Passeren de paasklokken morgen? Droom je van manden vol chocoladen eitjes? Misschien een vreemde traditie als je erover nadenkt, maar zo zijn er met Pasen nog wel meer. In Scandinavië lijkt het een beetje op Halloween, in Frankrijk draaien de kippen overuren om een gigantische omelet te kunnen bakken. En de vreemdste tradities vinden we misschien wel in Tsjechië en Hongarije.
1. Finland: Halloween?
Het lijkt wel alsof ze zich van datum hebben vergist. In Finland gaan kinderen met Pasen verkleed als een soort heks – met doeken, sjaals, bezemstelen en theepotten – van deur tot deur bedelen. Maar bewoners moeten niet vrezen dat de paaseieren tegen hun gevel vliegen als ze niets geven, want de spirit van Pasen speelt wel degelijk een rol. In ruil voor al dat lekkers krijgen de eigenaars twijgjes die versierd zijn met veren (foto boven). Dat is een soort zegen om kwade geesten uit het huis te verdrijven.
In het westen van Finland is het de traditie om kampvuren aan te steken op Paaszondag. Ook hier om kwade geesten tegen te gaan, meer bepaald heksen die tussen Goede Vrijdag en Pasen op bezemstelen door de lucht zouden vliegen. Halloween is never far away …
2. Noorwegen: thrillers en moordverhalen
Ook in de rest van Scandinavië is het allemaal vrij luguber met Pasen. Zo draait het in Noorwegen rond moord en mysteries. Noren houden van een goede crime story en die vind je met Pasen overal. Zowat iedere tv-zender maakt een miniserie rond een moordmysterie rond deze tijd van het jaar. En zelfs op kartonnen melk kan je een moordverhaal of een puzzel terugvinden. Natuurlijk gaat er niks boven een goed boek, waardoor uitgeverijen met speciale paasedities van thrillers komen, bekend als Paaskekrimmen.3. Griekenland: rode paaseieren
In Griekenland zijn paaseieren bij voorkeur rood gekleurd. Ze gaan ook echte eieren voor deze gelegenheid rood verven. Dat is één van de oudste tradities van de Grieks-orthodoxe christenen. De eieren stellen de grot voor waar Christus lag opgebaard voor z’n verrijzenis. De rode kleur verwijst uiteraard naar zijn bloed. Op die manier zijn ze een symbool voor het eeuwige leven waarin christenen geloven.
De Grieken geloven ook dat ze geverfde eieren zo’n veertig dagen kunnen bewaren zonder ze in de koelkast te steken. En als een priester de eieren gezegend heeft, dan zouden ze zelfs een heel jaar niet rotten. Toch maar opletten als je een omelet bestelt in Griekenland.
4. Frankrijk: reusachtige omelet bakken
Over omeletten gesproken: in een Zuid-Frans dorpje is het de gewoonte om een gigantische omelet te bakken. Ze doen dat op Paasmaandag, en er zouden zo’n duizend mensen van kunnen eten. Wie het eens wil meemaken moet ervoor naar Haux, een dorpje net buiten Bordeaux. De omelet wordt op het dorpsplein geserveerd. In totaal zijn er 4.500 eieren voor nodig, dus we hebben respect voor de lokale kippen.
Hoe komt het dorp bij zo’n traditie? Het verhaal gaat dat Napoleon met zijn leger door de streek aan het trekken was. Hij stopte in een klein dorpje waar hij omeletten te eten kreeg. Die zou hij zo lekker gevonden hebben dat hij de bewoners de dag nadien het bevel gaf om een gigantische omelet voor hem en zijn leger te maken.
5. Schotland: eieren van een heuvel rollen
We hadden al gehoord van een festival waarbij Britten van een heuvel achter een bol kaas holden, maar deze is toch ook bijzonder. In Schotland en het noorden van Engeland houden ze wedstrijden waarbij mensen hun versierde eieren van de top van een heuvel laten rollen. Het ei dat het verst geraakt zonder te breken is de winnaar. Het is in een iets rustigere variant van het kaasrollen.
Het rollende ei heeft overigens ook een symbolische betekenis. Het verwijst naar de steen die wegrolt voor de tombe waar Christus lag opgebaard na de kruisiging.
6. Duitsland: paasbomen
We hebben allemaal wel al eens een paasboom gezien, een variant op de kerstboom maar dan met eieren in plaats van kerstballen. In Duitsland is het een traditie om bomen te versieren met geschilderde eieren. Maar één persoon springt er toch wel uit, en dat is de gepensioneerde Volker Kraft. Samen met zijn vrouw versiert hij al sinds het begin van de jaren 90 een boom met paaseieren. Eerst ging het om enkele honderden eieren, maar intussen zouden er al zo’n 10.000 paaseieren in z’n boom hangen. Uiteraard is de paasboom een echte attractie voor toeristen geworden.
