Diepvriesmeeting van vrijdag met liberalen duwde PS en N-VA naar groenen, die vandaag update nota krijgen

Een laatste contact tussen Georges-Louis Bouchez (MR) en Egbert Lachaert (Open Vld) enerzijds, en preformateurs Paul Magnette (PS) en Bart De Wever (N-VA) anderzijds, liep zo slecht vrijdag, dat een echte reset van de relaties zich opdringt. Maar kan dat nog? De groenen krijgen vandaag een update van de nota te zien, waarin het duo stevig in de richting van Ecolo en Groen gaat. De chicken game gaat verder.

In het nieuws: Een ontmoeting van de preformateurs met Groen en Ecolo.

De details: Daarbij zou de leiding van de groenen de primeur krijgen van een ‘groen’ luik in de onderhandelingsnota.

Allereerst een gouden regel in regeringsonderhandelingen: de belangrijkste vergaderingen zijn die waar de pers niets van weet. In die zin is vandaag, een ontmoeting die erg gemediatiseerd is, en al dagen op voorhand uitgebreid besproken in de pers, niet hét moment waarop de teerling zal rollen: daarvoor staan er iets te veel spotlights op de ontmoeting.
Maar een puur stukje politiek theater is het ook niet: Jean-Marc Nollet en Rajae Maouane voor Ecolo en Meyrem Almaci en Kristof Calvo voor Groen hebben er zelf ook wel iets bij te winnen. Immers: de bekommernis bij de ecologisten bestaat erin niet het imago te willen van diegenen die eeuwig en één dag aan de kant staan.
De starre houding van Ecolo, die maandenlang weigerden zelfs maar aan tafel te komen als de N-VA er ook bij zat, is daarom wat gekeerd: ze gaan wel degelijk met de intentie van inhoudelijk te praten, te onderhandelen. Niet toevallig vergaderden ze vorige week al vier uur met hun ‘baarlijke duivel’, preformateur De Wever: die mentale vluchtheuvel zijn ze dus al over.
En uiteraard heeft één component van het duo preformateurs behoorlijk wat te winnen bij een ecologische instroom: de socialisten zouden, als ze de groenen erbij krijgen, hun linkerflank afdekken, en plots een veel ‘linkser’ en ‘ecologischer’ project krijgen. De afgelopen dagen werd dus vanuit de socialistische familie flink geïnvesteerd in de groenen, om hen mogelijk toch aan boord te krijgen.
Bij N-VA laten ze het begaan: de filosofie is daar dat ze bereid zijn om, nu ze zo dicht bij een akkoord zijn met de ‘bubbel van vijf’, te zoeken tot ze die resterende zetels vinden. Ook met de groenen dus.
In de nota van de preformateurs is ondertussen een nieuw stukje geschreven, het ‘groene’ luik. Dat wrong vorige keer stevig: zeker Nollet wond zich op over de kerncentrales, waarvan de twee jongste in Doel en Tihange zouden openblijven. En ook de klimaatdoelstellingen waren veel te vaag voor de groenen. “Er wordt hard gewerkt aan toegevingen voor de groenen“, zo stelt een toponderhandelaar.
Dat er op vlak van de kerncentrales nu al toegevingen zouden gedaan zijn, zou verbazen: bij de ‘vijf’, de bubbel van partijen rond PS en N-VA, bestaande uit CD&V, cdH en sp.a, is er een consensus dat die centrales openblijven.
Maar tegelijk kan de redenering die gevolgd is voor N-VA en PS onderling, doorgetrokken worden voor de groenen. Magnette ‘gunde’ De Wever veel op vlak van een staatshervorming, De Wever ‘gunde’ Magnette veel op vlak van sociale maatregelen. In ruil voor het in stand houden van dat broos evenwicht (het ‘kaartenhuisje’ volgens De Wever) kunnen beiden wel behoorlijk wat ‘gunnen’ aan de groenen op vlak van klimaat.
De vraag is of de ecologisten het zo benaderen: hun reserves op vlak van het institutionele zijn bekend. Zo maakte afgelopen weekend Kristof Calvo groot voorbehoud bij alles wat PS en N-VA daarover zouden willen afspreken.
Overigens maakte ook cdH-voorzitter Maxime Prévot daarover gisteren publiek voorbehoud, nadat in La Dernière Heure een hard artikel over “het einde van België” verscheen. Maar verschillende bronnen wezen erop dat een technische meeting met de sherpa’s, later gisteren, het cdH toch grotendeels geruststelde.
Maar onderhandelingstechnisch is het binnen het groene duo uiteraard Ecolo, de grootste van beide, en diegene die in de Waalse regering de sleutel in handen heeft, die op de knop moet duwen. Zij kunnen kiezen voor een scenario waarbij ze zichzelf in die Waalse regering ‘upgraden’ en de MR buitenwerken. De sleutel ligt daar, om een akkoord met de groenen te vinden.

