Open Vld-voorzitter Gwendolyn Rutten kijkt ambitieus naar oktober 2018. Zelf wil ze burgemeester worden in Aarschot, met haar partij mikt ze op sjerpen in de centrumsteden. En tegelijk maakt ze duidelijk dat ze na 2019 niet in de regering stapt: “Ik ben natuurlijk voorzitter en dat ben ik tot 2020, dus ook die afspraak heb ik gemaakt.”

Gwendolyn Rutten (Open Vld) is trots op haar Aarschot. Dat voel je aan alles, als we op wandel zijn door de stad. Haar man heeft er een koffiebar, waar we afspraak hebben. “Meewerken is veel gezegd. Ik help en ik ga er ook graag koffie drinken. Daar ben ik wel blij mee.”

Je bent stevig verankerd in je stad.

“Ja, dit is trouwens de straat waar ik altijd gewoond heb. Mijn ouders wonen hier nog.”

En heb je ambitie, want je bent kandidaat-burgemeester hier in Aarschot?

“Ik ben kandidaat-burgemeester met overtuiging, met volle goesting. Ik ga voor de eerste keer ook de lijst trekken. Ik voel ook de drive en het optimisme die ik zie in de rest van Vlaanderen, bij een aantal liberale burgemeesters. Dat wil ik graag meenemen naar Aarschot, om Aarschot nóg beter te maken.”

“Liberale burgemeesters in vier centrumsteden”

Je bent vandaag al schepen?

“Ja, ik heb al eens kunnen proeven van wat het is, wat het inhoudt. Maar ik heb een fantastisch team van mensen rond mij verzameld, in een stad moet je altijd kunnen samenwerken en ik zou de stad graag leiden en nog beter maken.”

Aarschot was ook heel even wereldnieuws, met een nogal ongelukkig racistisch incident. Maar dat is geen doorsnede van de stad?

“Nee, wij zijn een hele fijne stad, een groene stad ook om in te wonen. We hebben een memorabele zomer gehad met heel goede activiteiten, met heel veel mensen samen. Zonder echt noemenswaardige incidenten. Alleen zie je dat er in bepaalde buurten, de stationsbuurt is er daar één van, ook op bepaalde plaatsen rondom het uitgaanscentrum, dat er daar wel problemen zijn.”

“Maar als ik zie hoe Bart Somers in Mechelen bijvoorbeeld de problematiek van hangjongeren, maar ook van racisme heeft aangepakt, dat is een voorbeeld. We worden een beetje meer stad, en dan heb je ook een aanpak nodig om ervoor te zorgen dat dat niet verder gaat.”

Bart Somers is wel een beetje jullie local hero, hij is het voorbeeld van hoe iedereen bij Open Vld burgemeester moet zijn?

“Ik denk dat vriend en vijand wel ziet hoe Mechelen op 15 jaar veranderd is, maar je zien Vincent Van Quickenborne hetzelfde doen in Kortrijk. En los van die steden, ook heel veel plaatsen in Vlaanderen: kleinere gemeenten, waar liberale burgemeesters echt zorgen voor gezonde groei, zorgen voor veiligheid, maar op een heel aangename manier.”

Jullie willen springen van twee centrumsteden, dus Mechelen en Kortrijk, naar vier, waar je burgemeesters hebt?

“Wel, dat gaat dan specifiek over de centrumsteden. Vlaanderen is meer dan dat natuurlijk. Maar het klopt: we willen vier liberale burgemeesters leveren op die plekken.”

Is dat realistisch? Wie maakt de meeste kans?

“Ambitie is goed. Ik zie overal jonge mensen die ambitie hebben, die niet meer tevreden zijn met zilver, die voor goud willen gaan. Zo’n mensen kunnen bij ons terecht. Wij gaan ervoor, voor een verdubbeling van het aantal burgemeesters.”

Maakt Mathias De Clercq echt kans in Gent?

“Absoluut! Hij is kandidaat-burgemeester, heel erg uitgesproken, echt een goeie Gentenaar.”

En ook met een heel uitgesproken campagne, hij wil echt die plek van Daniël Termont. In Oostende is Bart Tommelein blijkbaar ook een grote kanshebber.

“Ja, ook Bart is uitgesproken kandidaat-burgemeester voor Oostende.”

Hij heeft al een voorakkoord, nee?

“Er zijn gesprekken denk ik. Maar hij heeft wel al gezegd: ‘Als ik dit mag doen, als ik burgemeester mag worden, dan laat ik er zelfs mijn ministerpost voor staan’.”

Wat betekent dat je op dat moment je meest populaire minister in de Vlaamse regering zal moeten vervangen?

“Als hij burgemeester wordt, dan is een woord een woord en dan is hij in de volgende legislatuur geen kandidaat-minister meer.”

Maar dan gaat hij nu toch al uit de Vlaamse regering? Of kan hij die periode daartussen nog aanblijven?

“Laten we eerst campagne voeren en de Oostendenaars overtuigen.”

En buiten die twee, zijn er nog waarvan je denkt dat ze kans maken om van twee naar vier te gaan?

