Magnette springt in de dans en redt drie koningen: meteen neemt PS nu de volle druk van gesprekken over

Paul Magnette (PS) heeft veel voorzitters blij gemaakt in de Wetstraat. Waar lange tijd het plannetje van het trio van Joachim Coens (CD&V), Georges-Louis Bouchez (MR) en Egbert Lachaert (Open Vld) gedoemd leek, en ook sp.a-voorzitter Conner Rousseau in een lastig parket kwam, gooit de PS-voorzitter de reddingsboei: hij kondigt aan “weer mee te doen aan de dans”. Ook de N-VA is niet rouwig: plots komt de communautaire agenda opnieuw op tafel. Vraag is of hij woord kan houden, of straks weer z’n staart intrekt.

In het nieuws: Paul Magnette (PS) neemt een stevige bocht, en wil “met de N-VA praten”.

De details: De PS zit weer in de fase van de dialoog, niet de eerste keer.

De onderhandelingen over de vorming van een federale regering gaan in een nieuwe fase. Vergeet Arizona, het moeilijke project om met één zetel op overschot een regering te vormen: de ‘grote coalitie’ is terug.
De Franstalige socialist Paul Magnette blijft daarbij toch verrassen. Want nadat hij al een paar keer fors de deur dichtdeed voor dergelijke coalitie met de N-VA, zijn we ondertussen weer zo ver.
Op de Franstalige zender LN24 verwoordde hij wat eigenlijk 24 uur eerder al op het partijbureau van de PS ook gezegd werd: de Franstalige socialisten zijn akkoord om toch maar weer te proberen om een regering te vormen met de N-VA.
“We kunnen overwegen om te regeren met de N-VA”, zo stelde de PS-voorzitter. Opvallend. Een paar weken geleden nog had hij een zelfverklaarde opdracht als ‘snuffelaar’, samen met sp.a-voorzitter Conner Rousseau, en toen stelde hij vast dat een coalitie met N-VA “uitgesloten” was.
Magnette voegde er meteen aan toe dat hij “zich geen seconde zou kunnen voorstellen dat een regering tussen PS en N-VA gaat doen wat de vorige Zweedse coalitie gedaan heeft”. De PS-voorzitter wil een “veel socialer” beleid: de pensioenen moeten omhoog, en de sociale zekerheid moet versterkt.
En misschien nog belangrijker: Magnette zet de deur wagenwijd open voor een staatshervorming. “We zien dat de staat vandaag niet meer goed werkt, dat de versnippering van bevoegdheden van een hallucinante complexiteit is. Dat moet veranderen, waarbij zaken ofwel 100 procent regionaal worden, ofwel volledig terugkeren naar het federale niveau”, zo stelde hij.
Daarbij komt meteen ook het signaal van de PS-minister van Begroting voor de Franse Gemeenschap, Frédéric Daerden, die in L’Echo en De Tijd een lans breekt voor een nieuwe financieringswet: zijn kas is immers meer dan leeg. De PS wil dus geld, meer geld, vanuit het federale.

Belangrijk om weten? Arizona is, net als de dreiging van een eeuwige regering Wilmès, intern een hefboom voor Magnette.

De opening komt er na een aantal contacten, waarbij vooral de jonge sp.a-voorzitter de moeite doet om de lijn met Bart De Wever (N-VA), de leider van de Vlaams nationalisten, toch open te houden, vanuit de socialistische familie. “Er is veel gepraat via de telefoon”, zo stelt een bron.
Niet toevallig refereerde Magnette gisterenavond in z’n interview ook naar het feit dat hij “meer dan gelijk wie met de N-VA heeft gepraat de afgelopen maanden”. “Dat is ook logisch, het is de grootste Vlaamse partij. Dat is een teken van respect“, zo stelde hij. De PS-voorzitter kent zo zeer goed de eisen van de N-VA, en weet wat de Vlaams-nationalisten verwachten om in een regering te kunnen: gesprekken over de organisatie van de staat, in ruil voor een ‘sociaal’ beleid.
Met een ‘grote coalitie’, de huidige drie regeringspartijen, aangevuld met én N-VA én PS én sp.a én cdH, komt men meteen aan 95 zetels. Dat is al niet ver meer van een tweederdemeerderheid, nodig om de grondwet te kunnen wijzigen.
Bovendien maakt men binnen de PS ook de afweging dat in deze fase aan de kant blijven staan, in oppositie, geen winst oplevert voor de socialisten. En vooral, dat dit niet is waarom de kiezers van de PS op hen stemden.
Daarbij is niet zozeer een Arizona-coalitie een bedreiging (de kans dat die er komt, schat niemand echt hoog in, ook niet aan de Keizerslaan), maar wel het idee dat de minderheidsregering van Sophie Wilmès (MR) eindeloos door doet, ook na september, en zelfs eigenhandig dan het relancebeleid wil maken.
Met een stijgende populariteit van de premier, én de vaststelling dat de PS nog voor lange, lange tijd in oppositie kan belanden, stond Magnette dus toch ook met de rug tegen de muur.
Het verhaal van een Arizona-coalitie, die mogelijk toch levensvatbaar zou zijn, zonder de PS, is dan ook misschien vooral een intern breekijzer voor Magnette: hij kan iedereen binnen zijn partij schrik doen krijgen, dat de boot vertrekt zonder hen aan boord. Op die manier kan hij de anti-N-VA’ers in zijn partij, met Ahmed Laaouej, de federale fractieleider en voorzitter van de PS in Brussel, de mond snoeren.