De essentie: Wat maakt dat de PS, maar vooral de N-VA van Bart De Wever zouden bereid zijn zo ver te gaan?

Het antwoord moet gezocht worden vrijdag, in een meeting tussen het duo en de liberale voorzitters, die al eerder als ‘glaciaal’ omschreven werd door verschillende insiders.
Maar het lijkt erop alsof de ontmoeting toch stevige sporen heeft nagelaten. Meer details van de meeting sijpelden ondertussen door. Zo startte de ontmoeting met het obligate theater van verontwaardiging, aangeboden door Georges-Louis Bouchez (MR). Dat leidde tot een bijzonder heftige reactie bij PS-voorzitter Magnette, die verbaal terugsloeg. De sfeer zat meteen onder nul.
Toen ook nog eens de discussie over “wie lekt?” aangesneden werd, gingen de poppen helemaal aan het dansen. Zo kreeg De Wever het verwijt van de liberalen dat hij een poging tot een Arizona-coalitie (een regering zonder PS) had “verraden”, en kaatste het duo terug dat Bouchez het communautaire luik uit hun nota had gelekt. Zo ging het heel de tijd op en neer.
Na 25 minuten werd toch een poging ondernomen om een ernstig gesprek te voeren, waarbij zeker Lachaert en Magnette er iets van wilden maken. Maar voor er over inhoud kon gepraat worden, sneed Bouchez hen allen weer de pas af, zo luidt één versie van het gesprek.
Hoe dan ook: de vergadering was een ramp, na 40 minuten was het afgelopen. Dat bevestigde het duo in het vermoeden dat Bouchez gewoon in de feiten niet aanstuurt op een akkoord, waarbij hij en z’n partij alleen maar kunnen verliezen.
In het kamp van de MR ziet men dat helemaal anders: daar is men zeer verongelijkt over de rol van ‘boeman’ die men hun voorzitter toedicht. “Het enige wat hij nog niet gedaan heeft, is baby’s opeten zeker?“, zo klinkt het cynisch.
De kwaadheid tegenover de N-VA, die de MR-voorzitter zo stevig in de hoek zet, is bijzonder groot. “Tactisch is dat toch niet verstandig, hoe die ons heeft aangevallen. Ideologisch zouden wij net z’n bondgenoot kunnen zijn. Maar communautair willen wij z’n symbolen afpakken hé, daar kan N-VA niet mee om”, klinkt het aan de top van de MR over De Wever.
En ook de kwestie van ‘De Zestien’ ziet de MR als de aanleiding van zoveel aversie naar hen toe: “Dat ze dan zeggen dat ze Sophie Wilmès (MR) haar plek willen, hé. Nu spreken ze niets uit. Maar uiteraard gaan wij met 26 zetels als liberale familie onze plek opeisen”, zo zegt een hoge MR-bron. “Toch straf, dat net de dag dat Wilmès omhoogschoot in de peilingen, de dag is dat De Wever en Magnette elkaar gevonden hebben.”
Wat dan weer zeer diep zit bij de N-VA: de “gecoördineerde aanval op Antwerpen”, vanuit de MR en al haar federale ministers, toen die stad en provincie in de coronacijfers naar omhoog schoot. Zeker het feit dat men bij de MR blijft ontkennen dat daar een heus offensief achter zat, terwijl heel de Wetstraat openlijk die aanvallen kon registeren, was de brug te ver voor N-VA.

