Na een reeks tweets over transgenders is Harry Potter-auteur J.K. Rowling in een online storm beland. Na de tweets volgde een essay van maar liefst 3.713 woorden waarin J.K. Rowling haar standpunt verder verdedigde. Vele fans keren de auteur nu de rug toe en ook de acteurs die de hoofdrol speelden in de verfilming van haar wereldberoemde boeken, sluiten zich daarbij aan.

“Enkel mensen die menstrueren zijn vrouwen”, dat is de uitspraak waarmee J.K. Rowling in een Twitterstorm terecht kwam. Al snel kreeg de auteur commentaar over dat ze met die uitspraak transvrouwen uitsloot, en tegelijkertijd ook transmannen onjuist als vrouwen bestempelde. Maar – zo bleek al snel – dat was geen foutje, maar een bewuste keuze.

J.K. Rowling over transgenders

Na de eerste tweet stuurde de Harry Potter-auteur namelijk nog enkele tweets om haar standpunt te verdedigen. Daaruit bleek dat ze transvrouwen en transmannen niet erkent als respectievelijk vrouwen en mannen. Volgens haar wordt je gender dus volledig bepaald door je geslacht bij je geboorte en kan het dus niet dat je in het verkeerde lichaam geboren bent. Transmannen zullen volgens haar dus altijd vrouwen zijn en transvrouwen zullen altijd mannen zijn.

Na die tweets ging de storm natuurlijk nog niet liggen. Daarom deed J.K. Rowling wat ze het beste kan: een boek neerpennen. In een essay van maar liefst 7 pagina’s ging de auteur verder in op haar mening over transgenders. Daarin wordt duidelijk dat ze nog steeds niet van mening veranderd is. Het zit de auteur vooral dwars dat heel wat mensen spijt hebben van een geslachtsoperatie. Volgens cijfers uit een grootschalig onderzoek van WPATH (World Professional Association for Transgender Health) uit 2018 gaat het om 0,27 procent van de mensen die een geslachtsoperatie ondergingen. Het onderzoek maakte gebruik van de gegevens van 46 artsen uit verschillende landen. Samengeteld hadden zijn 22.725 geslachtsoperaties uitgevoerd, waarvan in totaal 62 mensen nadien spijt kregen en opnieuw een operatie ondergingen.

Persoonlijke redenen

Maar J.K. Rowling haalde in haar essay ook persoonlijke redenen aan waarom ze transgenders niet wil accepteren. Zo voelde ze zich in haar jeugdjaren geslachtsloos nadat ze gelezen had over transgenders. “Ik herinner met dat, nadat ik las over de theorie van genderidentiteit, ik me mentaal geslachtsloos voelde. Ik had geen realistische mogelijkheid om een man te worden in de jaren ’80. Ik moest me met boeken en muziek door mijn mentale gezondheidsproblemen en de geseksualiseerde controle en oordelen, waardoor zoveel meisjes in een strijd zitten tegen hun eigen lichaam in hun tienerjaren, helpen.”

In datzelfde essay haalde J.K. Rowling ook aan dat ze zelf het slachtoffer is geworden van huishoudelijk geweld en seksueel misbruik. Ze vermeldde dat omdat het belangrijk was om haar achtergrond te begrijpen. “Ik heb dit essay niet geschreven omdat ik hoop dat iemand een viool voor me gaat bovenhalen, zelfs geen ieniemienie. Ik heb m’n verleden vermeld omdat ik, zoals elke andere mens op deze planeet, een complexe achtergrond heb, die mijn angsten, interesses en opinies beïnvloedt.”

Het is dan ook haar eigen ervaring met seksueel misbruik die haar opinies over transgenders mee bepaalt. “Als je in m’n hoofd kon kruipen en kon begrijpen wat ik voel wanneer ik lees over transvrouwen die sterven door de handen van een gewelddadige man, dan vind je solidariteit en verwantschap.” Ze voelt zich ook verbonden met de transvrouwen die te maken krijgen met geweld. Maar ze ziet ook gevaren in transgenders. “Ik wil dat transvrouwen veilig zijn. Maar op hetzelfde moment wil ik ook niet dat meisjes en vrouwen die als vrouw geboren zijn minder veilig zijn. Wanneer je de deur van een publiek toilet of kleedkamer open stelt voor elke man die zich vrouw voelt, dan open je de deur naar elke man die binnen wil komen. Dat is de simpele waarheid.”

Rupert Grint

Nadat eerder al Daniel Radcliffe en Emma Watson zich uitspraken tegen de opmerkingen van J.K. Rowling, volgt nu ook het derde hoofdpersonage uit de Harry Potter-films. Rupert Grint, die in de films de rol van Ron Weasley voor z’n rekening neemt, reageerde in The Times op de uitspraken van J.K. Rowling.

“Ik sta stevig achter de transgemeenschap en sluit me aan bij wat velen van mijn leeftijdsgenoten voelen. Transvrouwen zijn vrouwen. Transmannen zijn mannen. We moeten allemaal de kans krijgen om te leven met liefde en zonder oordelen.” Een duidelijk standpunt voor transgenders dus en tegen J.K. Rowling.

Andere acteurs

De eerste acteur die reageerde op de opmerkingen van J.K. Rowling was Daniel Radcliffe, die in de films van Harry Potter de hoofdrol speelt als de gelijknamige tovenaar. “Transvrouwen zijn vrouwen. Elk statement dat het tegengestelde beweert verwijdert de identiteit en waardigheid van transgenders en gaat in tegen het advies dat professionele gezondheidsorganisaties geven die heel wat meer expertise hebben over dit onderwerp dan zowel Jo (Joanne Kathleen Rowling, red.) of ik.”

En ook Emma Watson (Hermione Granger in Harry Potter) tweette haar steun aan de transgemeenschap. “Transgenders zijn wie ze zeggen dat ze zijn en verdienen het om hun leven te leiden zonder dat ze constant in vraag worden gesteld of te horen moeten krijgen dat ze niet zijn wie ze zeggen dat ze zijn.”

Maar het blijft ook niet bij het Harry Potter-trio. Want ook Eddie Redmayne, die de hoofdrol speelt in de films van de Harry Potter spin-off Fantastic Beasts, sprak zich tegen Variety al uit over de opmerkingen van J.K. Rowling. “Respect voor transgenders is een culturele noodzaak en doorheen de jaren heb ik geprobeerd om mezelf constant bij te scholen. Dat is een continu proces. Ik ga niet akkoord met de opmerkingen van Jo. Transvrouwen zijn vrouwen, transmannen zijn mannen en non-binaire identiteiten zijn geldig.” Redmayne speelde in de biografische film The Danish Girl een transvrouw. Hij speelde de rol van Lili Elbe, een van de eerste transvrouwen die een geslachtsoperatie onderging. Voor die rol kreeg Redmayne een Oscarnominatie.