Op het Amerikaanse hoofdkwartier van kidszender Nickelodeon is beslist om de Studio100-productie Slot Marsepeinstein te schrappen. Delen 4,5 en 6 serie zouden vanaf 17 november te zien zijn. Studio100 gaat ze nu uitzenden op Studio100 TV. Ondertussen blijft de discussie in Nederland van kwaad naar erger gaan. Van “negerhoer” Anouk tot regelrechte doodsbedreigingen nu voor wie zich uitspreekt.

Slot Marsepeinstein is een kinderserie gebaseerd op het sinterklaasfeest. De serie is een productie van Nickelodeon in samenwerking met Studio 100. Het scenario werd geschreven door Gert Verhulst en Hans Bourlon. Nickelodeon zond sinds 2009 delen 1, 2, 3 en 4 uit. Vanaf 17 november zou de reeks opnieuw uitgezonden worden. Maar op het head office USA van Nickelodeon werd beslist dat niet te doen. Dat blijkt uit een interne mail van Studio100 die het Nederlandse tv programma Brandpunt in handen kreeg gisteren.

Studio100 informeert in die mail de crew en de cast dat “vanwege head-office USA en de beslissing in Nederland van de Hoge Raad rond de ‘zwartheid van de pieten’ werd beslist om niet door te gaan met de uitzendingen van Slot Marsepeinstein 4,5 en 6 op de zender Nickelodeon”.

Pareltje

Studio100 gaat de serie nu op haar eigen zender, Studio100 TV, uitzenden. “Studio 100 TV zal er alles aan doen om dit pareltje alle kansen te geven die het verdient”, aldus producer Björn Pinxten in de interne mail van 7 november.

Doodsbedreigingen

De discussie over zwarte piet woedt overigens weer in alle hevigheid in Nederland. Het begon een paar weken geleden opnieuw toen de burgemeester van Gouda liet weten dat er bij de landelijke intocht van Sinterklaas in zijn stad, op 15 november, ook een paar goudgeel en in ruitjesmotief geschminkte pieten zullen meelopen. Dat mondde zelfs uit in doodsbedreigingen aan het adres van mensen die de piettraditie willen verandere

Wie afgaat op de mening van de Nederlandse bevolking ontkomt moeilijk aan de conclusie dat er in na ongeveer twee jaar discussie niet veel is veranderd. Het tv-programma EenVandaag hield een jaar geleden een enquête en legde ongeveer diezelfde vragen onlangs nog eens aan zijn opiniepanel voor, met in grote lijnen dezelfde resultaten.

Iedereen heeft een mening

Wat allereerst opvalt aan die peiling, is dat er nog nauwelijks mensen zijn zónder mening over zwarte piet. En dat het vooral daardoor is dat het aantal mensen toeneemt dat begrip kan opbrengen voor het feit dat zwarte piet discriminerend kan overkomen, “ook al is het niet zo bedoeld” (van 17 naar 23 %).

Maar het percentage dat argument dat onzin vindt, is bijna onveranderd. En nog steeds vindt 83 procent van alle ondervraagden in Nederland dat er niets moet veranderen aan het uiterlijk van zwarte piet.

“Kleine blanke elite”

In Trouw verklaarde jurist en historicus Thierry Baudet waar heel de hetze heeft voor gezorgd: “Het wordt steeds duidelijker waar het in dit conflict om gaat. De zwartepietendiscussie is een symptoom van iets wat breder speelt in Nederland: er bestaat een diepe kloof tussen enerzijds een kleine blanke elite die volkomen is losgezongen van de maatschappij en anderzijds de rest van de bevolking.”

Baudet houdt in zijn boeken een warm pleidooi voor het behoud van de nationale identiteit. Hij zet zich af tegen de Europese Unie, tegen multiculturalisme en modernisme, en dat zijn de zaken waarmee de blanke elite volgens hem bezig is. “Maar de meeste Nederlanders willen geen Europese Unie, geen massa-immigratie, geen moderne kunst. En ze raken steeds meer geïriteerd. Dat gaat een keer ongelooflijk klappen.”

Aan de ander kant van het verhaal

Frank King, die optrad als advocaat van de tegenstanders van zwarte piet die een juridische strijd voeren tegen de gemeente Amsterdam rond de vergunning voor de sinterklaasintocht – een strijd die uiteindelijk de Raad van State haalde – kreeg daar doodsbedreigingen voor.

Inmiddels is het maatschappelijk debat zo ver gevorderd dat de uitkomst van de juridische strijd niet meer beslissend is, denkt hij. “Als de Raad van State de Amsterdamse rechtbank volgt en zwarte piet een negatief stereotype noemt, zal het sneller gaan; dan zullen alle gemeenten in Nederland daar rekening mee houden. Bij een andere uitspraak duurt het misschien langer. Maar ook dan zal het tij keren.”

Buitenlandse druk

Ook de druk uit het buitenland zal dat proces gaande houden, verwacht King. “Nederland stond altijd bekend als het land van de tolerantie, van het homohuwelijk, van het soepele drugsbeleid. Nu dreigt het bekend te worden als het land van een kinderfeest met racistische trekken. Dat wil niemand.”

“Wat we nu zien is een achterhoedegevecht, denk ik”, zegt ook Peter-Jan Margry, hoogleraar etnologie aan de Universiteit van Amsterdam en onderzoeker aan het Meertens Instituut in Trouw. “De verkleuring van zwarte piet is niet meer tegen te houden.”

Margry doet onderzoek naar culturele verschijnselen in het alledaagse leven. “Tradities ontwikkelen zich doorgaans geleidelijk en er is meestal niets landelijk vastgelegd of voorgeschreven”, zegt hij. “Dat is nu anders, vooral door de macht van de media. Daardoor kunnen veranderingen in de traditie nu snel gaan, het is minder een evolutionair proces.” Maar blijkbaar hebben de meeste Nederlanders niet zo’n behoefte aan verandering.

Negerhoer

Toen Anouk zich vorig jaar in de discussie mengde met een standpunt dat de pietenvrienden niet aanstond, werd ze een “landverrader”’ en een “negerhoer” genoemd en  dat waren niet eens de ergste verwensingen. Ongeveer hetzelfde overkwam de jongste weken bekende Nederlanders als Paul de Leeuw, Pieter Derks en Patrick Kluivert, toen zij zich inlieten met de facebookpagina ‘Piet Makeover’. “Als ik je tegenkom, krijg je een kogel door je kop”, kreeg Peter R. de Vries zelfs te horen. “Het lijkt wel alsof de meeste volwassenen in Nederland nog in Sinterklaas geloven”, reageerde hij in De Wereld Draait Door.