Stel dat je morgen iedere burger een mobiliteitsbudget geeft van 1000 euro per jaar ? Wat zou er dan veranderen ? @peeters_kris1 @Groen

In opvolging met de besparingsdrift van deze regering, hebben we eerst een echte tax shift behandelt. We kregen het voorstel van mobiliteitsbudget al ergens te horen, Geef iedereen een mobiliteitsbudget klonk de slogan. Het voorstel komt onder ander van Groen. De insteek is de fiskaliteit van bedrijfswagens.

We zijn verheugd dat er zich een steeds grotere coalitie vormt om het absurde fiscale systeem van de salariswagens eindelijk af te bouwen. Op dit moment geven we met de fiscale steun aan salariswagens jaarlijks 5 miljard € uit, dat is meer dan het budget van De Lijn, de NMBS en de MIVB samen.

Wel dan moet je het wel compleet doen. We hebben al aangehaald dat een van de grote problemen in Belgie de asymmetrie in belastingen zijn. Wij subsidiëren het openbaar vervoer à rato van 0.5 euro per kilometer. Dat is meer dan wat de meeste auto’s kosten inclusief taksen. Het openbaar vervoer vangt 3 miljard subsidies en vervoert daarvoor 6 miljard personenkilometers. De auto wordt 12 miljard belast, en vervoert 90 miljard personenkilometers. Let dus op de totale discrepantie en wanverhouding, wie deze denkoefening maakt moet dus alles juist zetten. Het is dus niet zo eenvoudig om te gaan beweren dat salariswagens 5 miljard gesubsidieerd worden. Want wat de overheid vergeet is dat een pak wagens al privé geboekt staan en gereden kilometers aangeven. Wat de overheid ook vergeet is dat een bedrijf meestal maar salariswagens geef aan mensen die als vertegenwoordiger, of technieker, als manager kilometers rijden voor het bedrijf. En je kunt moeilijk gaan veronderstellen dat een technieker of vertegenwoordiger 100.000km gaat rijden voor zijn bedrijf, en zijn wagen zelf gaat betalen met een woonwerkverkeer mobiliteitsbudget of hij mag maandelijks toesteken om te gaan werken ??…. De getallen lijken wat demagogisch geinspireerd te zijn.

Nu het debat is moeilijk met dank aan de eindeloze complexiteit van alle systemen die door de jaren heen geinstalleerd zijn in onze Belgische economie. We proberen dus het probleem op te splitsen en zijn deelproblemen.

Eerst de ambtenaren.

We beginnen dus met alle ambtenaren geen gratis treinabonnement meer te geven. Nee ze krijgen een mobiliteitsbudget ter waarde van bijvoorbeeld 0.3 euro per kilometer. Laten we dan toch hetzelfde bedrag nemen dan wat de fiskus hanteert voor het woonwerverkeer van de privé. In één adem laten we toe dat het mobiliteitsbudget als forfaitaire onkost aftrekbaar mag zijn voor uw belastingen. We voeren ook een BTW in op het lijn/trein verkeer, een kwestie van alle discriminaties weg te werken. Ook dat is logica.

Wat zal er gebeuren: de ambtenaar krijgt de vrije keuze. Zijn budget is een soort visa-kaart met opleg van de overheid,waarmee hij zijn mobiliteit kan betalen. Hij kiest ofwel om met zijn wagen, ofwel gecarpooled, ofwel met de moto, ofwel met de fiets of misschien hopelijk voor NMBS nog altijd met de trein naar Brussel te pendelen. Wanneer je uw mobiliteit organiseert voor 0.1euro per kilometer met de fiets, dan is de winst voor de burger. Wanneer de burger kiest voor een blitze Ferrari, dan is die kostprijs ten zijne laste. Wie daarover nadenkt weet dat de keuze bij de huidige peperdure NMBS erop neerkomt dat we een nekslag geven aan het openbaar vervoer. Vermoedelijk kan de openbare mobiliteit competitief georganiseerd worden, en zal die rationalisatie gebeuren.

