Twee onderzoeksters van hooggeplaatste Amerikaanse universiteiten testen momenteel een anticonceptiepil voor mannen die het testosteronniveau van de patiënt terugschroeft naar het peil van voor hun puberteit of zelfs lager. Het is de bedoeling dat de spermaproductie volledig stopgezet wordt. Of de pil ook effectief op de markt komt, is nog lang niet zeker.

Mannen hebben eigenlijk maar twee opties als ze er zeker van willen zijn dat ze negen maanden na een wilde vrijpartij niet onverwachts vader worden: een condoom dragen of zich laten steriliseren. Maar de Amerikaanse dokters Stephanie Page van de University of Washington en Christina Wang van het hooggeplaatste UCLA sleutelen momenteel aan een anticonceptiepil voor mannen, die ze zelf vergelijken met ‘de pil’ voor vrouwen.

Page beweert in een gesprek met de nieuwswebsite Business Insider dat er bij mannen “veel interesse is in anticonceptie”: “Mannen verzorgen ongeveer 17 procent van de anticonceptie in de Verenigde Staten met sterilisatie en het gebruik van condooms. Ze hebben gewoon niet veel keuzes.”

En daar willen Page en haar collega verandering in brengen. “De zwangerschap is nog steeds een levensbedreigende toestand. De risico’s voor vrouwen blijven veel groter.”

Vergelijkbaar met chemische castratie

Het experimentele middel werd onlangs al gedurende een maand getest op 83 mannen. Het heet dimethandrolone undecanoate of DMAU. Hoe werkt het? De pil onderdrukt testosteron, het belangrijkste geslachtshormoon bij mannen.

Nu meldt Business Insider dat het testosteronniveau van mannen gereduceerd wordt tot het peil van voor de puberteit of lager. In feite gaat het om een (tijdelijke) vorm van chemische castratie. Het is de bedoeling dat er geen sperma meer wordt aangemaakt.

Spermaproductie afgebroken

Om te compenseren met het onvermijdelijke gebrek aan ‘goesting’ krijgen patiënten een kunstmatig androgeen toegediend. Het gaat om een mannelijk steroïdehormoon dat lichaamsfuncties zoals seks drive, spieren en haargroei stimuleert.

Als mannen stoppen met DMAU, zouden hun natuurlijke hormonen moeten terugkomen en zouden ze terug vrouwen kunnen bezwangeren.

Momenteel is er een nieuwe DMAU-test aan de gang die drie maanden zal duren. Mannen tussen 18 en 50 jaar krijgen een dagelijkse dosis van 200 tot 400 milligram per dag.

Nu de onderzoekers er dankzij de vorige testfase zeker van zijn dat hun pil effectief het testosteronniveau van mannen doet dalen, zullen ze nagaan in welke mate de spermaproductie van de mannen verminderd is als gevolg van die lagere testosteronniveaus.

15 tot 100 miljoen spermacellen

“’De pil’ voor vrouwen is al bijna zestig jaar op de markt”, zegt Page. “Er zijn verschillende redenen waarom er nog geen equivalent voor mannen is: een deel van het probleem ligt bij de medicijnenproducenten, maar het is ook moeilijker om de miljoenen zaadcellen van mannen te vernietigen dan één of twee eicellen per maand bij een vrouw. Telkens wanneer een man ejaculeert, komen er 15 tot 100 miljoen spermacellen vrij.”

Bijwerkingen?

Bij eerdere pogingen om de zaadcelproductie van mannen aan banden te leggen, ondervonden de proefpersonen ernstige gezondheidsproblemen, waaronder leverschade. Page en Wang menen dat ze dat probleem opgelost hebben met hun nieuwe pil. Hun argument: geen van de proefpersonen in de eerste testfase van een maand klaagde over lichamelijke klachten.

Wel kwamen een aantal mannen bij. Eén van de testpersonen woog na maand bijna 4 kilo meer. Ook het niveau van goede cholesterol was lichtjes gezakt.

Farmaindustrie niet enthousiast

Toch lopen de onderzoekers nog niet van stapel. Zo investeert nog geen enkel farmaceutisch bedrijf tegenwoordig in anticonceptie voor mannen. Volgens Page komt een pil voor mannen in het ‘beste’ geval over vijf à tien jaar op de markt. Zo moeten er studies op een veel grotere schaal gedaan worden voor de overkoepelende instellingen, zoals de Amerikaanse FDA, groen licht geven.

Maar dat is niet de enige kopzorg van de onderzoekers. Zo moet een farmaceutisch bedrijf betalen om de pil te vervaardigen. Dat is dan weer een andere reden waarom vergelijkbare pillen voor mannen er in het verleden niet doorkwamen.

Vorig jaar meldde persbureau Bloomberg nog dat de Indische wetenschapper Sujoy Guha een injecteerbare anticonceptiegel op de markt wou brengen die mannen in hun anus zouden hebben moeten steken. Maar ‘vreemd genoeg’ had geen enkel farmabedrijf interesse in zijn product.