De Noordpool beweegt een kleine 55 kilometer per jaar voort, weg van Canada richting Siberië. De jongste decennia beweegt het magnetische deel van de Noordpool zich zo snel voort dat wetenschappers niet eens meer kunnen inschatten in welke richting.
De magnetische Noordpool is onderweg naar Siberië. Dat melden de Britse krant The Guardian en de New York Times. De constante verplaatsing van de Noordpool is zo extreem dat het een probleem vormt voor goedkopere kompassen en navigatie-apps.
Ook vliegtuigen en schepen navigeren zich aan de hand van het magnetische noorden, maar vaak is dat tegenwoordig wel een noodoplossing. Op GPS-toestellen heeft dit fenomeen geen invloed omdat die via satellieten werken.
Zelfs het Amerikaanse leger oriënteert zich op de magnetische Noordpool voor navigatie en parachute-oefeningen.
Startbanen
Op luchthavens worden de namen van startbanen trouwens gebaseerd op de richting ten opzichte van het magnetische noorden. Die namen moeten aangepast worden als de magnetische Noordpool zich verplaatst.
Op de luchthaven van Fairbanks in de Amerikaanse staat Alaska moest de startbaan 1L-19R in 2009 omgedoopt worden tot 2L-20R.
Van 15 naar 55 kilometer per jaar
De VS en het VK updaten de locatie van de magnetische Noordpool om de vijf jaar, maar die termijn is nu ingekort omdat de Noordpool zich zo snel voortbeweegt.
In 1831 was de magnetische Noordpool nog zo’n 2.300 kilometer verwijderd van Siberië. Sinds het jaar 2000 is de snelheid waarmee de magnetische zich voortbeweegt, gestegen van 15 kilometer per jaar naar 55 kilometer per jaar.
Position Of The Magnetic North Pole Since 1590 – https://t.co/mKtZzsN1wd pic.twitter.com/eq1wAGzDFz
— Brilliant Maps (@BrilliantMaps) 5 februari 2019
Vloeibare kern aarde
Maar hoe komt het dat de magnetische Noordpool zo fel beweegt? De oorzaak zit bij vloeistoffen net buiten de kern van de aarde. Er zit hete, vloeibare ijzer en nikkel in de kern van de planeet. Dat zorgt voor een elektrisch veld, wat dan weer zorgt voor de beweging. Dat zegt geofysicus Daniel Lathrop van de University of Maryland. “Het verandert naargelang het weer verandert”, zegt Lathrop. “Je zou van ‘magnetisch weer’ kunnen spreken.” De magnetische Zuidpool beweegt een pak trager dan de Noordelijke pool.
Polariteit keert om
Het magnetische veld van de aarde wordt over het algemeen een stuk zwakker. Sommige wetenschappers denken dat er zich een ommekeer kan voordoen, waarbij de Noordpool en de Zuidpool van polariteit veranderen.
Dat is al meerdere keren gebeurd in de geschiedenis van de aardbol. De laatste keer was meer dan 780.000 jaar geleden. Die verandering zou wel duizend jaar of meer in beslag nemen.