Nu vooraleer dit debat verziekt, niet elke ambtenaar krijg die gratis treinkaart. Die groep gaat nu eindelijk zijn beroepskosten van zijn wagen op een equivalnete maniier behandel zien. En sommige krijgen een bedrijfswagen en gaan toch nog met de trein. Dus die laatste zal zijn voordelen zien verschrompelen…

Maar wat betekent dat voor de uitgaven ? Wat nu 3 miljard kost, zal vermoedelijk zakken naar 1.5 miljard. Dus de mobiliteit zal gesaneerd worden door de burger zelf. Waar de burger nu geen onderhandelingskracht heeft op de mobiliteit wordt de economie efficienter. Die 1.5miljard zal zich herverdelen over de economie, elke burger wordt 150 euro rijker. Dus hier ligt merkwaardig de grootste besparing.

De Gewone burger

Dus het budget komt als deel van het inkomen, terwijl bij de ambtenaren komt dit niet als hun inkomen. Dit is een vorm van debudgettering die de eeuwige discussie van het minderloon van ambtenaren helpt verklaren. Dit helpt al een groot deel het loon van de ambtenaar op gelijke voet te plaatsen met de privé. Dus ook dit debat wordt transparanter. De waarde van de kilometervergoeding bedraagt dus 0.3euro per kilometer. We gaan voor de gelijkheid in alle systemen, de getallen moeten voor iedereen gelijk zijn.

Aangezien de gewone burger voor zijn woonwerkverkeer 70% lasten op fossiele grondstoffen betaalt en een sausje van 21% BTW op alles wat hij koopt voor zijn wagen, is zijn mobiliteitsbudget.in feite iets die meer dan de helft terugkeert naar de begroting. De terugvloei voor ambtenaren en privé is gelijkgesteld. Dus dit spanningsveld is volledig neutraal. En ja de impact op de begroting zal quasi niets zijn.

De Salariswagen en dienstwagens

De verguisde salariswagen is inderdaad op het eerste zicht een subsidieverhaal. Maar nu komt de anomalie waar Groen vermoedelijk niet aan denkt. Dienstwagens lopen vooral bij de overheid en minder dienstwagens lopen bij bedrijven. Er zijn dienstwagens die zonder discussie ook gebruikt worden voor woon werk verkeer. Die dienstwagens betalen nu geen voordeel in natura. Dus de dienstwagens moeten mee in het verhaal.

Een tweede anomalie is wat doe je met het voordeel in natura voor de bedrijfswagens ? In principe wordt dit voordeel in natura nu belast onder de mom van een eerste besparingsdrift, terwijl in het mobiliteitsbudget dit voordeel onbelast is. Dus de logica zegt dat je dit budget van salariswagens toch tot minstens 0.3euro per kilometer ook onbelast laat. Dus kost de wagen 0.5euro per kilometer wordt 0.2euro per kilometer bij het inkomen geboekt. Kost de wagen 0.2euro per kilometer of minder dan wordt die 0.1euro als loon bij het loon gevoegd. Nu iets gekker voor dienstwagens van ambtenaren. Daar gebruik je zijn mobiliteitsbudget voor het betalen van zijn voordeel in natura. En ja aangezien ook hier weer dit inkomen nergens geboekt staat, stijgt hun loon voor de waarde van het voordeel in natura van 0.3euro per kilometer. Heeft de ambtenaar een Mercedes E als dienstwagen, dan betaalt hij 0.2euro voordeel in natura op zijn woon werk verkeer kilometers. Heeft de ambtenaar een Berlingo als dienstwagen, dan krijgt hij 0.1euro per kilometer bij zijn inkomen.

