Het is winter en dus kunnen ze plots overal in huis opduiken. Misschien sta jij ook doodsangsten uit wanneer een grote spin een hoekje in de kamer inpalmt. Ken je vijand: deze tien weetjes kunnen je mening over spinnen veranderen, or maybe not…
1. Mannetjes eten vrouwtjes
Bij spinnen zijn vrouwtjes meestal het sterke geslacht: ze eten hun partner soms op wanneer die zijn seksuele rol vervuld heeft. Dat wist je waarschijnlijk al wel, maar er bestaat ook een soort die deze traditie juist omdraait. Bij de Micaria sociabilis eten de mannetjes vaak hun vrouwelijke partner op.
Sommige vrouwtjes hebben geluk en worden na de geboorte gespaard. Al denken Tsjechische onderzoekers dat vooral de oudere partners opgepeuzeld worden, zodat mannetjes meer kans hebben om met jonge spinnen te paren.
We hoeven trouwens niet ver te reizen om deze spinnen tegen te komen: ze leven in Centraal-Europa.
2. Ook jongen eten hun moeder
Iets minder zeldzaam zijn spinnen die zichzelf door hun jongen laten opeten. De vrouwtjes bij de grote kaardespin, die in bijna heel Europa leeft, bieden zichzelf na de geboorte aan hun kroost te eten aan.
Na dat eerste hapje gaan de jonge spinnen meteen op jacht. In groep proberen ze prooien te vangen die soms tot twintig keer groter zijn.
3. Maar er bestaan ook echte familiespinnen
Het gezinsleven van een spin hoeft niet altijd zo dramatisch af te lopen. De Phrynus marginemaculatus uit Florida en de Damon diadema zijn twee soorten die juist als een familie leven en erg agressief uit de hoek komen wanneer die familie bedreigd wordt. Roofdieren zijn dus gewaarschuwd.
Overigens is het verkeerd om deze dieren echte spinnen te noemen, hoewel ze wel degelijk onder de term zweepspinnen genoemd worden. De spinnen zijn eerder een kruising tussen een spin een schorpioen, al zal dat hun imago niet meteen verbeteren.
4. Spinnen zijn goede huisvaders
De nieuwe man bestaat ook onder de spinnen. Bij een type hooiwagen zijn het de vaders die na de geboorte het nest beschermen. Ze doden mieren die te dicht in de buurt komen, voeren herstellingen uit en ruimen zelfs uitwerpselen op.
Natuurlijk doen die mannetjes dat niet zonder reden. Soms zorgen ze voor de jongen van meer dan tien partners tegelijk om indruk te maken. Ze hebben ook een grotere overlevingskans dan minder actieve soortgenoten, want de vrouwtjes laten een slijm achter dat roofdieren afschrikt.
5. Ook spinnen hebben een persoonlijkheid
Nog iets om aan te denken voor je de volgende spin onder je schoenzool verplettert: sommige spinnen hebben een eigen persoonlijkheid. Bij de Stegodyphus sarasinorum hebben verschillende spinnen hun eigen taak. Sommige spinnen krijgen de opdracht om gevangen prooien in het web te gaan inspecteren. Uit onderzoek blijkt dat deze exemplaren veel agressiever zijn dan hun soortgenoten.
6. Spinnen zijn goede verleiders
Je kan misschien denken dat spinnen enkel over de muur kruipen om je te pesten, maar misschien is er wel iets anders aan de hand. De mannelijke wolfspin is bijvoorbeeld een uitstekende verleider.
Afhankelijk van de omgeving (bladeren, gras, steen, etc.) passen ze hun verleidingstechnieken aan. En ze blijken nog meer trucjes uit hun mouw te kunnen schudden. Wetenschappers ontdekten dat de spinnen elkaar imiteren wanneer ze een andere verleidingstechniek zien.
7. Sociale spinnen
Beeld je eens een groep spinnen in en, misschien nog enger, een mengeling van verschillende soorten spinnen. Jawel, ook dat fenomeen bestaat in de spinnenwereld.
Een Deense onderzoekster merkte tijdens een studie plots op dat ze met twee aparte soorten te maken had die desalniettemin samenleven. Ze behoorden allemaal tot de familie van de Chikunia. Ter vergelijking: het zou ongeveer hetzelfde zijn wanneer je wolven en coyote’s in één kudde zou aantreffen. Of misschien zoals een camping vol Belgen en Nederlanders…
Vreemd genoeg weet niemand waarom de spinnen zouden willen samenleven. Ze jagen niet samen en planten zich bovendien apart voor. Wel blijkt dat de vrouwtjes van de beide soorten er geen problemen mee hebben om de jongen van een andere soort mee op te voeden.
8. Friend or foe
Samenleven, maar wel helemaal voor jezelf zorgen. Dat verkiest een bepaalde soort die tot de familie van de wielwebspinnen gerekend wordt. Overdag hangen ze samen in een groot web, maar ’s nachts gaat iedereen alleen op jacht.
Na zonsondergang zijn de spinnen veel minder tolerant. Wanneer een soortgenoot te dicht in de buurt komt, schudden ze met hun web om hun ongenoegen te laten blijken. Meestal blazen de indringers de aftocht, tenzij alle goede plekjes al zijn ingenomen.
Tot een gevecht komt het meestal niet. De spinnen maken nog steeds een onderscheid tussen hun vrienden en vijanden.
9. Vrouwtjes krijgen geschenken van aanbidders
Begin je ook al trekjes te ontdekken die best menselijk kunnen zijn? En dan ken je de kraamwebspinnen nog niet. Wanneer een mannetje van deze soort een vrouwtje ziet dat hem interesseert, dan geeft hij haar een geschenk. Doorgaans gaat het om een dood insect dat voor de gelegenheid zelfs is ingepakt. Op die manier bewijzen ze dat ze in staat zijn om voedsel te verzamelen.
Vrijgevige mannetjes komen veel vaker aan hun trekken dan gierige spinnen. Soms spelen ze vals en pakken ze een leeg karkas in voor hun minnares. Al zijn vrouwen ook bij spinnen niet zo snel om de tuin te leiden. Wanneer ze het bedrog doorziet, is het feestje doorgaans vlug voorbij.
10. De vampierspin die van vuile sokken houdt
Als er bij jou nu een vorm van sympathie voor spinnen is opgedoken, sla dit laatste weetje dan misschien best over. De Evarcha culicivora is ook bekend als de vampierspin, omdat het dier verzot is op menselijk bloed. De spin valt vooral muggen aan die net gedronken hebben. En als ze de smaak te pakken hebben, lust ze in één klap wel twintig muggen.
De spinnen leven vooral in Afrikaanse landen en doden zo veel dragers van malaria. Toch zitten ze ook graag in de buurt van mensen. We verspreiden een geurtje waar het dier van houdt. Wetenschappers onderzochten dit door de spinnen los te laten op een vuile en een propere sok. Het vuile exemplaar bleek bijzonder populair.
Spinnen zijn dus vooral erg nuttige dieren en ze hebben het heus niet op jou gemunt. Integendeel, ze zullen je van allerlei ander ongedierte verlossen. Je hoeft dus niets te vrezen wanneer je er straks ergens eentje ziet opduiken en ook niet wanneer de spin even later plots spoorloos is verdwenen. Behalve misschien wanneer je je vuile sokken hebt laten rondslingeren.