De coronacrisis heeft Film Fest Gent duidelijk niet klein gekregen. Het grootste filmfestival van het land pakt uit met een kwalitatief en gevarieerd programma dat voorligt, en gebaseerd is op scherpe keuzes. Het bevat onder meer een revelerende focus op de Duitse cinema en besteedt blijvende aandacht aan kortfilms en aan de genderproblematiek.

Dit jaar introduceert het filmfestival een gloednieuwe sectie onder de noemer ‘Official Selection: Masters & New Voices’ met zowel films van grote filmmakers als van verfrissende, nieuwe stemmen. Onder de internationale gasten rekenen we dit jaar Viggo Mortensen en Maïwenn. Ook Brusselaar Jérémie Renier tekent present. Daarnaast brengt Film Fest Gent een hulde aan de recent overleden Robbe De Hert, met de vertoning van zijn films Dood van een Sandwichman en De Bom. Afspraak van 13 tot 24 oktober.

Documentaires

Door het uitstel van andere festivals zoals MOOOV, Courtisane en Art Cinema OFFoff is het aanbod in Gent diverser dan ooit. Alle genres komen daarbij aan bod maar de documentaire heeft toch een streepje voor. Er is voor het eerst sinds lang een documentaire in de internationale competitie, namelijk Petite fille van de Franse regisseur Sébastien Lifshitz. Naast de boeiende muziekdocumentaires leggen twee meesterlijke producties de verkrampte genderverhoudingen in de filmwereld bloot: filmhistoricus Mark Cousins, al eerder in Gent, zet in Women Make Film, 14 uur lang vrouwelijk filmtalent in de schijnwerpers. En Pamela B. Green vertelt in Be Natural hoe de pioniersrol van Alice Guy-Blaché in de plooien van de geschiedenis verdween. Alice Guy woonde de allereerste filmvoorstelling bij van de gebroeders Lumière en was in verschillende functies betrokken bij een duizendtal korte filmproducties, maar verdween daarna op mysterieuze wijze uit de filmgeschiedenisboeken.

(Drunk van Thomas Vinterberg, bekend van Jagten, opent Film Fest Gent.)

Paradepaardjes

Van een aanvankelijk gevreesd tekort aan “filmgrondstof” blijkt uiteindelijk geen sprake. Naast de Gouden Beer uit Berlijn, There is no Evil van Mohammad Rasoulof, vertoont Film Fest Gent ook Nomadland, de winnaar van de Gouden Leeuw in Venetië van Chloé Zhao. Ook op het programma: Ghosts van Azra Deniz Okyay en I Am Greta van Nathan Grossman. Gagarine van Fanny Liatard & Jérémy Trouilh is het vlaggenschip onder de op Film Fest Gent vertoonde films die een kwaliteitslabel Cannes 2020 meekregen.

Ook het aantal films – ongeveer 110 lange, een dertigtal korte, plus twee televisieseries – verschilt amper van de vorige edities. Ze werden door programmadirecteur Wim De Witte en zijn team gekozen uit de ruim 1.000 ingezonden screeners en de honderdvijftig fysiek of digitaal geziene festivalfilms uit Berlijn, Cannes, Karlovy Vary, Locarno, Toronto, Venetië en andere.

Naast het fysieke festival is er voor het eerst een digitaal platform waarop mensen tijdens de festivalperiode een grote selectie aan festivalfilms zullen kunnen bekijken.

Internationale jury

De internationale jury wordt dit jaar voorgezeten door Brussels filmmaker Fabrice du Welz (Adoration). De jury wordt vervolledigd met actrice Natali Broods, Frans regisseur Damien Manivel (Le parc, La nuit où j’ai nagé), Braziliaans-Nederlandse cineaste Maria Ramos, Duits componiste Dascha Dauenhauer die voor haar muziek voor Berlin Alexanderplatz ook genomineerd is voor de Discovery Award op de World Soundtrack Awards 2020, en The Beasts of the Southern Wild-regisseur Benh Zeitlin. Zowel Benh Zeitlin als Damien Manivel stellen tijdens Film Fest Gent hun nieuwe film voor, respectievelijk Wendy en Les Enfants d’Isadora, buiten competitie.

Gasten op Film Fest Gent

De coronacrisis laat zich onvermijdelijk voelen in het aantal gasten dat fysiek zal kunnen aanwezig zijn tijdens het komende festival. Toch slaagt Film Fest Gent erin om grote namen naar Gent te halen. Op kop staat Viggo Mortensen, die halverwege het festival zijn regiedebuut Falling komt voorstellen, waarvoor hij overigens ook de muziek componeerde en het script schreef. Ook verwelkomt het festival de Franse actrice en regisseur Maïwenn, die haar autobiografische portret ADN presenteert in competitie. Ook Brusselaar Jérémie Renier – die acteert in L’ennemi én Slalom – en Daan Stuyven tekenen present. Die laatste dankzij zijn hoofdrol in Éden van de Hongaarse regisseur Ágnes Kocsis. Anuna De Wever zal aanwezig zijn bij de première van I Am Greta. De centrale muziekgasten zijn dit jaar de Frans-Libanese componist Gabriel Yared en de Franse Alexandre Desplat, bekend van zijn samenwerkingen met onder meer Wes Anderson.

