Slecht nieuws voor al wie af en toe op een vliegtuig stapt: Rusland overweegt om het luchtruim boven Siberië te sluiten voor Europese luchtvaartmaatschappijen. Als dat gebeurt, zullen die een serieuze omweg moeten maken, waardoor de kosten enorm zullen stijgen. En wie zal dat betalen? Juist ja…

Het is al een klotejaar geweest voor de luchtvaart. Uit Amerikaanse cijfers blijkt dat er dit jaar al 761 mensen zijn omgekomen bij vliegrampen. In maart verdween vlucht MH370 spoorloos met 239 mensen aan boord. In juli werd vlucht MH17 uit de lucht geschoten boven Oekraïne, alle 298 inzittenden stierven. Een week later crashten zowel in Mali als in Taiwan vliegtuigen: 163 mensen verongelukten.

En het rampjaar lijkt nog niet voorbij. De Russische premier Dmitry Medvedev overweegt volgens de (doorgaans betrouwbare) Russische krant Vedomosti om het Siberische luchtruim (deels) te sluiten voor Europese vliegtuigen. Waarom? Omdat Europese sancties (voor de Russische inmenging in Oekraïne) ervoor zorgen dat Dobrolet, de budgetmaatschappij van de Russische luchtvaartmaatschappij Aeroflot, zijn toestellen aan de grond moet houden.

Dobrolet vliegt namelijk op de door Rusland geannexeerde Krim. Verschillende Europese landen hebben hun leasecontracten en overeenkomsten voor reparatie, onderhoud en verzekeringen opgezegd. En het ergst van allemaal: de Russische maatschappij ontvangt geen actuele luchtvaartinformatie meer. 

300 miljoen euro per jaar

Europese luchtvaartmaatschappijen gebruiken de Transsiberische vliegroute al sinds de jaren zeventig. Het is de kortste weg naar Azië. De route bespaart hen volgens de Amerikaanse zakenkrant Financial Times tot 22.000 euro per vlucht aan brandstof en kosten en bijna 4.000 kilometer omweg. 

Een sluiting van het Siberische luchtruim zou dus een drama zijn voor de Europese luchtvaartmaatschappijen. Alle vluchten richting Azië zouden omgeleid moeten worden, eventueel via de Noordpool of met een stop in Alaska en dan via Tokio of via een zuidelijke route. Met andere woorden: ze zouden langer duren én dus duurder worden. In totaal zou het de Europese maatschappijen 300 miljoen euro per jaar kosten, berekende Pablo Mendes de Leon, de Nederlandse professor Lucht- en ruimterecht.

Geen goeie zaak voor Rusland

Maar een sluiting van het luchtruim is voor Rusland zelf ook absoluut geen goeie zaak. De Europese maatschappijen betalen namelijk om boven Siberië te mogen vliegen. Dat geld, volgens Vedomosti zo’n 225 miljoen euro per jaar, gaat naar Aeroflot. Het aandeel van Aeroflot zakte gisteren zwaar weg op de beurs van Moskou: -5,8 procent. Ook Air France-KLM en International Airlines, van British Airways, eindigden fors lager: zijn gingen respectievelijk -4% en -3%.

Het definitieve besluit over de sluiting wordt genomen door de Russische regering. De Russische ministeries van Transport en Buitenlandse Zaken hebben het gerucht ontkend noch bevestigd aan de krant.