Kris Peeters geeft vandaag samen met Geert Bourgeois een persconferentie over de Vlaamse onderhandelingen. Maar achter de schermen worden de pionnen gezet. Want Peeters gaat ook federaal mee onderhandelen voor CD&V, en alles wijst erop dat hij hun kandidaat-premier is. Overigens lag er in de laatste week voor de verkiezingen een premier-campagne klaar voor Peeters, maar die gebruikte CD&V uiteindelijk niet.
De campagne lag klaar: Kris Peeters, als de toekomstige eerste minister. CD&V wilde het lanceren in de laatste week voor 25 mei, kwestie van de kopman helemaal tot inzet van verkiezingen te bombarderen. Maar een samenloop van omstandigheden deed hen beslissen om het niet te doen. Belangrijkste argument: het zou overkomen als de partij die uit is op de postjes. Tegelijk had de dood van Jean-Luc Dehaene de christendemocraten in een heel andere modus gestoken, die van de verzoeners, van de redders van het land. Uiteindelijk werd de laatste campagne er een met de slagzin: “Kiest u voor ambras of oplossingen?”
De minister-president kreeg tik(je), maar het kon erger
Ontslagnemend minister-president Peeters komt niet helemaal ongehavend uit de kiesstrijd. Zijn persoonlijke score blijft puik, zijn penetratiegraad (hoeveel van de stemmen in je kiesgebied je haalt) blijft erg hoog: 12,4 procent van alle kiezers in de provincie Antwerpen stemde op hem. Alleen, Liesbeth Homans (N-VA) versloeg hem op diezelfde lijst voor het Vlaams Parlement qua populariteit, zij haalt persoonlijk 14,5 procent als penetratiegraad.
Pittig detail: CD&V speelde op een gegeven moment ook met de gedachte om de strijd tussen de man uit Puurs, en zijn rivale uit Antwerpen als kiesinzet uit te spelen. Bij de christendemocraten geloofden ze immers dat zij de N-VA-kandidate zou zijn om de Vlaamse regering te leiden. “Wie wilt u als minister-president: Peeters of Homans”, was de slogan die klaar lag. Opnieuw niet gebruikt, tot groot geluk van Peeters.
Peeters premier, en Beke als stabiele voorzitter
In de impliciete deal tussen N-VA en CD&V krijgt elke partij één regeringsleider. Het is zelfs geen publiek geheim dat N-VA veel liever de minister-president levert, dat hebben ze altijd hardop gezegd. Niemand van de Vlaams-nationalisten ziet zichzelf België uitdragen, om nog te zwijgen van alle “ceremoniële gruwelijkheden”, die dan op hen af zouden komen. Bovendien staan de Franstaligen ook niet te springen voor een N-VA-premier. De puzzel is bovendien ook heel simpel als het een regering met N-VA, CD&V, MR en cdH wordt, dan kan de christendemocratische familie perfect de Zestien opeisen als de N-VA past.
Peeters en niet Geens
Dat Kris Peeters nu ook heel duidelijk zal aanschuiven om federaal mee te onderhandelen, is een duidelijk teken. Volgens bronnen is de kwestie intern doorgepraat, en heel duidelijk: Peeters premier. Want Koen Geens, die zeker ook de kwaliteiten heeft om de Zestien goed te bemannen, kreeg in Vlaams-Brabant toch slaag van Maggie De Block (Open Vld). De Block haalde een penetratiegraad van 18,75 procent, Geens ‘maar’ 6,5 procent. De enige die intern bij CD&V ook écht aanspraak zou kunnen maken op de Zestien, is Wouter Beke. De voorzitter reed een indrukwekkend parcours, en haalde een topscore in Limburg. Maar waarnemers gaan ervan uit dat Beke rustig voorzitter blijft en de stabiliteit van de partij garandeert.
Crevits dan de Vlaamse leading lady
De position switch van Peeters maakt de weg bovendien vrij voor Hilde Crevits. Zij scoorde met 14 procent penetratiegraad het best van alle CD&V’ers. De post van viceminister-president, mogelijks in combinatie met haar droomdepartement Onderwijs, lonkt voor de West-Vlaamse in zo’n scenario. Het betekent meteen dat het ACW, dat haar zegen gaf voor centrumrechtse coalities, een paar sleutelposten in handen krijgt, maar niet het premieschap. Maar de stem van het ACW weegt behoorlijk minder binnen CD&V, sinds ze bij de laatste regeringsvorming absoluut het departement Financiën wilden. Het Dexia/Arco-drama dat zich vervolgens ontrolde, ligt nog heel wat mensen bij CD&V zwaar op de maag.
Open Vld als vijfde wiel aan de wagen?
Federaal vallen de onderhandelingen steeds meer in de plooi. De koning heeft de opdracht van Bart De Wever dan ook verlengd tot 17 juni. Iets wat overigens dit weekend al heel duidelijk was bij de N-VA: de drivers seat is voorlopig voor hen. Want een centrumrechtse coalitie is écht in zicht. MR doet nog wat lastig: de partij wil “absoluut” Open Vld erbij, terwijl ze het cdH liever niet zien komen. Maar dat lijken gevechtjes voor de tribune, de MR is niet de soort partij die “op principes” regeringsdeelname laat schieten.
Een coalitie met enkel de MR aan Franstalige kant blijft bovendien toch bijzonder onrealistisch, en Open Vld heeft de deur heel hard dicht getrokken nadat ze er op het Vlaamse niveau zijn uitgekegeld door De Wever en Wouter Beke. Nu nog terug Gwendolyn Rutten aan boord heisen én tegelijk het cdH er nog afrijden lijkt uitgesloten. Al was het maar omdat ook N-VA en CD&V dat niet willen. Een coalitie met vijf, met Open Vld alsnog erbij, kan wel nog. Alleen zijn de Vlaamse liberalen daarin letterlijk het vijfde wiel aan de wagen: mathematisch niet nodig. Eind deze week verwachten de betrokken partijen te landen.
Vanmiddag Vlaamse show
Vanmiddag is het plechtstatige Hotel Errera het decor voor een ander politiek toneeltje. Er is het persmoment van de start van de onderhandelingen voor de Vlaamse regering. Opvallend, de uitnodigingen voor die show kwamen symbolisch genoeg op het zelfde moment van de twee partijen. Geert Bourgeois die namens de N-VA een mail stuurde, en Kris Peeters namens CD&V. Maar dat lijkt vooral bedoeld om de schijn nog even op te houden, Peeters gaat wel degelijk federaal, als de coalitie daar vorm krijgt.