Ook daar ontstaat dus een reflex en een pak regels die eenvoudiger worden. Het principe dat iedereen gelijk moet zijn voor de wet is het sterkste principe, en dat blijft bij deze overeind. En wat is de impact op de begroting. Daarvoor ontbreek ik gegevens. Maar aangezien de salariswagens geboekt staan als belastbaar inkomen en de dienstwagens met de mantel der liefde nergens geboekt staan, vermoed ik dat dit een relatief neutrale maatregel zal zijn. Met dat veschil dat een zuinigere wagen wel meer opbrengt voor de burger, terwijl een BMW X6 duidelijk wel belastingen zou betalen, of er zal een efficientieverhoging zijn.

Er is natuurlijk mobiliteit naar het werk, maar er bestaat ook mobiliteit naar opleidingen, mobiliteit naar raden van bestuur, mobiliteit naar vergaderingen om samen te werken. Ofwel, gezien die verplichiting boven iedereen zijn hoofd hangt, koppelen we die twee, ofwel vergeten we deze omdat het geen significant verschil maakt. ik ben er nog niet uit.

En carpoolen ?

Simpel, laat de burgers maar de winst in hun zakken stoppen. Wie carpoolt halveert inderdaad zijn kostprijs. Dus burgers kunnen met een duurdere wagen carpoolen, of burgers kunnen hun kosten onder elkaar delen door beurtelings te rijden. Ze zien maar hoe ze het oplossen, maar het logisch verstand zegt dat de winst bij de burger mag zitten. Ook dat zorgt dus dat de burger rijker wordt.

En vergeten we onze studenten ?

Ook onze studenten verdienen een woon werkverkeer budget. Laten we eerlijk zijn daarover. Want hoe geraakt een student anders in school ? In het kleuter worden ze nog gepamperd door de mama, die ze carpooeld naar school. Naar de middelbare school doen ze met de fiets of openbaar vervoer. En naar de hoge school gebruiken ze het openbaar vervoer of gaan ze op kot. In elk geval een mobiliteitsbudget heeft ook daar een anomalie: wie op kot gaat zou minder budget krijgen ? Of wie op kot gaat zou zijn budget mogen spenderen aan de huur van een kamer… waarom da ? Je huurt een kamer om kosten te besparen, maar wanneer je de kamer hebt krijg je die inkomsten niet meer… Het enige dat je moet doen is de huurinkomsten flat belasten. Laten we zeggen een roerende voorheffing op huurinkomsten zou ik normaal vinden. Maar dat is dan een ander debat.

Die maatregel gaat minder kosten dan je denkt, want de subsidies voor de trein worden nu ook al gegeven. Die subsidies verdwijnen voor de spoorweg en komen terug als mobiliteitsbudget voor studenten. De maatregel gaat vooral de werkelijke kostprijs weerspiegelen. En wat nu kindjesgeld noemt, wordt vermoedelijk een deel van het mobiliteitsbudget.

En nu de doppers ?

Geen mobiliteitsbudget nodig toch ? Misschien wel een sollicitatiebudget, of een mobilitieitsbudget bij het solliciteren en opleidingen volgen. Die dus inderdaad betaald wordt per bewezen sollicitatie.

En wat met een kilometerheffing ?

Dan wordt het voor iedereen gelijk hé. Ofwel verhoog je het mobiliteitsbedrag van het voordeel in natura met 0.1euro bvb of het minimumtarief van de kilometerheffing, ofwel laat je dit eruit, en wordt iedereen gemotiveerd om dichter bij zijn werk te gaan wonen.

Ziehier de footprint van een goeie correctie. Die bepaalde discussies naar het hiernamaals zou brengen, en die burgers op een gelijk platform zou zetten.Een mobiliteitsbudget heeft een complexe footprint. De besparing is kleiner en zeker geen 5 miljard dan wordt beweerd door Groen in de begroting. Maar de macro economische besparing gaat vooral mogelijks oplopen naar 3 miljard doordat de burger de voor hem goedkoopste keuze gaat maken. En die goedkoopste keuze zal zowel ecologisch als economisch gestuurd worden.