Netflix is serieus begonnen met z’n jacht op VPN’s. Door die te gebruiken kunnen – betalende – klanten terecht in het aanbod dat Netflix in andere landen biedt, iets wat overigens niet illegaal is. De beslissing, genomen op vraag van de filmindustrie nota bene, lijkt het voorspelde effect te hebben: het stuurt kijkers opnieuw richting piraterij. En het berooft internetgebruikers van een fundamenteel recht: veiligheid. 

Waar draait het om? Filmstudio’s en makers van series weigeren voorlopig de rechten op hun producten doorgaans aan Netflix te verkopen voor heel de wereld. Ze doen dat liever land per land, omdat dat lucratiever is.

Dat is de reden waarom het aanbod van reeksen en films bijvoorbeeld immens veel groter is op de Amerikaanse Netflix dan op de Belgische. Abonneehouders van Netflix wisten echter al lang daar een mouw aan te passen. Door het gebruik van een VPN, een stukje software dat je toelaat om het adres van je computer te veranderen, konden ze zonder problemen in het aanbod van andere landen.

Tot voor kort tenminste. Begin dit jaar kondigde Netflix onder druk van de filmsector aan dat het die VPN-diensten zou gaan aanpakken. Het schakelde daarvoor een aantal externe bedrijven in. En die slagen er in toenemende mate in om de VPN-diensten uit te schakelen.

“Wat hadden ze nu gedacht?”

Het resultaat laat zich raden: “Due to Netflix efforts to stop its subscribers from watching geo-blocked content, many users around the world are switching to such streaming services as YouTube Red, Hulu or Amazon Prime”. En dat zijn dan de legale alternatieven. De politiek van Netflix drijft kijkers ook weer richting torrents en andere – illegale – manieren om de films en reeksen te zien waar ze tot voor kort via VPN op Netflix voor terecht konden. En betaalden.

“Tja, wat hadden ze nu gedacht?” horen we bij een grote VPN-dienst. “Dat die mensen allemaal ineens braaf zouden zeggen ‘awel ja, pech, dan kijken we maar niet meer’? Echt, zo naïef kunnen ze toch niet zijn?”

Zeker omdat dezelfde VPN die die Netflixkijkers gebruikten om – nog eens: legaal – naar een reeks in de VS te kijken ook bruikbaar is om “veilig” en zonder risico naar illegale torrents te kijken op dingen als Popcorn Time en Stremio of via The Pirate Bay.

Niks illegaals

Zoals gezegd: er is niks illegaals aan het bekijken van content op Netflix in of vanuit een ander land (dat is waar het neerkomt) in tegenstelling tot het streamen of downloaden van torrents. Maar het gebruik van proxy’s of VPN’s is in geen enkel land ter wereld illegaal momenteel.

Daar waar rechtenhouders geprobeerd hebben via rechtszaken het kijken naar content (waar ze in eigen land voor betalen) via een proxy als een inbreuk op copyright te laten vastleggen, hebben ze gefaald. Dat gebeurde bijvoorbeeld onlangs nog in Australië.

Ook in de VS en Canada zeggen juridische specialisten dat “using a proxy service to access U.S. Netflix or other similar foreign services can not be considered a breach of U.S. or Canadian copyright law.”

Desalniettemin worden steeds meer Netflix-betalers geconfronteerd met deze boodschap: “You seem to be using an unblocker or proxy. Please turn off any of these services and try again. For more help, visit netflix.com/proxy.”

Kat-en-muis

Hoeveel Netflix-gebruikers ondertussen hun abonnement hebben opgezegd is niet geweten, maar volgens insiders gaat over “vele tienduizenden”. “Alleen al expats: je zal maar als Amerikaan voor je werk in Japan, China of Europa zitten. Ineens blijk je je Amerikaanse, vertrouwde Netflix niet meer te kunnen.”

Tenzij je Amerikaans militair bent: Netflix kondigde aan dat voor Amerikaanse militairen die buiten de VS zijn gestationeerd, de blokkade niet zal gelden. Hoe ze dat selectief gaan oplossen is een raadsel. Dat alleen al gaat het bedrijf een massa geld kosten. Net zoals deze hele operatie Netflix een pak poen kost.

“Om een stap voor te blijven, want het is een kat- en muisspel. De VPN-aanbieders krijgen nu misschien klappen, maar de grote zijn vastberaden en volop bezig om hun klanten manieren aan te bieden om de blokkade te omzeilen. Het is voor hen veel belangrijker dan voor Netflix, ze weten immers ook wel waarom mensen in de eerste plaats zich abonneren op hun diensten.”

Panama

NordVPN bijvoorbeeld, dat vanuit Panama opereert, heeft ondertussen een manier gevonden om Netflix te verschalken. Nogmaals: daarmee doen ze niks illegaals. En zoals gezegd: stakes are high. Een studie van het Engelse GlobalWebIndex eind 2015 ontdekte dat 54 miljoen mensen wel eens een VPN gebruiken om naar Netflix te kijken. Netflix heeft een goeie 80 miljoen abonnees wereldwijd.

Met andere woorden: Netflix is veel, heel veel klanten aan het ontgoochelen. Als zelfs maar 5% van die mensen nu de serie of film die ze niet meer kunnen zien op illegale manier gaan bekijken, spreek je over een enorme toename aan piraterij. In realiteit zal dat percentage veel hoger liggen, zeker nu het sinds enkele weken mogelijk is om gewoon in je browser torrents te streamen.

Er is nog iets anders. Steeds meer mensen gebruiken sowieso altijd een VPN. “Get a good VPN for all your devices and use it at all times” is het eerste dat je tegenwoordig te horen krijgt op seminaries over webveiligheid. Eén zo’n cybersecurity-expert vertelde ons: “Wat Netflix z’n klanten vraagt is krankzinnig vanuit privacy- en veiligheidsperspectief. Het is zo ongeveer hetzelfde als zou je door een bedrijf gevraagd worden om 123456 als paswoord te gebruiken omdat dat voor hen nu eenmaal makkelijker is. Maar in essentie is dat wat Netflix nu doet.”

. @NetflixUK I’m in the UK & my UK VPN is blocked! Can I protect my security on networks & watch Netflix? eg a hotel pic.twitter.com/hpC3dNuh8q

— Brian Douglas (@bndouglas) 25 januari 2016

Candy

“If there was a show on Netflix about stealing candy from babies, it would look a lot like using WiFi without a VPN”, vertelde een andere ons. “Mensen zouden versteld staan als ze wisten hoe makkelijk het is om een openbaar WiFi-netwerk of zelfs dat bij je thuis te hacken met open-source network analysis tools zoals Wireshark of TCP dump. Tenzij je een VPN gebruikt.”

“Wanneer je die VPN dan moet afzetten om naar Netflix te kunnen kijken, zet je gewoon de deur open voor malware en hackers. Het lijkt overdreven, maar vandaag de dag geen VPN gebruiken is gewoon dom, het is vragen om miserie als je online bent.”

Een andere veiligheidsexpert zei dat “het totaal onverantwoord is wat Netflix hier doet, als je weet dat zeker een vierde, soms een derde van het dataverkeer in sommige landen op bepaalde tijdstippen van hen komt, dan moet je toch beseffen wat voor een veiligheidsrisico je creëert. It leads the way in reducing user security industrywide by discouraging VPN use among ordinary people, things are going to get a lot worse for stalking, identity theft, ransomware, credential harvesting and much more.”