The big picture: Op de achtergrond loert altijd weer het alternatief: Vivaldi.

Dat kort na de diepvriesmeeting tussen de liberalen en het duo preformateurs contacten geweest zijn, vanuit de MR-top, om aan de PS opnieuw een Vivaldi-coalitie aan te bieden, heeft misschien wel de grootste impact van al. Opnieuw waart zo het spook van een coalitie zonder N-VA door de wandelgangen van de Wetstraat. En opnieuw verwijt men de MR met twee gezichten te werken: zeggen in paars-geel te willen, maar tegelijk Vivaldi aanbieden.
Want zo dreigt ook Lachaert als Open Vld-voorzitter meegesleurd te worden in een coalitie die niet bepaald het paars-geel is wat hij beloofde aan z’n achterban.
En opvallend: ook kringen rond Lachaert verduidelijkten de afgelopen dagen dat zij “nooit tegen Vivaldi geweest zijn, enkel tegen paars-groen”. Een nuance die dus de sleutel opnieuw aan CD&V zou geven: als zij meedoen met paars-groen, wordt dat immers ‘Vivaldi’.
Hoe dan ook: binnen Open Vld volgt men met grote aandacht de toenadering van N-VA tot de groenen. Zeker iemand als Vincent Van Quickenborne (Open Vld), de huidige fractieleider in de Kamer, droomt van dergelijk scenario: in oppositie kunnen gaan tegen een linkse regering, mét N-VA erin.
Maar niet iedereen is zo overtuigd, in coronatijden, van oppositiewerk, waarbij enkel de Kortrijkse burgemeester kan schitteren. Van Quickenborne ligt intern niet altijd even goed bij andere prominente Open Vld’ers.
Iemand als Kamervoorzitter Patrick Dewael (Open Vld), die dan ook netjes de lijnen naar de PS vanuit Open Vld openhoudt, heeft bijvoorbeeld wel wat te verliezen: André Flahaut (PS) staat te trappelen om de voorzittershamer van de Kamer over te nemen, als Open Vld naar de oppositie wordt verwezen.
Bovendien geraakt Open Vld nooit helemaal in oppositiemodus: het ziet er niet naar uit dat ze ook uit de Vlaamse regering zouden gezet worden. Met Van Quickenborne dus federaal beuken op het beleid, terwijl Lydia Peeters (Open Vld) en Bart Somers (Open Vld) wél nog Vlaams aan boord zijn: het blijft een uitdaging.
Maar na alles wat gezegd en geschreven is, lijkt er geen weg terug: Open Vld en MR zitten muurvast geplakt aan elkaar. Dat maakt de zaken bijzonder complex.

The bottom line: Het blijft een chicken game.

Wie het eerst met de ogen knippert, is verloren.
Niemand verwacht dus vandaag al een sluitend antwoord op de vraag wie in de regering stapt: daarvoor is de vrijage tussen groenen en PS-N-VA nog iets te kort van duur.
Maar feit is dat de MR behoorlijk zenuwachtig rondloopt: dat net nu Bouchez een tweetalig filmpje lanceert op sociale media, en onderstreept hoe zijn MR “vijfentwintig jaar een betrouwbare partner is geweest”, is allerminst toeval.
Afwachten of een volgende meeting tussen het duo preformateurs en de liberale voorzitters, die er toch onvermijdelijk opnieuw aankomt, op eenzelfde manier verloopt als de vorige. Maar dat spelletje kan nog wel dagen, weken duren.

