Het was een eerder lauwe zomer als we even terugblikken op het filmaanbod van de voorbije maanden. Nu de herfst voor de deur staat kunnen we meteen weer laaiend enthousiast zijn over twee films. Spike Lee zet zichzelf weer op de kaart met ‘BlacKkKlansman’ en met ‘Engel’ wordt één van de mooiste Belgische film in jaren afgeleverd.

BlacKkKlansman: Deze Argo meets Inglourious Basterds is zonder enige twijfel één van dé topfilms van 2018

Toen BlacKkKlansman zijn première had beleefd op het filmfestival van Cannes op 14 mei 2018 kreeg de film van regisseur Spike Lee een zes minuten durende staande ovatie van het aanwezige publiek. Vier dagen later won de film de Grand Prix, de prijs voor de tweede plaats op het prestigieuze festival.

Het deed de verwachtingen groeien voor de eerste langspeelfilm van Spike Lee in vijf jaar en zijn eerste écht goeie film sinds 25th Hour uit 2002. Om maar te zeggen: we zouden hebben kunnen twijfelen over de succeskansen van BlacKkKlansman, maar tegelijkertijd was het voor iedereen duidelijk dat Spike Lee voor deze film gezien zijn palmares en zijn geschiedenis de juiste man voor deze job zou zijn. We hebben BlacKkKlansman ondertussen gezien en zijn er helemaal door weggeblazen: het is één van de toppers van 2018 en zal zeker ergens bovenaan eindigen in menig eindejaarslijstje. .

Voor wie het nog niet weet: de film speelt zich af in 1979 en is gebaseerd op waar gebeurde feiten, die zich weliswaar in 1972 afspeelden. De film begint wanneer een zekere Ron Stallworth (John David Washington, zoon van Denzel) de eerste zwarte agent wordt in het korps van Colorado Springs. We krijgen meteen het beeld van een politiekorps waar racisme inherent zit ingebakken en waar het voor blanken verboden n-woord meer dan noodzakelijk gebezigd wordt en als scheldwoord gebruikt wordt. In die omgeving wordt Stallworth in de dossierkamer gedropt, maar al snel heeft hij daar genoeg van en doet hij het voorstel aan zijn chef om undercover te gaan.

Hij wordt naar een bijeenkomst gestuurd waar Kwame Ture zal komen speechen, één van de meest vooraanstaande leden van de Civil Rights Movement. Daarna wordt hij overgeplaatst naar de Inlichtingen- en Onderzoekseenheid. Sallworth belt naar een advertentie van de plaatselijke afdeling van de Ku Klux Klan die hij in de krant ziet staan en zo start een undercoveroperatie waar Ron Stallworth de stem van is en Flip Zimmerman (Adam Driver), een jood, de lichamelijke aanwezigheid.

Het is het begin van één van die zeldzame films die alles heeft. In een soort van Argo meets Inglorious Basterds krijgen we een verhaal voorgeschoteld dat belangrijk is en beangstigend actueel aandoet, maar dan wel in een film die entertainend en grappig is, waar uitstekend in wordt geacteerd en die ook cinematografisch de dingen knap weet aan te pakken.

Lee heeft een politieke film gemaakt, laat dat duidelijk zijn, maar geen politieke film waarbij je na het bekijken ervan het gevoel hebt dat je hoofd op ontploffen staat omdat je een hele bibliotheek hebt gelezen. Het tempo en de flow van BlacKkKlansman zorgt ervoor dat de film over je heen vloeit. En Lee is ook eerlijk, want hij belicht ook de andere kant van het verhaal, hij laat ook zien dat het discours van de leden van het Civil Rights Movement ook niet altijd te verdedigen en koosjer was en dat ook zij zich konden verliezen in een extremistisch en oorlogszuchtig denken.

De figuur van Ron Stallworth zit er mooi tussenin. Filmmaker Boots Riley die met Sorry To Bother You één van de Amerikaanse indiehits van 2018 heeft gemaakt bekritiseerde Spike Lee omdat hij in BlacKkKlansman een agent liet vechten tegen de racistische onderdrukking terwijl volgens Riley het hele structurele racisme nog altijd in de politiekorpsen zit ingebakken. In een interview met The New York Times verdedigde Spike Lee zichzelf en zijn film met de stelling dat hij nooit zal zeggen dat ELKE politieagent corrupt en/of racistisch is. Ron Stallworth is de figuur die ons moet doen blijven geloven in het politieapparaat en ons de hoop moet geven dat dingen zullen blijven evolueren en veranderen.