Winnaars in de Wetstraat: Zowat iedereen in de huidige bonte (en onbestaande) Arizona-coalitie kan zichzelf feliciteren.

Arizona is de verzamelnaam van oranje (CD&V en cdH), blauw (MR en Open Vld), geel (N-VA) en rood (sp.a), de kleuren van de vlag van die Amerikaanse staat. Maar het was vooral een aanpak van de drie partijvoorzitters van de huidige regering, om toch maar een meerderheid te zoeken, bijna tegen beter weten in. Weinigen geloofden echt dat zo’n coalitie, met één zetel op overschot, ooit kon lukken.
Hun methodologie werd de afgelopen weken vaak op de korrel genomen (te traag, te veel publieke communicatie, te weinig inhoudelijk) maar vandaag komen Lachaert, Bouchez en Coens er als winnaars uit: ze hebben via hun Arizona-route de PS toch maar lekker weer aan tafel gekregen.
Zeker bij de MR haalt men opgelucht adem: zij willen zo’n constructie zonder de PS toch liever niet. Dan dreigen ze Franstalig fijngemalen te worden: zo’n coalitie telt maar 19 Franstalige zetels. Men vreesde de pletwals van de Franstalige publieke opinie, om alweer als kleine minderheid een federale regering te ‘depanneren’. En in de Waalse regering konden ze in problemen komen: de PS kan de MR er daar uitgooien. Nu komt het gewicht weer bij de PS te liggen: als het straks opnieuw mislukt, zal men naar Magnette kijken, niet naar Bouchez.
Ook bij de sp.a is de overwinning een feit: alweer heeft Rousseau door z’n houding een stap gezet om de PS aan tafel te krijgen, én een oplossing voor het land te forceren. Bovendien zit het vol gewicht om een ‘links’ akkoord te maken nu niet meer bij de 9 zeteltjes van de sp.a. En als het straks met de PS mislukt, ja, dan ligt de focus alvast niet vol op Rousseau.
Ook N-VA mag eigenlijk niet klagen: wat levert een Arizona-coalitie hen precies op? Geen ‘rechts’ beleid, of een “historische regering zonder socialisten”, zoals Michel I nog was. En ook quasi zeker geen staatshervorming, of een volgende stap in de regionalisering. Met de PS erbij kan dat wel.
CD&V is eveneens tevreden: zij hoopten altijd vurig dat de PS zou terugkomen, zodat de christendemocraten weer midden in het bed zouden komen. “Dat is een positieve zaak. We zijn begonnen te kijken wat kon, op basis van die nota van PS en sp.a die stelde ‘dat er geen meerderheid mogelijk is’. Als Magnette daar nu op terugkomt, is dat een goede evolutie. Zo’n regering biedt stabiliteit”, zo stelde Joachim Coens op Radio 1. De CD&V-voorzitter kondigde meteen aan “contact te zullen opnemen met de PS”.

Het korreltje zout: Niemand zet er geld op dat de PS-voorzitter z’n woord houdt.