Tweevoudige steun

Programmadirecteur Wim De Witte ziet deze hybride editie van Film Fest Gent ook als een steunbetuiging aan de meewerkende bioscopen Kinepolis, Studio Skoop en Sphinx. Daar komt dit jaar nog de Miry Concertzaal bij. Ze vervangt de tijdelijk gesloten KASKcinema.
De steun is tweevoudig: het festival garandeert enerzijds de zaalhuur aan de bioscopen, en geeft films de kick-off die ze nodig hebben bij een daaropvolgende release in de bioscoop. En op de tweede plaats komt het initiatief ‘Enchanté‘ samen met vzw Enchanté, met wie het festival het principe van een uitgesteld cinematicket concreet maakt: wie een ticket koopt voor een festivalbezoek, heeft de kans om een vrije bijdrage te doen opdat kansarmen later van een cinemabezoek kunnen genieten.

Vertrouwen terugwinnen

Met deze coronaproof editie hoopt het festivalteam, ondanks de moeilijke tijden waarin we vertoeven, het vertrouwen van het filmpubliek terug te winnen. Coronaregels worden rigoureus geïmplementeerd en we vragen aan iedereen om zich aan de regels te houden. “In principe gaat Film Fest Gent op dit ogenblik niet over het maximum van tweehonderd toeschouwers per zaal”, zegt algemeen directeur Marijke Vandebuerie. “Veiligheid voor iedereen – onze gasten, onze bezoekers en onze medewerkers en vrijwilligers – gaat voorop. Wie geen bioscoopticket kan bemachtigen, kan op een digitaal platform een unieke selectie uit ons aanbod bekijken, aangevuld met Q&A’s met de makers”

Internationale Competitie

Met L’ennemi van Stephan Streker opent een film van eigen bodem opnieuw de internationale competitie. De film is geïnspireerd op een waargebeurd verhaal. Is de Louis Durieux in de film schuldig of onschuldig? Niemand weet het, pitcht, Stephan Streker. Hijzelf waarschijnlijk ook niet. L’ennemi, met een ijzersterke Jérémie Renier in de hoofdrol en een fameuze bijrol voor Sam Louwyck, behoort tot de strafste landelijke producties van het jaar.

Nog meer in Vlaanderen bekend volk in Éden van de Hongaarse Ágnes Kocsis want Daan Stuyven speelt een hoofdrol in haar mooi ogende ecologische sciencefictionfilm met het spectaculairste eindshot van het jaar. Kocsis gebruikt ook de muziek van Daan.

Aan variatie verder geen gebrek in deze competitie. Van de diepgravende, waanzinnig mooi gefotografeerde Vitalina Varela van Pedro Costa over de frisse verteltrant van Stories from the Chestnut Woods van Gregor Božič tot de Turkse actuele Ghosts van Azra Deniz Okyay, de ontdekking van de recente Critic’s Week in Venetië.

Voor het eerst sinds lang staat met Petite fille van Sébastien Lifshitz opnieuw een documentaire in de internationale competitie. Een ontroerende, observerende film over de achtjarige Sasha die zich een meisje voelt en er samen met haar moeder alles aan doet om zo naar school te gaan. “Little Girl, Big documentary”, titelde The Hollywood Reporter na de visie in Berlijn.

Gender en diversiteit

Dat Film Fest Gent niet ongevoelig is voor de genderproblematiek, blijkt vooreerst al uit het campagnebeeld van deze 47ste editie. Het gaat om een intrigerend dubbelportret van filmicoon Romy Schneider en Duits acteur August Diehl.

Daarnaast hanteert FFG, zonder blind te zijn voor de huidige discrepantie, het door Fien Troch in De Standaard bedachtzaam verwoordde principe “het feit dat je vrouw of man bent, mag geen kwaliteitslabel zijn voor wat je doet” bij de filmkeuzes. Het levert dit jaar bij de competitiefilms haast een ex-aequo op. Van de vijftien regisseurs zijn er acht man en zeven vrouw.

Dat het festival die verhoudingen nog niet haalt in alle secties, is ook een reden waarom het de soms grondig verstoorde verhoudingen uitgebreid aan bod laat komen tijdens de aan die problematiek gewijde Industry Day op 16 oktober, waarop onder meer de mensen van WIFTM (Women in Film, Television & Media), Wanda Collective en Represent, die allen ijveren voor een diversere Vlaamse filmwereld, het debat zullen openbreken.

