Vandaag moet Vlaams minister van Energie Bart Tommelein (Open Vld) naar het Vlaams parlement om uit te leggen wat hij met de Turteltaks gaat doen. Maar hij komt met straf nieuws: eigenlijk is het probleem opgelost, zo stelt hij. Want de gehate Turteltaks, die zo’n 100 euro per jaar per gezin was, bracht ondertussen genoeg op om de schuldenberg te betalen. 

Een apocalyps in de sector van de groene stroom: zo schetste toenmalig minister van Energie Annemie Turtelboom (Open Vld) de erfenis die ze kreeg van de vorige Vlaamse regering. Ze had naar eigen zeggen een puinhoop geërfd van de socialisten en die put zou deze regering moeten dichten. Het ging toen om een historische schuldenberg van 2 miljard euro. Die was er volgens de liberalen gekomen door enerzijds veel te veel subsidies aan zonnepanelen te geven en anderzijds de tarieven te bevriezen.

Turtelboom besloot een taks in te voeren voor elke stroomgebruiker. Ze probeerde nog de ‘Freyafactuur’ te lanceren, naar haar voorgangster Freya Van den Bossche (sp.a), maar de 100 euro per gezin extra belasting kreeg de naam Turteltaks. Het werd de ondergang van de liberalen, die nooit echt een goed antwoord hadden op de woede van de bevolking die plots weer extra moest dokken.

Al genoeg verdiend aan de Turteltaks?

De communistische PVDA bleef altijd vechten tegen de taks en stapte onder meer naar het Grondwettelijk Hof. Het Hof reageerde vorige week onverbiddelijk: de taks is niet grondwettelijk en wordt vernietigd.

Meteen zat de Vlaamse regering met een dik probleem. Wat zou er in de plaats komen? Want de liberalen willen geen nieuwe taks, dan nog liever besparingen. Maar dat wilde CD&V dan weer niet. En N-VA wilde vooral dat de ambities voor groene stroom niet gelost werden.

Nu komt Tommelein al met een oplossing, die hij voor het debat al prijs geeft aan Het Laatste Nieuws: gewoon geen nieuwe taks. Alleen maar een klein beetje een hogere energiefactuur voor iedereen. “Hooguit 10 euro per gezin. En minder voor wie in hernieuwbare energie investeert.”

Dat is wel zeer verrassend, want die apocalyps die dreigde toch? Wel, volgens Tommelein valt het heel hard mee. Want Turtelboom deed haar werk dus wel doortastend: er is meer dan 2 miljard euro binnengekomen en de schulden zijn quasi weg. Bovendien is heel de markt van de groene energie weer aan het boomen. Dat betekent dat de fameuze groenestroomcertificaten weer gekocht worden door spelers van groene energie en dat scheelt een enorme slok op de borrel.

Daarbovenop komen de twee erg dure geplande centrales in biomassa in Gent en Langerlo, er niet. Daardoor valt een toekomstige gigantische kost weg. Volgens Tommelein kunnen alle andere toekomstige investeringen in groene stroom betaald worden door al besliste aanpassingen aan de nettarieven en de groenestroombijdragen. En als hij de verkoop van die groenestroomcertificaten nog ietsje hoger krijgt, is het probleem helemaal van de baan. Dan kost het een gemiddeld Vlaams gezin in de toekomst dus 10 euro meer. En als je investeert in zonnepanelen of isolatie al helemaal niets. “Mijn voorstel is dus niet alleen een stimulans, het is ook transparanter en rechtvaardiger dan een forfaitaire taks van 100 euro. De factuur gaat écht omlaag”, zo zegt Tommelein.

Enig probleem dat Tommelein mogelijk nog moet oplossen: de Turteltaks was onwettig. Die 2 miljard die al is opgehaald, moet die niet worden terugbetaald? Want dat zouden boze burgers kunnen eisen, zo stelde fiscaal expert Michel Maus. Als dat effectief gebeurt, kan Tommelein van voor af aan beginnen.