Momenteel zijn zowat alle grenzen in de Schengenzone nog gesloten, maar als het van de Europese Commissie afhangt, moet het de komende zomer voor EU-burgers toegestaan zijn om op vakantie te gaan in het buitenland. Om dat op een veilige manier te organiseren, heeft de Commissie een lijst met aanbevelingen gepubliceerd op vlak van hygiëne, afstand, vervoer en grenscontroles. Het blijft echter aan de lidstaten om te bepalen of en hoe ze het toerisme opnieuw opstarten.

“Het wordt geen normale zomer, voor niemand van ons”, zei Margrethe Vestager, vicevoorzitter van de Commissie, bij de voorstelling van de aanbevelingen. “Dit is allereerst belangrijk voor alle mensen die leven van het toerisme en daarnaast voor de mensen die graag op vakantie willen.”

Begin maart sloot het ene na het andere EU-land op eigen houtje de grenzen vanwege de uitbraak van de coronacrisis. De Europese Unie lag toen onder vuur, omdat een gecoördineerde aanpak van de pandemie totaal uitbleef. De Europese Commissie doet daarom een poging om bij het openen van de grenzen wel een toonaangevende rol te kunnen spelen.

(Veiligheidsraad: Musea, markten en kappers mogen deuren openen vanaf 18 mei.)

Stapsgewijs

Volgens de Europese Commissie, en heel wat experts, moet het opheffen van de reisbeperkingen in verschillende fasen gebeuren. EU-lidstaten die ongeveer in dezelfde fase van de coronapandemie zitten en dus een vergelijkbaar risicoprofiel hebben, kunnen de grenzen voor elkaars burgers openen. De data van het Europees centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) zouden daarbij de leidraad vormen.

Ook mogen landen onderling niet discrimineren. Als een land de grenzen opent voor een bepaald ander EU-land, dan moet het dat doen voor alle EU-lidstaten die zich in diezelfde fase bevinden. Het is dus niet de bedoeling dat landen onderling afspraken maken.

(Belgen drinken en roken meer in quarantaine.)

Beslissingsrecht bij lidstaten

Hoe dan ook blijft het aan de individuele EU-lidstaten om te beslissen of ze al dan niet de grenzen opnieuw willen openen voor het toerisme. Griekenland en Portugal, landen die niet zo zwaar getroffen werden door de coronacrisis als bijvoorbeeld Spanje en Italië, lieten al weten dat ze graag toeristen zouden verwelkomen. Dat is niet verwonderlijk want in beide landen is het toerisme goed voor zo’n 20 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Andere landen zijn een stuk voorzichtiger en denken vooral eerst aan de opstart van het toerisme in eigen land.

(Cultuursector vraagt gegarandeerd inkomen in open brief.)

Veilig reizen

Bovendien moeten de reizigers tijdens de hele reis, ook bij de grensovergangen, de mogelijkheid hebben om afstand te houden of zichzelf te beschermen. De Commissie stelde alvast enkele richtlijnen op om een veilig en geleidelijk herstel van het passagiersvervoer per vliegtuig, trein, auto, bus en boot te garanderen.

Verder werden er criteria opgesteld voor de ontwikkeling van gezondheidsprotocollen voor de horeca en toeristische trekpleisters zoals stranden.