Diversiteit is eveneens een onderwerp tijdens een van de panels voor het filmmuziekberoep tijdens de WSA Industry Days (22 oktober tot en met 24 oktober) en het festival verwelkomt voor de Composer Talk componiste Nainita Desai die komt vertellen hoe ze muziek componeert voor documentaires als het op het festival vertoonde For Sama en voor The Reason I Jump.

Blijvend aandacht voor korte film

Er komt een tweede editie van de International Short Film Competition met drie verschillende programma’s waarin telkens opnieuw een Vlaamse kortfilm zit. Zoals Howling van Laura Van Haecke, Mosaic van Imge Özbilge en Sine Özbilge en Mia van Christina Vandekerckhove die na verschillende bekroonde en op het festival vertoonde documentaires als Rabot overstapt op fictie.

De rest van de selectie komt volgens kortfilmprogrammator Michiel Philippaerts vooral uit Europa maar er waren ook inzendingen uit China en Taiwan. “Van de thematiek in de kortfilms word je niet direct vrolijk”, zegt Philippaerts, “want naast de onvermijdelijke komedie steekt er veel woede en/of verdriet in de korte films. Jongere filmmakers lijken ook wat verloren te lopen in de wereld. Maar of dat nieuw is?”

De jury voor de kortfilmcompetitie bestaat uit muzikant en regisseur Baloji, regisseur Eliza Petkova uit Duitsland en Dorian Jespers, die vorig jaar met Sun Dog in Gent een eervolle vermelding kreeg in de studentenkortfilmcompetitie en een Tiger Award won in Rotterdam. De selectie voor de nieuwe studentenkortfilmcompetitie wordt dezer dagen afgerond omdat door corona de filmscholen de deadlines verlegden.

Focus op Duitsland

Nergens raken heden en verleden elkaar zo sterk als bij de Focus op filmland Duitsland. Voor filmliefhebbers zijn Rainer Werner Fassbinder, Werner Herzog, Margaretha von Trotta, Wim Wenders, Volker Schlöndorff namen als klokken. Ze waren bezeten door het medium film en gebruikten het meer dan eens om kritiek te spuien op de Duitse maatschappij. Denk maar aan Deutschland bleiche Mutter, Deutschland im Herbst, Die bleierne Zeit, Die Blechtrommel en andere. Ze staan netjes gerangschikt onder de noemer Classics in het programma.

Een tegenreactie tegenover deze Autoren, lag voor de hand. De val van de Muur zette zowat alles op zijn kop en voor velen was het Duitse verleden ook voltooid verleden tijd. Iedereen had de handen vol met de nieuwe maatschappelijke veranderingen. De Neuer Deutsche Film zag het levenslicht en rondom de Berlijnse Filmacademie klitten afgestudeerden samen. De Berliner Schule was geboren. Van hen brak vooral Christian Petzold, wiens jongste film Undine op het festival te zien zal zijn, internationaal door. Ook geeft het festival het forum aan Ich war zuhause, aber… van Angela Schanelec. Zij krijgen het gezelschap van onder meer kortfilmjurylid Eliza Petkova die haar Ein Fisch, der auf dem Rücken Schwimmt voorstelt. In Enfant Terrible verfilmt Oskar Roehler niet het leven van Robbe De Hert maar dat van Werner Rainer Fassbinder. En Julia Von Heinz presenteert Und morgen die ganze Welt, die in Venetië mee de competitie sierde. Toekomstperspectief is deze sectie niet vreemd.

Belgian Cinema Today

Wie in dit summier overzicht verwijzingen naar films voor en over de LGBTQ+ gemeenschap, naar de Explore Zone, het Plus Parcours, On the Edge heeft gemist, kunnen we geruststellen. Ze bestaan nog allemaal. Net zoals het parcours Belgian Cinema Today. Sommige Vlaamse films zijn door corona niet tijdig klaar geraakt voor het festival. Wel klaar zijn Familie, de verfilming van Milo Rau van het gelijknamige en geruchtmakende toneelstuk van Filip Peeters en zijn gezin. De Griet Op De Beeck-verfilming Kom hier dat ik u kus werd door een Nederlands duo verfilmd maar wordt sterk vertolkt door een Vlaamse cast. En met Je ne suis pas un héros brengen drie documentairemakers, Pablo Crutzen Diaz, Stijn Deconinck & Robin Smit ons met de voeten op de grond en in de actualiteit. Drie weken na het uitbreken van de corona-epidemie wilden ze niet werkloos blijven maar trokken ze met hun camera naar het Erasmusziekenhuis in Brussel. Ook deze diepmenselijke documentaire krijgt van ons een streepje voor.