Elke dag sterven in Vlaanderen gemiddeld drie mensen door zelfdoding, terwijl nog veel meer mensen een poging ondernemen of kampen met suïcidale gedachten. De Zelfmoordlijn 1813, beheerd door het Centrum ter Preventie van Zelfdoding (CPZ), speelt een cruciale rol in het bieden van hulp en ondersteuning. In 2024 werden maar liefst 23.148 oproepen beantwoord, wat een stijging betekent ten opzichte van voorgaande jaren.
Volgens het jaarverslag van het CPZ werden in 2024 precies 23.148 oproepen geregistreerd. Het merendeel gebeurde via telefoon (17.288 gesprekken), gevolgd door chat (3.318) en e-mail (2.542). De nood aan een luisterend oor blijft groot, en dat blijkt ook uit de cijfers. Een gemiddeld telefoongesprek duurde 26 minuten, terwijl een chatgesprek gemiddeld net geen uur in beslag nam.
De meerderheid van de oproepers neemt contact op voor zichzelf: 88,3 procent van de telefonische oproepen, 91,6 procent van de chatgesprekken en 85,5 procent van de e-mails kwamen van mensen die zelf met suïcidale gedachten worstelen. Uit de gesprekken blijkt dat eenzaamheid (35 procent) en zich onbegrepen voelen (33 procent) de vaakst genoemde risicofactoren zijn. Daarnaast komen stemmingsstoornissen (20,4 procent), problemen met ouders (17,9 procent) en relatiebreuken (13,1 procent) ook regelmatig ter sprake.
Gedeelte verantwoordelijkheid
De gesprekken worden voornamelijk gevoerd door deskundig opgeleide vrijwilligers, die worden bijgestaan door studenten en stagiairs.
Zelfmoordpreventie is niet enkel de taak van professionals, maar van de hele samenleving. Dit wordt benadrukt in het Vlaams Actieplan Suïcidepreventie III. Daarom organiseert het CPZ opleidingen en vormingen voor personen die in contact komen met mensen met zelfmoordgedachten. In 2024 werden 82 opleidingen gegeven aan in totaal 1.654 deelnemers, waaronder hulpverleners, HR-medewerkers, onthaalmedewerkers en bedrijfsverantwoordelijken.
Vooruitblik 2025
Om de stijgende hulpvraag op te vangen, plant het CPZ in 2025 acht nieuwe opleidingen om extra vrijwilligers te werven en zo nog meer mensen te kunnen ondersteunen. De Vlaamse minister van Welzijn en Armoedebestrijding, Caroline Gennez, onderstreept het belang van de hulplijn. “Het is ontzettend belangrijk dat mensen die worstelen met donkere gedachten of zich zorgen maken over iemand, een plek hebben waar ze terechtkunnen. Bij de vrijwilligers van Zelfmoordlijn 1813 kunnen ze in alle vertrouwelijkheid hun verhaal delen, zonder oordeel. Zij maken elke dag het verschil”, stelt Gennez.
Het volledige jaarverslag van CPZ kun je hier terugvinden.
Wie met vragen zit over zelfdoding, of nood heeft aan een gesprek, kan terecht bij de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 en op de site www.zelfmoord1813.be.
