artsen Zonder Grenzen smeekte de VN gisteren om actie. “Geld is niet langer het probleem, en de inzet van vrijwilligers gaat dit niet oplossen – het is tijd om militairen in te zetten” luidt het. “Veel landen hebben zwaar geïnvesteerd in biological threat response, het is nu hun politieke en humanitaire plicht om die massaal in te zetten in de landen die door ebola zijn getroffen. Zoniet krijgen we ebola nooit meer onder controle en vallen er miljoenen doden.”