In Zwitserland is het vanaf maart verboden om kreeften levend te koken. Dat is één van de wetten, waarmee de Zwitserse regering het dierenwelzijn in het land wil opkrikken. De dieren moeten voortaan eerst verdoofd worden voor ze gekookt mogen worden. Hebben de Zwitsers het bij het rechte eind? Wellicht wel, want we zijn er bijna zeker van dat kreeften en schaaldieren ook pijn voelen.
De Zwitserse regering heeft een reeks wetten doorgevoerd om het dierenwelzijn in het land te verbeteren. Dat schrijft de Franse krant Le Figaro. Zo wordt de strijd aangebonden tegen illegale kreeftkwekerijen en moeten de dieren voortaan verdoofd worden voor ze gekookt mogen worden. Dat kan bijvoorbeeld met een elektrische shock. Ook mogen “levende kreeftachtigen” niet meer op ijs of in ijswater vervoerd worden.
Voelen ze echt pijn?
Heel wat dierenrechtengroeperingen, zoals GAIA en PETA ijveren al jaren voor zo’n verbod op het koken van levende kreeften. Maar is dat wel terecht? Ervaren kreeften en schaaldieren echt pijn? Volgens het onderzoek ‘Painful feelings in Crabs’ van professor Biologie Bob Elwood aan de Queen’s University in Belfast wel. “De experimenten tonen aan dat ze waarschijnlijk pijn ervaren, eerder dan reflexen vertonen”, schrijft Elwood in de Journal of Experimental Biology.
Hoe gingen ze te werk? De kreeften kregen kleine schokken toegediend terwijl ze in donkere schuilplaatsen zaten. De dieren probeerden wel degelijk aan nieuwe schokken te ontsnappen door naar een andere schuilhoek te vluchten. Elwood zegt dat het nog steeds niet 100 procent zeker is dat de kreeften pijn voelen, maar de onderzoeksresultaten zijn wel consistent met pijn. “Misschien moeten we het zekere voor het onzekere nemen”, luidt de conclusie.
“Een uur later nog levend”
Elwood benadrukt ook dat er jaarlijks miljarden garnalen, krabben en kreeften op “erg extreme manieren” worden behandeld: “Bij krabben worden de klauwen afgerukt en wordt het nog levende dier terug in zee gegooid. Bij kreeften en garnalen wordt de helft van hun lichaam afgescheurd voor het vlees aan de achterkant. Het zenuwstelsel in de kop en de thorax werkt een uur later nog altijd.”
Volgens Elwood denken de meeste mensen dat schaaldieren geen pijn voelen omdat hun hersenen er anders uitzien dan die van gewervelde dieren: “Schaaldieren zijn ongewervelden en mensen trekken zich niets aan van ongewervelden. Maar we moeten beter nadenken over de behandeling van deze dieren, aangezien een potentieel heel groot probleem wordt genegeerd.”
Dierenrechtenorganisatie PETA gaat nog een stapje verder beweert dat kreeften “zoals mensen een lange kindertijd en een vreemde pubertijd doormaken” en zelfs meer pijn voelen dan mensen in gelijkaardige situaties.
En in Vlaanderen?
Ook in Vlaanderen zorgt de discussie rond kreeften voor heel wat ophef. Enkele jaren geleden kwam tv-kok Piet Huysentruyt onder vuur te liggen omdat hij op VIER de poten van een levende kreeft uittrok en het dier daarna op de grill gooide.
“Als je de kreeft kookt, is de meeste smaak weg, maar als hij rechtstreeks op de grill gaat… zoiets zal je nog nooit hebben gegeten, ik zweer het op het hoofd van mijn twee kinderen,” zei Huysentruyt destijds.
GAIA-voorzitter Michel Vandenbosch reageerde daar misnoegd op: “Duizenden amateurkoks zullen dat voorbeeld overnemen, zonder te beseffen dat dit de gruwelijkste pijn is die je een kreeft kan aandoen.”
Voorlopig is het koken van levende kreeften in ons land nog legaal.