Uiteindelijk zit alles in balans: er zitten momenten in BlacKkKlansman waarbij je moet slikken (zoals wanneer je de vorm ziet van de platen waarop geoefend werd tijdens de schietoefening), momenten waarbij je ongemakkelijk zit te gniffelen omdat wat er gezegd wordt niet minder dan griezelig is, momenten waarop je voluit moet lachen door de absurditeit en de domheid van de dialogen, momenten waarop je op je nagels zit te bijten van de spanning en momenten waarop je alleen maar luidop “Fuck!” kan uitroepen.

De balans zit dus goed en toch, toch voel je ook wanneer je in een lach uitbarst de onderliggende angst. Je lacht en je denkt “Dit is te absurd, zulke mensen kunnen toch niet écht bestaan”, terwijl je wéét dat zulke mensen effectief wél echt bestaan.

Als er één puntje van kritiek mag geuit worden op BlacKkKlansman dan is het dat Spike Lee zo net dat klein beetje te veel moeite doet om aan te tonen hoe relevant en actueel zijn film is. De beelden van president Trump en van de extreem-rechtse betoging in Charlottesville vorig jaar komen effectief wel aan als een mokerslag, maar zijn ook overbodig voor wie goed heeft gekeken en geluisterd naar de voorgaande 130 minuten.

Dat terzijde is BlacKkKlansman zonder enige twijfel één van dé topfilms van 2018. Spike Lee speelt weer mee.

Score: 9/10

Bekijk hier de trailer van BlacKkKlansman:

Engel: meer dan een film over de dood van Frank Vandenbroucke een film over een wondermooie verliefdheid

Een tweede film die al heel wat stof deed opwaaien voor zijn release is Engel, de film waar nu over gesproken wordt als de film “over de dood van Frank Vandenbroucke”. Laten we dat beeld meteen al bijstellen: Engel is geen film over de dood over de renner Frank Vandenbroucke. Dat feit was destijds het zaadje voor de novelle Monoloog van een man die het gewoon werd om tegen zichelf te praten van Dimitri Verhulst en werd ook het zaadje van de derde film van Koen Mortier. Maar veel meer dan over de dood van die beroemde renner gaat Engel over liefde, over kansen krijgen in je leven en over die durven grijpen.

Engel draait dan ook in de eerste plaats om de levens van Fae (Fatou N’Diaye), een prostitué (of zoals ze zelf zegt “gazelle”) in Senegal aan de ene kant en de renner Thierry (Vincent Rottiers) aan de andere kant. Net voor de start van het wielerseizoen komt Thierry met zijn broer (Paul Bartel) naar Senegal om wat te ontspannen en wat te feesten. Wanneer Thierry Fae ontmoet, is hij op slag verliefd op deze betoverende verschijning. Ook Fae is gefascineerd en samen dromen ze van een (betere) toekomst samen, van twee wegen die zullen versmelten tot één.

De familie van Frank Vandenbroucke was niet blij toen ze hoorden over de plannen van regisseur Koen Mortier. In de gekende showbizzblaadjes noemden ze hem iemand die weer ging “profiteren” van de dood van de renner. De moeder vroeg zich openlijk af waarom de mooie kanten van haar zoon nooit belicht werden.

Nadat we Engel nu al tweemaal gezien hebben kunnen we zeggen: Koen Mortier heeft een mooie film gemaakt waarin vooral de mooie kanten van het hoofdpersonage aan bod komen. Alleen kent het verhaal een fatale afloop. Thierry is in Engel een romanticus, een kerel die gelooft in de liefde, die niet met iemand naar bed kan gaan als hij niets voor de vrouw in kwestie voelt. En als hij Fae tegenkomt, voelt hij die liefde, die alles verschroeiende liefde, en wil hij er ook helemaal voor gaan.

Daarbij wordt die liefde ook niet als iets naïef neergezet, maar wel als iets waarachtig en echt. Engel is dan in de eerste plaats ook geen film over een renner en geen film over iemand die in verdachte omstandigheden om het leven is gekomen, maar wel een mooie poëtische film over de kracht van de liefde. Die schoonheid wordt nog meer in de verf gezet door de magnifieke beeldvoering van Nicolas Karakatsanis en door de sublieme soundtrack van Soulsavers.

Engel wordt gedragen door twee prachtige hoofdacteurs. De ene met een melancholisch kantje, de ander met een zekere terughoudendheid in haar spel. Het feit dat Fae lang aarzelt om de sprong te wagen, uit angst om ergens in te geloven dat achteraf weer niet waar zal blijken te zijn, maakt het ingehouden spel van Fatou N’Diaye gepast en zelfs ideaal.

We hopen écht dat veel mensen tussen alle blockbusters door er ook eens aan denken om een kaartje te kopen voor een film als Engel, want het is lang geleden dat we nog eens zo een mooie Belgische film hebben gezien.

Bekijk hier de trailer van Engel: