Nu er weer lynxen en wolven in België opduiken, zou je misschien denken dat het goed gaat met de biodiversiteit in de wereld, maar niets is helaas minder waar. Uit het nieuwe ‘Living Planet Report’ van het Wereldnatuurfonds (WWF) blijkt dat 68 procent van de dieren die het WWF monitort, tussen 1970 en 2016 van de planeet verdwenen is.

In het ‘Living Planet Report’ publiceert het WWF om de twee jaar een update over de biodiversiteit op aarde. Het vorige rapport verscheen in 2018 en had het over cijfers van 2014. Het WWF voorspelde toen dat tegen 2020 67 procent van de dieren verdwenen zou zijn. Uit het rapport dat vandaag het daglicht ziet, blijkt dus dat dat percentage in 2016 al bereikt is.

Tot -94 procent

In het nieuwe rapport heeft het WWF het over 4.392 verschillende diersoorten, verspreid over 20.811 populaties. Het gaat om zoogdieren, vogels, vissen, reptielen en amfibieën. Van die populaties is gemiddeld 68 procent verdwenen tussen 1970 en 2016.

De sterkste achteruitgangen werden waargenomen in tropische gebieden. In Zuid- en Midden-Amerika is er zelfs sprake van catastrofale achteruitgangen van -94 procent.

Habitatverlies

De belangrijkste reden dat dieren verdwijnen, is dat hun natuurlijke leefgebied of habitat vernietigd wordt. Dat is bijna altijd te wijten aan tussenkomst van de mens. Er worden nog steeds veel bossen gekapt voor hout en om er landbouwgebied van te maken, vooral in Brazilië en de rest van Zuid-Amerika. Daarnaast leggen mensen ook heel wat moerassen droog om er steden of dorpen te bouwen en worden de zeeën en oceanen nog steeds aan de lopende band vervuild.

Ongerepte natuur steeds zeldzamer

Daarnaast wijst het rapport erop dat er sinds het begin van de industriële revolutie rond het jaar 1700 zo’n 75 procent van het ijsvrije landoppervlak veranderd is. Daarnaast is meer dan 85 procent van de moerassen verdwenen.

Dat er nog weinig ongerepte natuur op aarde te vinden is, is dus een understatement. De landen, waar je dat nog het meest terugvindt, zijn Rusland, Canada, Brazilië en Australië.

Vooral zoetwaterdieren bedreigd

Verder wijst het WWF erop dat dieren, die in en rond rivieren of zoetwaterplassen leven, het meest bedreigd zijn. Daarvan zijn de 3.741 populaties, die het WWF volgde, tussen 1970 en 2016 met 84 procent afgenomen. Het gaat in totaal om 944 soorten vissen, vogels, zoogdieren, reptielen en amfibieën.

Heel wat binnenlandse waterlopen worden continu vervuild met giftige stoffen en door zandontginning, vandaar deze ernstige afname. Bovendien heeft de mensheid door de jaren heen miljoenen kilometers aan rivieren verlegd. Dat heeft duizenden dieren hun leefgebied gekost. Nog een reden waarom deze dieren het zo lastig hebben: de aanleg van dammen. Die zorgen er onder andere voor dat bepaalde vissen niet langer naar hun natuurlijke broedgebieden kunnen zwemmen.

Klimaatverandering

In het rapport wijst het WWF dus vooral de mens met de vinger, maar ook de klimaatverandering is mee boosdoener. Het WWF meent dat een vijfde van alle diersoorten tegen het einde van de 21ste eeuw verdwenen zal zijn, enkel en alleen door de gevolgen van klimaatopwarming.

Dieren, die heel diep in de zee leven, zullen amper last hebben van de klimaatopwarming, maar dieren die in poolgebieden leven, hebben het nu al moeilijk. Denk bijvoorbeeld aan ijsberen. Door de opwarming van de aarde smelten de ijskappen en bepaalde diersoorten hebben het zeer moeilijk om zich naar die nieuwe omstandigheden te schikken.

Ook in Australië hebben bepaalde diersoorten het moeilijk als gevolg van de klimaatopwarming. Daar werd de inheemse mozaïekstaartrat in 2016 officieel uitgestorven verklaard. Het is wellicht het eerste zoogdier dat uitgestorven is door de klimaatverandering.

Natuurbehoud essentieel

Om deze trend te doen omkeren en de biodiversiteit te promoten, moet er volgens het WFF in de eerste plaats geïnvesteerd worden in natuurbehoud. Tegelijkertijd moeten we timmeren aan een meer duurzaam landbouwbeleid. Het zou volgens het WWF een goede zaak zijn als de bestaande landbouwgronden meer zouden kunnen opbrengen zonder dat er extra natuur moet verdwijnen.

Maar het gaat nog verder, we moeten onze voedingsgewoonten aanpassen en vooral dringend minder vlees eten. De vleesindustrie is volgens het rapport de belangrijkste reden waarom er in een land als Brazilië zoveel natuur verdwijnt.