Mitt Romney gedreven en overtuigend, zoals hij nooit was als presidentskandidaat, gaf zonet de speech van z’n leven. Daarin verscheurde hij Donald Trump. Een “leugenaar en een fraudeur”, zei Romney, die op de meest uitgesproken manier opriep om binnen de Republikeinse partij de miljardair te stoppen. Een complete burgeroorlog dreigt binnen de GOP.

“Zijn beloftes zijn even waardeloos als een diploma van Trump University.” Als punch-line kan dat wel tellen.

In plaats van een kroning en een lange hoera-kreet van uit de Republikeinse partij, krijgt Donald Trump, de huidige leider in de peilingen bij de GOP, een uppercut vanuit z’n eigen kamp. Mitt Romney deed iets dat niemand in z’n partij tot nu toe gedaan heeft: Donald Trump compleet en frontaal aanvallen, zonder enige mogelijkheid op compromis en verzoening.

Eindelijk een deftige speech van Romney

Romney is niet de eerste de beste, in 2012 was hij de presidentskandidaat die het niet haalde van Barack Obama, maar vandaag sprak hij met een soort overtuiging én waardigheid die hij als uitdager van Obama nooit bereikte. Een kandidaat van de eigen partij zo neerhalen, zonder klein of smerig over te komen, het is een kunst. Maar Romney gaf de soort speech die blijft kleven, en die velen binnen de Republikeinse partij aan het denken moet zetten.

Want ondanks veel ongeloof en ontkenning, zijn er nog steeds geen echte pogingen geweest bij de voorverkiezingen om Trump te onttronen. Puur gekeken naar het geld dat besteed is aan negatieve campagnes op televisie (een goede graadmeter om te zien wie wie wil ‘vernietigen’), besteedden de kandidaten en hun achterban veel meer geld aan elkaar besmeuren. Trump zelf heeft eigenlijk belachelijk weinig negatieve advertenties over zich heen gekregen.

Romney maakte dat met één speech meteen veel goed. “Z’n economische ideeën zouden ons recht naar recessie leiden. Z’n ideeën over buitenlands beleid zouden Amerika een pak onveiliger maken in de wereld. Hij heeft noch het temperament noch het inschattingsvermogen om president te zijn.”

Hij viel Trump aan op elke mogelijke manier: de man biedt geen concrete plannen, gebruikt oneerlijke technieken, verspreidt constant leugens, weigert inzage te geven in z’n boeken, … Het beeld dat overbleef van Trump was letterlijk dat van een “leugenaar en fraudeur”, om het met Romneys woorden te zeggen.

Hillary beleeft een droom

De speech is meteen goud voor de Democraten. Campagnespotjes waarin Mitt Romney of all people komt zeggen dat de kandidaat van de Republikeinen een fraudeur en leugenaar is, het moet een droom zijn voor Hillary Clinton.

De zet van Romney toont meteen aan hoe groot het ongenoegen is binnen het establishment van de partij over Trump als mogelijke presidentskandidaat. Alleen, het veld blijft hopeloos verdeeld, en zolang niet één tegenkandidaat opstaat en de rest afhaakt, lijkt Trump gewonnen spel te hebben.

De verdeeldheid heeft grote gevolgen. Want zelfs als het establishment erin zou slagen Trump van de nominatie te houden, is de kans bijzonder groot dat Trump toch opkomt, als onafhankelijke kandidaat, los van de Republikeinse partij. “Ik zie advertentie na advertentie van het establishment die me wil omverwerpen. Dat is gewoon unfair. Als ik als onafhankelijke zou opkomen, en ik zeg niet ja of nee daarover, dan weet ik dat die miljoenen mensen die me steunen, met mij mee zouden gaan.”