“Je mag de vrouwen niet vergeten. Mercedes Van Volcem in Brugge. De focus staat in Brugge vaak op grote ruzies of op een tweestrijd tussen anderen, terwijl je ziet dat zij op een positieve manier, met mensen die het goed willen doen, campagne aan het voeren is. We hebben nog Jo De Ro in Vilvoorde. We hebben eigenlijk in alle steden en heel veel gemeenten goede kandidaten.”

En zeg eens iets over Antwerpen, want daar ligt natuurlijk de nationale focus op. Bart De Wever daar tegen iedereen of niet? Open Vld is klein, maar Philippe De Backer doet het ook niet zo slecht op dit moment.

“Neen, Philippe doet het goed.”

Jullie spelen een interessante rol. Jullie zijn de enigen die zeggen dat je wel in coalitie wil met Bart De Wever en de N-VA in Antwerpen?

“Wel, om te beginnen is er de traditie in Antwerpen van grote, sterke en liberale burgemeesters. Er is in de stad potentieel voor een verhaal waar het nog beter kan. En dan zeg ik echt nóg beter, want we werken samen in de coalitie en dat loopt goed. Er zijn heel veel grote projecten in Antwerpen. Je ziet de stad vooruitgaan en dat is ons verhaal, ook het verhaal van Philippe De Backer. Wij willen niet settelen voor zilver, we willen voor goud gaan en we tonen ambitie.”

Wat bedoel je dan met goud?

“De stad omhoog tillen, de stad vooruit helpen, zorgen dat je op een gezonde manier kan groeien. En dat moet je samen met anderen doen. In Antwerpen gaan we daarin uit van onze eigen kracht, maar iedereen weet dat er moet samengewerkt worden. Je kan beter kiezen voor mensen die ook zeggen dat ze met anderen willen samenwerken dan de polarisatie opzoeken.”

“Wat we beloofd hebben, hebben we gedaan”

We zitten natuurlijk met een rare volgorde: eerst nu gemeenteraad en dan volgend jaar al meteen federale en Vlaamse verkiezingen. Het wordt één langgerekte campagne?

“Er is toch een heel groot verschil, want dit gaat over de straten, de pleinen, … Elke stad heeft z’n eigen logica of dynamiek en ik denk dat hele grote politiek daar niet echt bij komt kijken.”

Misschien met uitzondering van Antwerpen? CD&V en N-VA zitten daar duidelijk in een polarisatie. Gaat dat geen effect hebben op die federale coalitie? Kris Peeters is toch een vicepremier die naar Antwerpen verhuisd is.

“Ik merk dat ze daar allemaal graag spelletjes rond spelen. Het heeft zeker een impact. Iedereen kijkt naar wat er Antwerpen gebeurt, maar er is gelukkig nog veel meer dan Antwerpen alleen. Er zijn nog 308 gemeenten. En al die mensen willen het verschil maken en zijn even belangrijk wat mij betreft.”

“Wij willen werken met mensen die ons programma mee willen vormgeven. In de federale regering doen we dat met een liberale eerste minister, iemand die ook ambitie toont, Charles Michel, en die doet dat heel goed. Ik vind ook dat er goed werk is geleverd. Maar de vraag die zich voor de komende jaren zal stellen, is: ‘Blijven we op dezelfde manier verder doen of willen we een blauwe versnelling hoger gaan?’. Dat is voor ons de uitdaging. En wie daar mee vorm aan wil geven, die kan mee doen. Ik sta er wel positief tegenover.”

Dus als je diezelfde coalitie kan verder zetten, zal je dat wel doen?

“Als we opnieuw een liberale eerste minister kunnen krijgen, dan hoort u mij geen nee zeggen.”

Wat met Bart De Wever die begin dit jaar zei: ‘De regering heeft geen dash meer’. Is dat deze zomer weerlegd?

“Met deze regering en met deze vier partijen is een paar jaar geleden een afspraak gemaakt. Die afspraak was dat we voor jobcreatie zouden gaan, dat we de economie zouden laten draaien en dat hebben we ook gedaan. We hebben de belastingen verlaagd, er zijn nog nooit zoveel jobs geweest, in die mate dat we nu al moeite hebben om vacatures ingevuld te krijgen. We hebben de arbeidsmarkt flexibeler gemaakt.”

De vakbonden durven niet meer te staken?

“Dat zouden ze ook beter wat minder doen. Maar dus, wat we beloofd hebben, hebben we gedaan. Alleen vind ik het jammer dat men nu de handrem optrekt … Ik vind dat we verder kunnen gaan, dat we meer kunnen hervormen met heel veel jonge mensen die allemaal trots zijn op België. Als we in de zomer één ding geleerd hebben, dan is het toch wel dat de trots op België terug is.”

“Als men soms naar de politiek kijkt waar ze aan ’t babbelen en uitstellen en vertragen zijn, laten we die drive van deze zomer dan pakken om nog iets verder te gaan. Dat is ambitie tonen, durven hervormen. En ik wil verder op voorwaarde dat iedereen die ambitie blijft tonen. Niet met diegene die stilvallen of die de handrem willen optrekken of bang zijn. Dan geraken we niet vooruit.”