Ondertussen aan het coronafront: Brussel voert de verplichting van mondmaskers overal in.

Het virus doet in Brussel wat verwacht werd: het aantal besmettingen zit nu boven het weekgemiddelde van 50 gevallen per 100.000 inwoners.
Meteen worden mondmaskers verplicht in heel het Brussels Gewest. “Iedereen van 12 jaar of ouder moet verplicht een mondmasker dragen dat de neus en de mond bedekt op alle openbare plaatsen en voor het publiek toegankelijke plaatsen in heel het Brussels Hoofdstedelijk Gewest”, zo verklaart minister-president Rudi Vervoort (PS) aan Belga.
Overigens stijgt het cijfer voor heel België naar 604 besmettingen per dag, een toename van opnieuw 12 procent.
Die hoge besmetting heeft nog altijd geen spectaculaire gevolgen voor het aantal opnames, voor het aantal personen op intensieve zorgen, of het aantal doden.
Er worden nu gemiddeld 32,6 mensen opgenomen per dag, en er zijn 307 bedden in ziekenhuizen ingenomen voor COVID, een lichte afname zelfs. Er liggen 77 mensen op intensieve zorgen, 38 mensen worden beademd. En er sterven nu gemiddeld 4 mensen per dag: dat cijfer stijgt dus wel fel, maar blijft zeer laag.

Het slechtste nieuws van al: De tracing van coronabesmettingen blijft echt ondermaats lopen.

Het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid heeft nieuwe cijfers vrijgegeven over hoe de tracking and tracing loopt. De sp.a-studiedienst deed daar een analyse op, en die oogt allerminst positief: het systeem verloopt weer slechter dan eind juli.
Besmette personen worden iets sneller opgespoord, dat is het enige goede nieuws.
Men bereikt weer minder besmette personen: het aantal is gedaald van 94 procent naar 88 procent.
Slechts 62 procent van de besmette personen geeft contacten door. Nog minder dan de al beschamende 65 procent in de eerdere rapportering.
En nog erger: het aantal contacten dat iemand die besmet is doorgeeft, is ook gedaald van 4,57 naar 3,81. Dit kan natuurlijk een effect zijn van de nieuwe ‘bubbel van vijf’, maar blijft toch opvallend laag.
Opnieuw worden niet alle ‘mogelijke besmette contacten’ dan bereikt: slechts 89 procent van hen raakt gecontacteerd.
Conclusie: in de vorige rapportering was nog sprake van 58,2 procent van alle coronabesmettingen die succesvol getraced werden, nu zit dat cijfer maar op 48,7 procent. Niet bepaald om vrolijk van te worden: een maatschappij die rekent op mondmaskertjes om een pandemie te bedwingen, in plaats van deftig iedere besmette persoon op te sporen, lijkt niet in staat om de strijd tegen het virus echt te winnen.

Belangrijk om te lezen: Een open brief van kinderpsychologen en -artsen.

De Belgian Pediatric COVID-19 Task Force, een werkgroep van kinderpsychologen, -artsen, -psychiaters, en -verpleegkundigen, windt er geen doekjes om. Ze willen dat er een volledige heropening van de scholen komt, zodat alle kinderen opnieuw voltijds naar school kunnen. Daarom richtten ze zich met een open brief naar het publiek en de politiek.
In het vorige schooljaar viel het onderwijs door de lockdown op een bepaald moment volledig stil. Dit werd achteraf door veel beleidsmakers betreurd: het was een maatregel die niet had gemoeten, en toch grote negatieve impact had op de jongere bevolking. Alleen: het vergt moed om in paniekerige tijden te zeggen dat zaken zoals scholen toch moeten openblijven, vooral tegen de onderwijsbonden in.
Maar de werkgroep van experts is nu wel glashelder, ook over onderwijs dat maar een op halve of minder kracht zou verlopen: “Een werking van 50 en zelfs 80 procent is niet voldoende en hetzelfde geldt voor afstandsonderwijs. Want school is meer dan leren, er is het sociaal contact, de ondersteunende rol die een leerkracht kan hebben voor een kwetsbaar kind enzovoort.”
“Als je de scholen sluit, geef je daarenboven een boodschap dat onderwijs niet zo belangrijk is én dat de school een onveilige plek is. Die ‘onterechte boodschap’ moet zo snel mogelijk ontkracht worden. En dat kan het beste gebeuren door een volledige heropstart van de scholen op 1 september”, zo schrijft de groep in haar open brief.
“Onderwijs op school kan perfect veilig gebeuren: kijk maar naar de jeugdkampen van deze zomer. Daar waren ‘slechts een beperkt aantal besmettingen’. Daarbij komt dat wetenschappelijk onderzoek intussen heeft uitgewezen dat de overdracht van COVID-19 door kinderen beperkt is. Er is geen enkele medische reden waarom een volledige heropstart van de scholen niet mogelijk zou zijn.”

