De afgelopen weken is duidelijk geworden dat de Omikron-variant van het coronavirus minder ziekmakend is dan de andere varianten. Dat leidt ertoe dat meer en meer mensen ervan overtuigd zijn dat Covid-19 goed op weg is om een endemische ziekte te worden. Een bioveiligheidsexpert waarschuwt weliswaar dat dat nooit zal gebeuren.

“Leven met het coronavirus zoals met het griepvirus neigt meer naar fantasie dan realiteit”, merkt Raina MacIntyre, professor bioveiligheid aan de universiteit van New South Wales in Sydney, op in een interview met CNBC. Volgens haar moet het besmettingspercentage veel lager liggen voor er gesproken kan worden van een endemische ziekte.

De besmettingsgraad

De Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention laat weten dat er sprake is van een epidemie wanneer het aantal besmettingsgevallen, vaak plotseling, sterker toeneemt dan gewoonlijk wordt verwacht. Er wordt gesproken van een pandemie wanneer de ziekte wereldwijd slachtoffers maakt, wat nog steeds het geval is met het coronavirus.

“Als het aantal besmettingsgevallen verandert (bij een endemische ziekte), doet het dat langzaam, meestal in de loop van jaren”, aldus MacIntyre. “Bij epidemische ziektes neemt het aantal besmettingen in een zeer korte periode, dagen of weken, stevig toe. Deze definitie is meer in lijn met Covid-19, dat nu al meer dan twee jaar aan de gang is.”

Coronapandemie

Wetenschappers baseren zich op de R-waarde, of het reproductiegetal, om te bepalen in welke mate het virus besmettelijk is. Indien die R-waarde groter is dan 1 betekent dat dat het virus aan kracht aan het winnen is. Het is de bedoeling dat het reproductiegetal onder 1 blijft. “Indien dat getal boven de 1 ligt, zien we meestal terugkerende epidemiegolven voor epidemische respiratoir overdraagbare infecties”, merkt de experte op. Volgens deskundigen van het Imperial College in Londen komt het reproductiegetal voor de Omikron-variant uit op 3.

“Covid-19 zal niet op magische wijze veranderen in een endemische malaria-achtige infectie waarbij de niveaus gedurende lange perioden constant blijven. Het zal epidemiegolven blijven veroorzaken door onder meer nieuwe varianten die aan vaccinatie ontsnappen, niet-gevaccineerde groepen, geboorten en migratie”, klinkt het. Deze mening wordt gedeeld door de Global Biosecurity Association, waarin onderzoekers van de UNSW zijn verenigd, en door de wetenschappelijk directeur van Pfizer. Zij geloven dat het coronavirus een epidemie zal blijven en geen endemisch virus.

Volgens MacIntyre is de enige manier om te proberen het coronavirus in te dammen een voortdurende strategie van vaccins en ventilatie. Op die manier kan het reproductiegetal onder 1 zakken en kunnen we leven zonder grote verstoring van de samenleving.

(ns/lp)