Ze zijn behoorlijk fanatiek, de meeste vaccinweigeraars. Onderzoek heeft al aangetoond dat de meeste van die antivaxxers ook nauwelijks vatbaar zijn voor wetenschappelijke argumenten die hun standpunt weerleggen. Maar zelfs nu we de slotfase van de vaccinatiecampagne ingaan, blijft deze stelling overeind: het is voor groepsimmuniteit belangrijk dat genoeg mensen zich laten vaccineren. Dus hier zijn tien antwoorden op tien argumenten die vaccinweigeraars graag aanbrengen. Je weet nooit.
1: Het Covid-19-vaccin beïnvloedt de vruchtbaarheid van een vrouw en/of is gevaarlijk voor wie zwanger is
Die laatste mythe werd aangewakkerd toen in december 2020 een bericht op sociale media werd gedeeld door dr. Wolfgang Wodarg, een arts en voormalig hoofdwetenschapper voor allergie- en ademhalingstherapie bij Pfizer, en dr. Michael Yeadon, een longarts. Ze beweerden dat het spike-eiwit op het coronavirus hetzelfde was als het spike-eiwit dat verantwoordelijk is voor de groei en aanhechting van de placenta tijdens de zwangerschap. De angst was dat het immuunsysteem als gevolg van het vaccin geen onderscheid zou kunnen maken tussen de twee spike-eiwitten en het placenta-eiwit zou aanvallen.
Dit is niet waar. De algehele samenstelling van het placenta-eiwit verschilt sterk van het coronavirus-spike-eiwit.
Bovendien wegen de voordelen van vaccinatie op tegen de risico’s van infectie voor zwangere vrouwen. Want, wat wél waar is, hoewel het algehele risico op ernstige ziekte laag is, lopen zwangere en recent zwangere mensen een verhoogd risico op ernstige ziekte door Covid-19 in vergelijking met niet-zwangere mensen. Bovendien lopen zwangere vrouwen met Covid-19 een verhoogd risico op vroeggeboorte en lopen ze mogelijk een verhoogd risico op andere nadelige zwangerschapsuitkomsten in vergelijking met zwangere vrouwen zonder Covid-19.
Dat de vaccins vrouwen minder vruchtbaar zouden maken, is ook niet waar. Dat is wel degelijk getest, eerst in de eerste onderzoeksfases op dieren, en is daarna gebleken door het aantal zwangerschappen dat ontstond tijdens de testfases met mensen.
2: Vaccin kan mannelijke onvruchtbaarheid en erectiestoornissen veroorzaken
Een van de belangrijkste redenen voor mannen om zich niet te laten prikken is het idee dat vaccins de mannelijke vruchtbaarheid en potentie kunnen beïnvloeden. Onderzoek toont het tegendeel aan. Er is geen bewijs dat het vaccin het voortplantingssysteem van een man schaadt. Maar Covid-19 doet dat wel.
Recente onderzoeken door artsen en onderzoekers hebben mogelijk verstrekkende gevolgen ontdekt van besmettingen met het coronavirus voor mannen van alle leeftijden, inclusief mannen van jongere en middelbare leeftijd die kinderen willen.
Op zich is dat geen verrassing. Wetenschappers weten immers dat andere virussen de testikels binnendringen en de spermaproductie en vruchtbaarheid beïnvloeden. Een voorbeeld: onderzoekers die teelballen bestudeerden van zes patiënten die stierven aan het SARS-CoV-virus uit 2006, ontdekten dat ze allemaal wijdverbreide celvernietiging hadden, met weinig tot geen sperma.
Het is ook bekend dat bof- en zikavirussen de testikels kunnen binnendringen en ontstekingen kunnen veroorzaken. Tot 20 procent van de mannen die besmet zijn met deze virussen zal een verminderde spermaproductie hebben.
3: Ik heb Covid-19 gehad, dus ik heb geen vaccin nodig
Herinfectie met SARS-CoV-2, het virus dat Covid-19 veroorzaakt, kan zelfs voorkomen bij personen die het virus eerder hebben opgelopen. Maar het vaccin biedt wel bescherming tegen ernstige Covid-19-complicaties voor wie opnieuw besmet geraakt.
Het niveau van bescherming dat wordt bereikt door natuurlijke immuniteit na besmetting met het virus is onbekend. Maar wetenschappers zijn van mening dat het vaccin een betere bescherming biedt dan een natuurlijke infectie.