Ook genoteerd: De NMBS bindt dan toch in: minder treinen naar de kust.

“De problemen op de stranden zijn geen probleem van de NMBS“, had minister van Mobiliteit François Bellot (MR) dit weekend nog gezegd. Minder treinen was ook niet het advies van de GEES.
Maar kijk: nu geeft Bellot toch de kustburgemeesters én de West-Vlaamse interim-gouverneur Anne Martens hun zin. Er komen een pak minder treinen naar de zee, geen ‘piektreinen’ meer als het warm weer is, én de bezettingsgraad wordt streng in het oog gehouden.
De NMBS was mee in het oog van de storm gekomen, die uitbrak na rellen op het strand van Blankenberge. Vanuit de kustgemeenten klonk al langer de vraag om de kraan wat dicht te draaien bij de aanvoer, tot grote ergernis van de reizigersbond TreinTramBus. Maar de NMBS neemt dus nu de bocht onder politieke druk.

Ondertussen in de Kamer: De commissie Binnenlandse Zaken leverde een nummertje op van de regering, die een belofte doet die moeilijk na te leven lijkt.

“Die kerels zijn hier geen baas en zullen het ook nooit worden.” Dat liet minister van Binnenlandse Zaken Pieter De Crem (CD&V) noteren, gisteren in de speciaal bijeengeroepen commissie Binnenlandse Zaken. De aanleiding waren de rellen in Blankenberge.
De regering, en De Crem, kreeg daar behoorlijk wat kritiek te slikken: waren ze dan niet voorbereid, wisten ze dan niet dat dit er zou aankomen, en hadden ze die kustgemeenten niet in de steek gelaten?
De Crem z’n antwoord bestond uit “een plaatsverbod voor amokmakers“. Dat werkt naar analogie met voetbalhooligans, die ook niet meer in de buurt van een voetbalstadion mogen komen. Het zou dan voor de hele kust gelden en indien nodig zelfs voor recreatiedomeinen.
Maar de vraag is wie dat gaat handhaven. Het zou immers gepaard gaan met een meldingsplicht: tijdens een hittegolf moeten mensen die al bekend zijn bij het gerecht voor strafbare feiten zich dan in het politiecommissariaat van hun woonplaats gaan aanmelden, zodat de politie kan controleren of ze zich aan het plaatsverbod houden. Niet evident dus. Voor hooligans werkt het systeem alvast niet: een meldingsplicht hield zware jongens nooit tegen.
Bovendien was ook niet duidelijk of dat plaatsverbod dan wel gerechtelijk of administratief opgelegd zou worden: veel losse eindjes dus, wat doet vermoeden dat het toch om steekvlampolitiek gaat.
Op Radio 1 gaf minister De Crem gisteren dan ook al mee dat het verbod er niet meer voor deze zomer zou komen. “Het is niet mogelijk om dat nog voor het lange weekend van 15 augustus mogelijk te maken en het is ook niet mogelijk om dat in een periode van 14 dagen rond te krijgen“, zo stelde hij.