Na het wegebben van de coronacrisis hoopte de bedrijfswereld op een heropleving. De oorlog in Oekraïne dempt meteen dat optimisme. Acht op de tien Vlaamse ondernemingen verwachten een negatieve impact op hun activiteiten, zo blijkt uit een enquête van werkgeverskoepel Voka bij meer dan 400 bedrijven.

1. Stijgende kosten voor energie en grondstoffen

Het zal niet verbazen dat vooral de stijgende energie- en grondstoffenprijzen grote zorgen baren. “De inputkosten liggen vandaag gemiddeld 22 procent hoger dan normaal, en bedrijven verwachten een soortgelijke verdere stijging in de komende maanden”, zegt Voka.

“De grote prijssprongen op de grondstoffenmarkten maken een correcte inschatting van de te verwachten impact erg moeilijk. Slechts een klein deel van de ondernemingen kan die toegenomen kosten helemaal doorrekenen. De meeste bedrijven moeten de gestegen inputkosten zelf zien te compenseren.”

2. Loon-prijsspiraal

Er is nog een tweede kostenprobleem die de winstmarges bedreigt: de torenhoge inflatie leidt door het typisch Belgische systeem van automatische loonindexeringen tot hogere lonen.

“Een strop rond de nek van onze ondernemingen”, zegt Voka. De werkgeversorganisatie pleit daarom voor een indexsprong (de loonindexatie een keertje overslaan) en voor een verlenging van de coronaregels rond tijdelijke werkloosheid tot midden dit jaar.

De vakbonden maken net de omgekeerde redenering: precies omdat de inflatie zo hoog is, is de automatische loonindexering meer dan ooit nodig om de koopkracht van de gezinnen te beschermen, klinkt het daar.

3. Verstoorde aanvoerketen

De coronacrisis leidde al tot haperingen in de toeleveringsketen, waardoor zowel bedrijven als consumenten soms maandenlang op hun bestelling moesten wachten. Omdat alle bedrijven in Europa nu in sneltempo hun eigen voorraden aanvullen, dreigen er in verscheidene sectoren tekorten aan grondstoffen. De aanvoerketens zijn daardoor opnieuw grondig verstoord: 80 procent van de bedrijven ervaart problemen bij de toelevering van basisproducten.

4. Onzekere investeringsperspectieven

Een kwart van de bedrijven verlaagt de investeringsplannen door de toegenomen onzekerheid. Een op de zes ondernemingen schroeft de aanwervingsplannen om dezelfde reden terug. Maar dat kan je ook positief bekijken: ondanks de oorlog blijft de grote meerderheid van de bedrijven voorlopig bij zijn uitgestippelde aanwervings- en investeringsplannen.

5. Markt Oekraïne-Rusland valt weg

Voor een beperkt aantal bedrijven zijn Rusland en Oekraïne ook markten waar ze handel mee drijven of fabrieken hebben. De activiteiten in Oekraïne ondervinden grote hinder door de oorlogssituatie, die in Rusland door de internationale economische sancties. De decoratieketen Heytens ziet de leveringen vanuit zijn productiesite in Oekraïne haperen. Bakkerijgroep La Lorraine uit Ninove legde de bouw van een fabriek in Rusland voorlopig stil.

Meer dan de helft van de bedrijven die uitvoeren naar beide landen geeft aan dat de uitvoer volledig is stilgevallen, zo blijkt uit de Voka-enquête. Ook de invoer is in de helft van de gevallen volledig gestopt.

(lp)