De voorzitter van de PS heeft ondertussen een flinke reputatie opgebouwd, van nogal eens van gedacht te veranderen. Die achtervolgt hem nu wel wat: er is niemand die meteen dolenthousiast wordt bij het nieuws van een ‘bocht’ van de PS.
“We moeten nu zien tot wat het leidt, en of het standhoudt“, zo was Coens meteen voorzichtig deze ochtend. “We moeten snel weten hoe serieus het is, zodat we tegen 21 juli er uitzicht op hebben om een regering te vormen.”
Soortgelijke commentaren zijn te horen bij Open Vld en N-VA: eerst zien en dan geloven. “We gaan toch eens 48 uur wachten, om te zien of de PS niet weer van gedacht verandert“, zo is bij de liberalen te horen. Overigens merkt men daar op dat “Arizona nog altijd on track zit, en die dreiging gerust mag blijven bestaan.”
Dat betekent meteen dat een technische werkgroep, met de zes sherpa’s van Arizona, nu vrijdag gewoon doorgaat. Zonder de PS. Voor een samenkomst met de zes voorzitters leek het te vroeg. De vraag is of dat nu wel het geval zal zijn: zeker voor sp.a-voorzitter Rousseau is er weinig reden om nu, zonder PS, met de vijf anderen aan tafel te gaan.
Bij de MR zijn ze er overigens al maanden van overtuigd dat een coalitie tussen PS en N-VA nooit zal lukken. Bouchez is er niet de man naar om die visie plots te gaan aanpassen. Hij zal zeker op het communautair vlak met de geslepen messen klaarstaan: wat wil de PS dan wel allemaal ’toegeven’ aan de N-VA.
Plus, bij de MR blijven ze nog altijd achteruitleunen: geen oplossing, een mislukking van ‘Arizona’ en zo’n ‘grote coalitie’, levert hen nog altijd de huidige status quo op. Dat betekent dan dat de regering Wilmès II nog wel even verder doet. Het is dus zeer de vraag hoe de MR zich de komende dagen zal opstellen.
Hoe dan ook zal het kookpunt nu ergens in het weekend komen te liggen: eind deze week wil men zien hoe ver ‘Arizona’ staat, en daarna kan dan een poging gedaan worden om mét de PS door te praten en te zien hoe de puzzel past. Houdt het dan stand, dan kunnen echte regeringsonderhandelingen na 21 juli van start gaan.
Maar als het mislukt, komt de spotlight hoe dan ook op Magnette te staan, nu die zo ostentatief mee in de dans is gesprongen. Een behoorlijk risico dus voor de PS-voorzitter.

Zoals al aangekondigd: Heel de abortusopbouw eindigt met een sisser.

Al maandag sijpelden de berichten door dat N-VA en CD&V gewoon hoe dan ook amendementen zouden indienen, en het dossier zo, voor een vierde keer, zouden laten verkassen naar de Raad van State.
Dat gebeurt nu vandaag, waardoor meteen alle spanning uit het dossier loopt: de Kamer gaat in zomerverlof zonder dat het wetsvoorstel over de versoepeling van de abortuswetgeving ter stemming voorgelegen heeft.
N-VA dient de amendementen in, CD&V en Vlaams Belang leveren de nodige 50 stemmen. Geen elegante oplossing, maar Coens verdedigde de aanpak: “We willen het uit de polarisering, om in alle rust in een stabiele toestand te praten over dit voorstel. Ik ben overigens heel blij dat er stemmen zijn die bedenkingen hebben, onder meer om het helemaal uit de strafwet te halen. Die heb ik gezien bij Groen, bij MR, bij Open Vld.”
Volgens Coens “begint nu pas iedereen te beseffen wat er eigenlijk allemaal in dat wetsvoorstel staat“. “Die achttien weken, het helemaal uit de strafwet halen … Nu pas begint het over inhoud te gaan. In het verleden ging het erover dat men absoluut wilde doorduwen, terwijl men nu vaststelt dat het inhoudelijk toch zeer ver gaat.”
Zo lijkt de ethische kwestie weer even snel van het voorplan als ze kwam. Al zal het nog een harde noot om kraken worden, eens een regering effectief moet gevormd worden: met de PS erbij wordt dat geen evidente onderhandeling. Zeker niet nadat het zo’n geladen discussie is geworden, met wederzijdse dreigingen. Magnette herhaalde daarover gisteren “dat zoiets nooit in een regeerakkoord kan vastgelegd worden”.

Alweer een debacle: Wie beheert eigenlijk de website van Buitenlandse Zaken, als het over de kleurencodes gaat?

Een soepje, dat lijken ze ervan te maken bij de website van Buitenlandse Zaken, die de lijst van ‘coronarisicogebieden’ beheert.
Die lijst heeft drie kleurencodes. Groen betekent dat alles oké is. Rood betekent een verbod om naar het gebied af te reizen. Bij terugkeer uit die zones moeten reizigers verplicht in quarantaine en een coronatest laten uitvoeren.
Het schoentje knelt bij oranje. Dat zijn zones waar het virus “2 tot 10 keer meer” circuleert dan bij ons. Dat Luxemburg daar plots onder viel, leidde tot grote spanning met het kleine buurland.
Maar wat moet je doen als je uit zo’n regio terugkeert? Eerst was het “sterk aangeraden” om in quarantaine te gaan en testen te ondergaan. Gisteren stond er plots “verhoogde waakzaamheid”: bij de minste symptomen van COVID-19 thuisblijven en een test ondergaan. Maar standaard quarantaine was niet nodig, onder meer volgens expert Steven Van Gucht.
Rond 16 uur veranderde Buitenlandse Zaken dan weer de status naar “quarantaine en test gevraagd“. Daar lieten ze als commentaar weten dat het “om een politieke beslissing gaat”. Het zijn de deelstaten die bevoegd zijn: het lag dus weer in de bak van de Vlaamse en Waalse regering.
Die onduidelijkheid lijkt zich in elk geval te wreken: de vereniging van huisartsen Domus Medica wil liefst dat die oranje code wordt afgeschaft. En ook de werkgeversorganisaties Voka en VBO zijn tegen: zij willen duidelijkheid voor hun medewerkers.