Misschien even terug naar gemeenteraadsverkiezingen.

“Dit is trouwens onze straat met de meeste leegstand en met een duidelijke inzet voor de verkiezingen met een verschil in wijze hoe we dat terug zouden moeten aanpakken.”

Tussen u en de huidige burgemeester?

“Ja, de huidige burgemeester. Dus in principe is dit stuk volledig verkeersvrij gemaakt, de rijrichting is omgedraaid, om het juist te zeggen.”

Een circulatieplan in Aarschot?

“En we denken dat je dat beter terug omdraait en we willen dat ook samen laten gaan met een ambitieus fietsplan voor in de binnenstad, waar we nu hier rondwandelen allemaal fietsstraten maken waar de fietsers voorrang krijgen maar waar de auto’s er wel achter mogen rijden. Dus fietsers eerst maar wel plaats traag voor de auto’s.”

Dat klinkt zeer groen moet ik zeggen.

“Zeer blauw bedoel je? Gezonde groei. Neen, Groen wilt alles verkeersvrij maken, helemaal geen auto’s meer.”

Even over jou persoonlijk: Bart Tommelein zegt: ‘Word ik burgemeester, dan ga ik dat fulltime doen.’ Ik weet niet of Aarschot een full time burgemeester nodig heeft?

“Ik ga in elk geval een heel duidelijke afspraak aan: als ik de kans krijg om burgemeester te worden, dan kan de Aarschottenaar op mij rekenen. Dat is een afspraak die ik maak. Ik ben natuurlijk ook voorzitter en dat ben ik tot 2020, dus ook die afspraak heb ik gemaakt.”

Ga je dat ook blijven tot 2020?

“Ik ga dat blijven, ook tot 2020.”

Want veel mensen zeggen: Gwendolyn Rutten zit er al zo lang, ze zou misschien ook ooit in de regering stappen? Dat is dan niet het geval? Ook niet voor in 2019?

“Neen, ik kies er voor om mijn engagementen uit te doen.”

“Ik denk dat we Aarschot ook heel veel voordelen kunnen geven dankzij de netwerken die ik heb, dankzij de goeie recepten die ik in andere steden zie. We kunnen dingen aanpakken en het net dat tikje extra nog beter maken.”

Blauwe versnelling

Gaat het thema van veiligheid en migratie ook deze verkiezingen domineren?

“Het is zeker een thema, je moet blind zijn om dat niet te zien. Maar het gaat over samenleven, hoe leef je met elkaar samen? Hoe sta je tegenover elkaar? En wij vanuit Open Vld, als blauwe partij, beschouwen mensen als een individu. Pak ze elk op hun waarde, spreek ze aan op hun verantwoordelijkheid, maar ook op de kansen die ze verdienen. Onze slogan hier is ‘Allemaal Aarschot’. We zijn hier allemaal een stukje van Aarschot.”

Ik zag je reactie op dat geweld hier in Aarschot …

“Ja, omdat er heel duidelijk racisme bij kwam kijken. Het was niet alleen verschrikkelijk om te vechten en om op de sporen terecht te komen, het was ook levensgevaarlijk. Maar dan ook nog eens dat schelden en die racistische uitspraken? Daar moet je gewoon een statement tegen maken en dat niet tolereren. Want dat past hier niet in Aarschot.”

Twee op drie gemeenten hebben eigenlijk al een voorakkoord. Die verkiezingen zijn er wel, maar eigenlijk ligt het al vast. Klopt dat volgens jou?

“Wel wat belangrijk is, is dat de kiezers het laatste woord moeten hebben. De kiezer moet spreken en je moet ook luisteren naar wat de kiezer zegt. Dus ingaan tegen de wil van de kiezer, dat breekt je vroeg of laat toch zwaar op.”

“Maar het is ook niet onlogisch dat de partijen met elkaar praten, voorbereiden wat ze ook samen zouden kunnen doen. En je kijkt met wie het klikt. Meestal komt dat wel al naar voor als je de gemeentepolitiek volgt, dan zie je ook wel wie elkaar vindt.”

Nog één ding: op 14 oktober, de verkiezingsnacht wanneer zeg je dan ‘nu ben ik een tevreden voorzitter, nu ben ik gelukkig’?

“Wel, we hebben echt de ambitie om een blauwe versnelling over Vlaanderen uit te rollen en dus dat wil zeggen: meer gemeenteraadsleden, meer deelnemers, meer burgemeesters, want dat heb je nodig. Want heel de groep van toen …”

Hoeveel burgemeesters heb je nu in totaal?

“We hebben nu zeventig burgemeesters van allerlei verschillende lijsten en combinaties natuurlijk.”

En dat moet nog omhoog?

“Dat moet naar omhoog. Plus: we hebben de uitgesproken ambities in de centrumsteden en in Aarschot natuurlijk.”