7. Hongarije: vrouwen nat sproeien
Bij deze traditie moesten ook wij even de wenkbrauwen fronsen. In Hongarije moeten vrouwen vooral op paasmaandag op hun hoede zijn, omdat ze dan nat worden gesprenkeld door mannen. Klinkt een beetje seksistisch, maar het gaat uiteraard weer om een eeuwenoude traditie. Aanvankelijk werden meisjes naar de lokale waterput gebracht, waar ze met water besprenkeld werden als symbool voor reiniging en vruchtbaarheid.
Tegenwoordig is het water op veel plaatsen vervangen door parfum. Jongens mogen de meisjes dan besprenkelen met geurwater, maar eerst lezen ze een gedicht voor. Omgekeerd krijgen de jongens een rood ei terug, en als ze geluk hebben ook iets te eten en te drinken.
8. Tsjechië & Slovakije: vrouwen op de poep slaan
Het kan nog erger wat oude tradities betreft, want Tsjechië en Slovakije mogen jonge mannen zelfs op de poep van jonge vrouwen slaan. Daarvoor gebruiken ze een zelfgemaakt zweepje, bestaande uit kleine wilgentakjes. De jongens gaan van huis tot huis om er poepkeklets te gaan doen. In ruil moeten de meisjes nog iets teruggeven ook, bijvoorbeeld versierde eitjes of een drankje, zoals bij het besprenkelen in Hongarije. Volgens het aloude geloof zouden ze er wel schoonheid en vruchtbaarheid voor in de plaats krijgen. Geef ons dan toch maar de paashaas!9. Australië: de paaslangoorbuideldas
De paashaas is ook lang niet overal traditie. Op sommige plaatsen is hij zelfs door een ander dier vervangen. Zo kennen de Australiërs de ‘Easter Bilby’. Dat is een langoorbuideldas. Hun keuze verdient echter wel respect, want het dier in kwestie is met uitsterven bedreigd. In de jaren 60 dook er daarom voor het eerst een paasversie van het dier op, met de bedoeling aandacht te vragen voor deze bedreigde diersoort. Er wordt ook geld ingezameld om het beestje te redden door chocoladen exemplaren in de supermarkt te verkopen.
10. Italië: vuurwerk
In de Italiaanse stad Firenze hebben ze ook een bijzondere traditie om Pasen te vieren. Daar komt er zelfs veel spektakel en vuurwerk bij kijken. Een ossenkar wordt door het centrum gereden. Rond 11 uur steekt de aartsbisschop in de Dom dan een vuurpijl aan die via een duifachtige figuur langs een kabel tot bij de kar wordt gebracht. Als alles goed gaat zorgt de raket daar voor een explosie waar veel vuurwerk bij komt kijken.
Ze doen dit al honderden jaren in Firenze. Als het vuurwerk afgaat, zou dat een goed teken voor de oogst van dat jaar zijn. Zeker de moeite om eens een kijkje te gaan nemen als je ooit met Pasen in Firenze zou zijn.
11. Sicilië: Dance of the Devils
Het lijkt een lokale fanclub van onze Rode Duivels, maar natuurlijk heeft het niks met voetbal te maken. In Prizzi, een stadje op het eiland Sicilië, lopen mensen met Pasen rond in duivelkostuums. Ze proberen bij voorbijgangers drankjes af te troggelen. In de namiddag moet uiteraard het goede overwinnen, en dat zijn andere bewoners verkleed als engelen. Op die manier halen de Maagd Maria en de verrezen Christus hun slag thuis. De engelen jagen de duivels weg als slot van het spektakel. De duivels zouden daarna zelf drankjes moeten brengen, en cannateddi, een typische paastaart, wordt geserveerd.12. Zwitserland: versierde fonteinen
In Zwitserland versieren ze geen bomen, maar wel fonteinen. Het is een ritueel dat ze aan het begin van de lente doen om het einde van de winter te vieren. Water stroomt weer en in verschillende dorpjes tonen mensen met de versieringen hun dankbaarheid en vreugde. De voorbije jaren is het zelfs een ware kunst geworden en hangen ze er bloemen, blaadjes en versierde eieren aan. De Zwitsers doen dit al lang. Volgens de toeristische dienst bestaat de traditie al zeker sinds het midden van de vijfde eeuw.13. Corfu: met potten en pannen gooien
De dag voor Pasen wordt wel eens Stille Zaterdag genoemd. Christus is nog niet verrezen, en het is de dag van de Paasweek waarop het minst gebeurt. Maar niet op het Griekse Corfu, want daar bereiken de festiviteiten op zaterdag een hoogtepunt. Wanneer wordt geroepen dat Christus verrezen is, mogen toeschouwers van de processie vanaf hun balkon aarden potten naar beneden gooien. Uiteraard staat het publiek op een veilige afstand.
Het gebruik zou ook weer een verwelkoming van de lente zijn. Al is er ook de theorie dat de Venetianen er voor iets tussen zitten. Zij zouden ook een gewoonte hebben om met Nieuwjaar allerlei voorwerpen weg te smijten. Of misschien is het gewoon typisch Grieks, want ze smijten daar sowieso graag met borden.