Boeiend om te volgen: De Europese Commissie wil frontaal de aanval inzetten op de fiscale sweetheartdeals die België aan multinationals geeft.

De COVID-19-crisis is dé aanleiding voor de Europese Commissie om de knuppel in het hoenderhok te gooien: een aantal lidstaten van de EU ‘steelt’ eigenlijk belastingen van andere, door multinationals interessante fiscale voordelen te bieden, als die maar constructies opzetten om hun omzet langs die landen te sluizen.
Nu ontspringen de grootste bedrijven ter wereld heel vaak de dans, net omwille van die mogelijkheden. Ze zetten hun structuur zodanig op, dat ze in België, Nederland, Luxemburg of Ierland hun schamele belastingen betalen.
De Europese Commissie neemt die vier nu expliciet in het vizier, in wat een “ongeziene wettelijke aanval op dat systeem” zou worden, volgens de Financial Times. De Commissie wil daarbij via een gekwalificeerde meerderheid bij de lidstaten werken, zodat de vier geen vetorecht meer kunnen gebruiken.
Het wringt bij vele EU-lidstaten dat Nederland zich nu onverzettelijk opstelt over Europese solidariteit, terwijl het ondertussen wel zelf fiscale loopholes voorziet voor multinationals, die andere EU-landen miljarden aan taksen kosten. Niet toevallig komt het offensief uit Zuid-Europa.
Ook in België zelf leeft het debat. Onder meer sp.a, maar ook CD&V legden al taksen voor multinationals op tafel. De vraag die daarbij onderliggend aanwezig is: wie gaat opdraaien voor de gigantische kost van de coronacrisis en de bijkomende economische schade, na een recessie die heel zwaar is?
Ook deze week moet een Europese rechtbank bepalen of een monsterboete voor Apple overeind blijft. Maar die beslissing, samen met de acties van de Commissie, zouden het debat helemaal in de richting van meer fiscale rechtvaardigheid duwen, tegen de multinationals in.

Opvallend: Het blijft rommelen over de contacttracing, ook al ziet minister Wouter Beke (CD&V) “geen systematisch probleem”.

Het waren toch wraakroepende getuigenissen, van mensen die als contactonderzoeker werkten, om coronabesmettingen in kaart te brengen:
- Op Radio 1 had zo’n medewerker het erover dat hij na zes weken nog geen login had “en eigenlijk alleen de krant kon lezen” op z’n werk.
- Op VTM Nieuws stelde een ex-contactonderzoeker zelfs dat “er zo weinig werk was dat men tussendoor naar Netflix zat te kijken“.
Maar Wouter Beke, de Vlaamse minister van Welzijn, die bevoegd is voor de contacttracing, heeft het over “kinderziektes“, en is er “geen indicatie van een systematisch probleem”. Hij maakt zich sterk dat “de grootste mankementen weggewerkt moeten worden”, zo verklaarde Beke in het Vlaams Parlement.
Daar was Hannes Anaf (sp.a) bijzonder kritisch voor die uitlatingen: “Dit zijn nog steeds kinderziektes, geen structureel probleem? Dat mensen na zes weken nog de krant lezen? Ja jongens …“
“De contactonderzoekers deden vorige week gemiddeld meer dan 200 telefoontjes per dag, met meer dan 1.000 op te sporen contacten”, zo stelde Beke nog.
De CD&V-minister ligt onder vuur voor z’n aanpak. De contacttracing is de zoveelste vorm van kritiek die naar hem komt. Volgende week maandag moet hij voor de ad-hoccoronacommissie in het Vlaams Parlement verschijnen, om z’n aanpak van de crisis te verdedigen.
In de lokale pers doken zure oprispingen op van de achterban van Beke, ten opzichte van z’n partij CD&V en met name voorzitter Joachim Coens. Zo vindt men in Leopoldsburg, de thuisbasis van Beke, dat Coens niet genoeg steun geeft aan ‘hun’ minister: “Zoekt men een zondebok of is dit een afrekening binnen CD&V?”, vraagt de lokale CD&V-fractieleidster Katrien Ozeel zich af in Het Laatste Nieuws. Beke zelf suste meteen, “dat hij zich wel degelijk genoeg gesteund voelt door de partijtop”.