De muziekstreamingdienst Spotify zet sinds kort in op Belgische content met specifieke afspeellijsten. Die playlists worden door vier muziekkenners samengesteld vanuit Amsterdam en daarmee dringt een interessante vraag zich op: zorgt Spotify voor een vernauwing van het muzieklandschap of krijgen ambitieuze artiesten net méér kansen dankzij de streamingdienst?
Spotify is met 40 miljoen liedjes, 207 miljoen gebruikers en 96 miljoen betalende abonnees de meest succesvolle muziekstreamingdienst ter wereld. Razend populair op Spotify zijn de playlists die door muziekkenners in dienst van Spotify (niet algoritmes!) worden samengesteld op basis van genre, gemoedstoestand of regio.
Ongeveer de helft de Spotifygebruikers luistert via die erkende afspeellijsten naar muziek. Daardoor wordt het voor ambitieuze, maar ook gevestigde artiesten erg interessant om een eigen nummer in zo’n playlist te hebben. Meer nog: als een track het goed doet in een lokale of regionale afspeellijst, dan komt datzelfde liedje na verloop van tijd en na veel streams in een internationale playlist terecht.
Muziekstreamingdiensten zijn dus niet enkel een manier geworden om je muziek te verspreiden, maar ook om op grote schaal nieuwe fans te strikken. Op die manier konden acts zoals Glass Animals, Anne-Marie en de Nederlandse pianist Joep Beving al internationale naamsbekendheid verwerven.
Spotify Benelux-topman Wilbert Mutsaers over de potentie om artiesten te laten groeien op het platform: “We bieden artiesten een ecosysteem waarin hun liedjes kunnen reizen. Als we merken dat een Belgisch dance-nummer in Londen aanslaat, droppen we het in een Britse playlist.”
(Nieuw offensief van muziekindustrie: platenlabels klagen provider aan voor illegaal downloaden.)
Officiële playlists voor België
Tot voor kort waren afspeellijsten met Belgische artiesten en songs echter zwaar ondervertegenwoordigd, zowel op Apple Music als op Spotify. Maar daar is nu verandering in gekomen. Dat meldt de krant De Tijd. “Ze zijn al populairder dan de internationale lijsten”, zegt Mutsaers aan die krant.
Spotify stelt sinds vorige maand drie afspeellijsten beschikbaar, toegespitst op de Belgische muziekmarkt. Playlist ‘Code 32’ legt de focus op Belgische hiphop met songs van onder andere blackwave, DVTCH NORRIS, Damso, TheColorGrey, Zwangere Guy, Tourist LeMC en een aantal helden uit de underground. ‘New Music Friday BE’ biedt dan weer een mengelmoes aan van internationale, nieuwe releases met Belgische acts zoals Eva De Roovere, Jasper Erkens, Isabelle A en Noah Vanden Abeele.
(‘Concentratiekamp-schandaal’ Rammstein: heeft metal een naziprobleem?)
De playlist ‘Tophits BE’ biedt dan weer een selectie aan van de grootste hits van het moment in België. Momenteel (8 april 2019) pronken er vooral internationale artiesten op die lijst, onder wie Lady Gaga, Ariana Grande, Post Malone en Billie Eilish.
Mutsaers geeft aan dat ‘Tophits BE’ met zo’n 7.700 volgers alle internationale afspeellijsten ingehaald heeft in ons land, en dat na amper enkele weken. ‘Code 32′ telt al zo’n 3.500 abonnees. En dat is niet geheel toevallig. Volgens Mutsaers doet hiphop het zo goed op streamingplatforms omdat het genre over het algemeen een jong publiek trekt dat minder naar de radio luistert en via digitale kanalen dus meer aan zijn trekken komt: “De meeste Europese landen beschikken over een interessante, bloeiende hiphopscene, er zit dus ook Europese cross-overpotentie in het genre.”
Deze week werd nog de nieuwe playlist ‘Made in Belgium’ openbaar gemaakt en Mutsaers denkt er ook aan om een afspeellijst beschikbaar te maken
Mutsaers zou er ook aan denken om Belgische hits uit de jaren 80 en 90 te bundelen, om Belgische indie- en dancescenes in kaart te brengen via afspeellijsten of om bijvoorbeeld concerten op Rock Werchter, Pukkelpop of in de Ancienne Belgique in de spotlight te zetten.
(Zo ziet de voorlopige line-up van Pukkelpop eruit.)
Vier samenstellers vanuit Amsterdam
Voor ons land zijn er vier muzieksamenstellers vanuit Amsterdam actief voor Spotify. Hun macht in de Belgische muziekscene is enorm groot en als ze willen, kunnen ze bepaalde artiesten, en zelfs hele stromingen, maken of kraken.
Platenlabels en individuele artiesten sturen hen muziek en informatie over de muziek toe (soms komen ze persoonlijk naar Amsterdam) en op basis daarvan beslist het viertal of een bepaalde track terechtkomt in een lokale of internationale playlists. Ook bepalen ze of een track of artiest in de muzieksuggesties van Spotify terechtkomt waar massaal op verder geklikt wordt door Spotifygebruikers.