Immuniteit komt van het vermogen van het immuunsysteem om een infectie te onthouden. Met behulp van dit immuungeheugen weet het lichaam terug te vechten als het de ziekte opnieuw tegenkomt. Antilichamen zijn eiwitten die aan een virus kunnen binden en infectie kunnen voorkomen. T-cellen zijn cellen die de verwijdering leiden van geïnfecteerde cellen en virussen die al door antilichamen zijn gebonden. Deze twee zijn enkele van de belangrijkste spelers die bijdragen aan de immuniteit.
Na een SARS-CoV-2-infectie kunnen de antilichaam- en T-celreacties van een persoon sterk genoeg zijn om bescherming te bieden tegen herinfectie. Uit onderzoek blijkt dat 91 procent van de mensen die antistoffen tegen het coronavirus ontwikkelen, zelfs na een milde infectie gedurende zes maanden waarschijnlijk niet opnieuw besmet raakt. Mensen die tijdens de infectie geen symptomen hadden, ontwikkelen waarschijnlijk ook immuniteit, hoewel ze de neiging hebben om minder antilichamen aan te maken dan degenen die zich ziek voelden.
Het probleem is dat niet iedereen immuniteit zal ontwikkelen na een SARS-CoV-2-infectie. Maar liefst 9 procent van de geïnfecteerde mensen heeft geen detecteerbare antilichamen en tot 7 procent van de mensen heeft geen T-cellen die het virus 30 dagen na infectie herkennen.
Voor mensen die wel immuniteit ontwikkelen omdat ze besmet raakten, kan de sterkte en duur van de bescherming sterk variëren. Zeker 5 procent van de mensen zal binnen enkele maanden hun immuunbescherming verliezen. Zonder een sterke afweer zijn deze mensen vatbaar voor herinfectie door het coronavirus. Sommigen hebben al een maand na hun eerste infectie een tweede aanval van Covid-19 gehad; en, hoewel zeldzaam, zijn sommige mensen die een tweede besmetting opliepen in het ziekenhuis opgenomen of zelfs overleden.
Covid-19-vaccins genereren zowel antilichaam- als T-celreacties, maar die zijn veel sterker en consistenter dan bij immuniteit door natuurlijke infectie. Uit onderzoeken blijkt ook wel degelijk dat de antilichaamniveaus veel hoger bij gevaccineerde mensen liggen dan bij degenen die hersteld waren van een infectie.
4: Bijwerkingen van het Covid-19-vaccin zijn gevaarlijk
De meeste bijwerkingen van het COVID-19-vaccins zijn erg mild: lichte koorts, pijnlijke arm en vermoeidheid. En dat duurt één tot maximum drie dagen. Zeldzame bijwerkingen zoals bloedstolsels komen bijzonder weinig voor. Per een miljoen mensen die een eerste injectie kregen, waren er 8,1 meldingen van trombose met trombocytopeniesyndroom (TTS) – bloedstolsels met lage bloedplaatjes. Dat blijkt uit een studie die keek naar in totaal 49,23 miljoen mensen die het AstraZeneca-vaccin hadden gekregen in de EU, de Europese Economische Ruimte en het Verenigd Koninkrijk. Na de tweede dosis waren er 2,3 gevallen per miljoen die bloedstollingsproblemen meldden. Voor het vaccin van Janssen zijn de cijfers gelijkaardig.
De risico’s op bloedstolsels bij niet-gevaccineerden als gevolg van een Covid-19-infectie zijn overigens acht tot tien keer groter.
5: Vaccins hebben een microchip die een persoon kan volgen en controleren
Deze samenzweringstheorie is gepropageerd door anti-vaxxers die geloven dat de Amerikaanse zakenmagnaat, investeerder en filantroop Bill Gates microchips zal implanteren om de bewegingen van mensen te volgen, met behulp van het vaccin als de leveringsmethode.
Deze mythe kreeg meer grip toen een video op Facebook werd gedeeld waarin valse beweringen werden gedaan over de optionele microchip op het etiket van de spuit van het Covid-19-vaccin. Het doel van deze microchip is om te bevestigen dat het injecteerbare middel en het vaccin niet vervalst zijn en niet verlopen zijn. De chip bevestigt ook of de injectie is gebruikt. De microchip maakt deel uit van het etiket van de spuit en niet van de injecteerbare stof zelf.
6: De ontwikkeling van het Covid-19-vaccin ging te snel
Het klopt dat het vaccin tegen het coronavirus zeer snel ontwikkeld is. Maar dat was mogelijk omdat de vaccintechnologie al vele jaren in ontwikkeling was. Toen de genetische informatie van SARS-CoV-2 werd geïdentificeerd, kon het proces snel beginnen. Er waren voldoende middelen om het onderzoek te financieren en sociale media maakten het gemakkelijker om deelnemers voor de klinische onderzoeken te werven.
