De Amerikaanse president Donald Trump wil een “grensbelasting” van 20 procent invoeren op producten die vanuit Mexico naar de VS worden geëxporteerd om de muur te betalen die hij wil laten bouwen op de grens met dat buurland. De Mexicaanse president zegde daarop meteen een geplande meeting met Trump af. Als Trump zijn harde lijn tegenover Mexico doorzet, zou dat wel eens voor een paar onaangename verrassingen kunnen zorgen.
Zoals we ondertussen verwachten van Trump, liet die weten dat de afzegging van de ontmoeting met de Mexicaanse president in gezamenlijk overleg was gebeurd. Toegeven dat Peña Nieto het initiatief daartoe had genomen na een tweet van Trump, kon en wilde de Amerikaanse president niet.
Tot nu toe had Peña Nieto zoveel mogelijk geprobeerd te praten en te onderhandelen met de VS. Heel pragmatisch was hij steeds bereid om over alles de dialoog aan te gaan met Trump om een goede relatie met de belangrijkste handelspartner van Mexico toch te kunnen houden”
Al van eerste dag problemen
Maar op zijn eerste werkdag dreigde Trump een streep door handelsverdrag NAFTA te zetten. Voor de Mexicaanse economie is dat verdrag van levensbelang. Vervolgens gaf Trump het startschot voor de bouw van de muur.
Hij stuurde ook een tweet over dat Peña Nieto niet meer welkom zou als hij niet zou betalen voor de grensmuur. De Mexicaanse president zegde gelijk zijn aanstaande bezoek aan de VS af.
Later op de dag zei Trump, op een bijeenkomst van Republikeinen in Philadelphia, dat hij en Peña Nieto “samen hadden besloten” de ontmoeting af te blazen. “Tenzij Mexico de VS eerlijk en met respect behandelt, heeft het geen zin” draait Trump de zaak om.
De muur en de 20%
De bouw van een muur aan de grens met Mexico was een van de verkiezingsbeloften van Trump in de campagne. Hij wil er illegale migranten mee tegenhouden en drugssmokkel aanpakken. De grens is 3.100 kilometer lang en er staat al een hek langs ongeveer een derde van die grens. De bouw daarvan werd begonnen in 2006, onder president Bush. Vorig jaar werden bij de grens meer dan 400.000 illegalen opgepakt.
President Trump wil de muur financieren door een importbelasting van 20 procent op alle goederen uit Mexico in te voeren.
Witte Huis-woordvoerder Sean Spicer zei dat Trump het idee heeft besproken met Congresleiders en dat de taks onderdeel kan worden van een breder pakket aan belastinghervormingen.
De heffing zou jaarlijks 10 miljard dollar opleveren. “Meer dan genoeg om de muur te bekostigen” volgens Spicer. De muur langs de grens kost volgens schattingen tussen de 8 en 20 miljard dollar.
Einde van NAFTA = begin wereldwijde recessie?
Meer dan 80 procent van de Mexicaanse export gaat naar Amerika. Het land exporteert voor 316 miljard dollar aan goederen naar de VS, variërend van auto’s, machines, voedsel, wijn, noem maar op. Hogere importtarieven leiden doorgaans tot hogere prijzen en het is uiteindelijk de Amerikaanse consument die dan de prijs betaalt.
Een importtarief van 20 procent zou bovendien volgens economische analisten het einde van NAFTA in zicht brengen. Ze waarschuwen dat dat het startschot kan zijn voor een wereldwijde recessie; de Amerikaanse taks zou een kettingreactie veroorzaken.
Binnen de Mexicaanse samenleving heerst ondertussen een sfeer van “we laten niet meer over ons heenlopen door de VS”. En Mexico kan het de VS wel degelijk knap lastig maken.
Hoe Mexico kan terugslaan
Bijvoorbeeld op het gebied van immigratie. Het overgrote deel van de migranten die de VS binnenkomen, zijn niet afkomstig uit Mexico, maar uit andere Latijns-Amerikaanse landen. Als Mexico straks weigert die illegalen op te nemen na uitzetting, blijven de VS er mee zitten.
Sinds 2014 is er namelijk een deal dat de VS elke illegale latino bij Mexico over de grens mag zetten. Maar als tegenmaatregel kan Peña Nieto er voortaan voor kiezen om alleen weer mensen op te nemen, die schriftelijk kunnen aantonen dat ze Mexicaan zijn.
Aan de zuidgrens van Mexico worden bovendien jaarlijks honderdduizenden gelukszoekers op reis naar de VS tegengehouden. Vergelijk het met de rol van Turkije in de EU. Als president Erdogan de poorten van Europa sluit voor Syrische vluchtelingen, dan moet Europa daar iets voor teruggeven. Ook hier kan Mexico besluiten de samenwerking stop te zetten en niemand meer tegen te houden.
Drugs
Bovendien is de grens er niet alleen om mensen tegen te houden. In Mexico woedt al sinds 2006 een bloedige drugsoorlog die aan tienduizenden mensen het leven heeft gekost. De Mexicaanse overheid schiet kartelleden dood om te voorkomen dat drugs naar Amerika gaan. Ook die politiek kunnen ze wijzigen.
Mexico kan ook juridische procedures beginnen waardoor uitzettingszaken bij de Amerikaanse rechters nog langer duren dan nu al het geval is. Amerikaanse rechters hebben nu al een achterstand van ongeveer een half miljoen zaken.
De Mexicaanse oppositieleider Manuel López Obrador heeft ondertussen al opgeroepen de beslissing van Trump om een muur te bouwen juridisch aan te vechten bij de Verenigde Naties. De muur is een schending van de mensenrechten, zei López Obrador in Mexico-Stad voor een groep aanhangers.
Voormalig president Vicente Fox liet zich, op Twitter, ook niet onbetuigd:
The U.S. has a 60 billion dollar trade deficit with Mexico. It has been a one-sided deal from the beginning of NAFTA with massive numbers…
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) 26 januari 2017
of jobs and companies lost. If Mexico is unwilling to pay for the badly needed wall, then it would be better to cancel the upcoming meeting.
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) 26 januari 2017
Esta mañana hemos informado a la Casa Blanca que no asistiré a la reunión de trabajo programada para el próximo martes con el @POTUS.
— Enrique Peña Nieto (@EPN) 26 januari 2017
Sean Spicer, I've said this to @realDonaldTrump and now I'll tell you: Mexico is not going to pay for that fucking wall. #FuckingWall
— Vicente Fox Quesada (@VicenteFoxQue) 25 januari 2017