(6 redenen om dit jaar naar Groezrock te gaan.)
Wispelturige dans met traditionele platenindustrie
Spotify weet exact welke tracks vaak afgespeeld worden op een bepaalde plaats in de wereld, op een bepaald tijdstip en in een bepaalde playlist. Die informatie deelt de Zweedse techgigant met de muziekindustrie.
Volgens de informatie die De Tijd van Mutsaers kon bemachtigen, houden artiesten en managers zelfs rekening met die informatie bij het opstellen van tourschema’s. Soms gebeurt het ook dat een single in bepaalde regio’s gelanceerd wordt, waar het anders nooit het daglicht zou zien, doordat uit Spotify-statistieken blijkt dat de bewuste artiest in die regio erg in trek is. Zo kon de Belgische zangeres Tsar B bijvoorbeeld optreden in Brazilië toen bleek dat ze in dat land veel beluisterd werd via Spotify. Ook de analyse van haar sociale media speelde toen mee en wellicht ook het feit dat haar bekendste liedje gewoon Brazil heet.
Door hun statistieken te delen met de traditionele muziekindustrie ontstaat er een Ons kent Ons-sfeer tussen Spotify en de platenfirma’s. En dat is waarschijnlijk broodnodig voor Spotify om op een goed blaadje te blijven met de muziekindustrie, want volgens De Tijd krijgen artiesten slechts 4.000 à 8.000 euro vanaf 1 miljoen streams. Artiesten met enkele honderden of duizenden streams kunnen hun boterham dus niet smeren van Spotify. Of de introductie van deze nieuwe playlists daar iets aan zal veranderen, is nog maar zeer de vraag.
(Lees hier meer over Taylor Swift en haar strijd tegen de relatief lage Spotify-inkomsten.)
De besten mogen winnen?
Tijd om een kat een kat te noemen: dankzij muziekstreamingdiensten zoals Spotify en Apple Music (en in bepaalde mate ook YouTube) hebben artiesten niet langer de steun van radiozenders en traditionele media nodig om het te maken in de muziekindustrie. De jongste jaren wisten echter vooral artiesten uit de Engelstalige wereld hun carrière te lanceren via die kanalen. Enkele voorbeelden hiervan zijn Kiiara (VS), James TW (Verenigd Koninkrijk) en Joel Adams (Australië).
Die evolutie is uitermate gezond voor de creativiteit bij ambitieuze, beginnende artiesten. De besten mogen nu winnen (in theorie althans), want het is eigenlijk niet langer een vereiste om de marketingmachine en financiële steun van de traditionele platenindustrie achter je te hebben om door veel mensen beluisterd te worden. Als je goed bent, zullen luisteraars op streamingplatformen vroeg of laat hun weg naar jouw tracks vinden.
Toen de Zweedse dj Neiked zijn inmiddels wereldberoemde track Sexual bijvoorbeeld in allerlei Spotify-playlists terechtkwam, had die zijn muziek in eigen beheer uitgebracht. Het duurde niet lang eer het major label Universal Music Group met Neiked in zee ging en zowat alle westerse radiozenders het lied oppikten.
(Dit is de line-up van Dour 2019.)
Pest in plaats van cholera?
Spotify heeft de muziekwereld in zekere zin dus gedemocratiseerd. Maar je kan je ook de vraag stellen of de radiozenders en muziekpers als gatekeepers voor succes en een groot publiek niet gewoon vervangen zijn door bovenstaande vier muzieksamenstellers in Amsterdam. Die stelling gaat ergens wel op voor de playlists die door de erkende, betaalde Spotify-muzieksamenstellers met gebruikers gedeeld worden. Een tegenargument is dat iedereen de mogelijkheid heeft om zelf Spotify-afspeellijsten openbaar te maken. De keerzijde van die medaille is natuurlijk wel dat het bereik van die lijstjes wellicht veel minder groot zal zijn dan dat van de playlists van de Spotify-muzieksamenstellers.
Op het vlak van muzikale suggesties, die Spotify maar ook Apple Music en YouTube aanleveren als je naar een bepaalde artiest luistert, gaat die notie van democratisering zeker wel op. ‘Doorklikken’ is een vast begrip geworden in internetland. Wie op Spotify naar een nummer van Drake luistert bijvoorbeeld, krijgt suggesties van liedjes van vergelijkbare artiesten en daar zitten heel wat acts tussen die véél minder bekend zijn.
De muzikale toekomst in het streamingtijdperk ziet er met een beetje geluk dus best rooskleurig uit. Het is nu enerzijds aan de artiesten om straffe tracks te maken om zich van de rest te onderscheiden en anderzijds aan de muzieksamenstellers van Spotify om zonder vooroordelen met een intersubjectieve mindset afspeellijsten aan (Belgische) Spotifygebruikers aan te bieden.
(Dit zijn onze 45 beste albums van 2018.)