Omdat Covid-19 zo besmettelijk en wijdverbreid is, duurde het niet lang om te zien of het vaccin werkte voor de onderzoeksvrijwilligers die waren gevaccineerd. Bedrijven begonnen al vroeg in het proces met het produceren van vaccins – zelfs vóór de goedkeuring ervan – dus sommige voorraden waren klaar toen de autorisatie plaatsvond.
7: Het Covid-19-vaccin kan mijn DNA veranderen
Het messenger RNA-vaccin (Pfizer, Moderna) en het virale vectorvaccin (AstraZeneca, Johnson & Johnson) zorgen ervoor dat je lichaam bescherming ontwikkelt, zodat wanneer je besmet bent met SARS-CoV-2, je lichaam voorbereid is om het virus te bestrijden. Het boodschapper-RNA (mRNA) van twee van de eerste typen Covid-19-vaccins komt wel de cellen binnen, maar niet de kern van de cellen waar het DNA zich bevindt. Het mRNA zorgt ervoor dat de cel eiwitten maakt om het immuunsysteem te stimuleren, en dan breekt het snel af – zonder je DNA aan te tasten.
8: We weten niet wat de bijwerkingen op de lange termijn zijn
Eventuele nadelige bijwerkingen van vaccins treden bijna altijd op binnen de eerste twee weken, en zeker in de eerste twee maanden zeggen experts. De ernstigste bijwerkingen van vaccins in de geschiedenis zijn allemaal binnen zes weken opgemerkt. Dat is de reden waarom gezondheidsinstanties in Europa en de VS bijvoorbeeld ten minste twee maanden hebben gewacht nadat de proefpersonen waren ingeënt, alvorens te overwegen of ze een noodtoestemming moesten geven voor Covid-19-vaccins.
9: Mijn geloof zal me beschermen, dus ik hoef me niet te laten vaccineren
Het is niet verwonderlijk dat sommige religieuze gemeenschappen twijfels hebben geuit over het vaccin. Een studie uit 2019 wees uit dat religie en vaccinweigering met elkaar verband houden. Een studie in Australië dit jaar wees uit dat mensen met “hogere niveaus van religiositeit” eerder aarzelden of resistent waren tegen hun voornemen om zich te laten vaccineren. Religieus scepticisme bestaat al sinds de uitvinding van vaccins in het Westen in 1796, toen sommige religieuze leiders het pokkenvaccin beschouwden als “handelen tegen Gods wil”.
Vandaag de dag zijn er nog overblijfselen van dat anti-wetenschappelijke argument. Hier is het tegenargument: als je gelooft dat God ons naar zijn beeld heeft geschapen, inclusief het kunnen denken en redeneren, hebben we dankzij vaccinatie veel van ziekte en miserie kunnen wegdenken. We gaan niet meer dood aan de pokken. Kinderen geraken niet meer permanent verlamd door polio. Dat is maar goed ook. Dat komt omdat God ons een brein heeft gegeven om mee te denken en mee te redeneren. Laten we het dus gebruiken.
10: Wij vaccinweigeraars zijn met meer dan je denkt
Niet echt. Als straks de vaccinatiecampagne tegen het coronavirus achter de rug is – of toch deze ronde ervan – zullen naar verwachting amper 100.000 Vlamingen ouder dan 18 bewust een prik hebben geweigerd. Niet slecht op 5,3 miljoen. We doen het op dat vlak een stuk beter dan de meeste regio’s in de wereld. En hoewel beelden van protesten tegen vaccinatie misschien spectaculair lijken, zijn ze in heel Europa niet meer dan een achterhoedegevecht in plaats van een ware opstand. Zelfs in Frankrijk, waar de protesten het ergste zijn, heeft driekwart van de bevolking geen enkel probleem met het invoeren van de fameuze pass sanitaire die de toegang tot onder meer restaurants beperkt tot diegenen die gevaccineerd zijn.
PS: Mensen die zijn gehersenspoeld om te denken dat vaccins slecht zijn, zijn niet het echte probleem.
Het echte probleem zijn de mensen die de hersenspoeling doen. Een flink aantal van hen zijn zelf gevaccineerd. Ze zaaien gewoon twijfel en angst uit eigenbelang. Wie geeft er tenslotte om de waarheid als polarisatie zo winstgevend kan zijn?
(am)
Lees ook: