In de VS ging vorig jaar meer dan 300 miljoen dollar verloren aan ‘romantische oplichters’. Zij doen zich online voor als potentiële liefdespartners, winnen vertrouwen met lieve woordjes en vragen na een tijd om een groot geldbedrag te storten. Eenzaamheid door de coronacrisis heeft deze fraudeurs een groter draagvlak gegeven, vermoeden experts.
Het scenario van een klassieke romantische scam gaat als volgt: Iemand wordt door een aantrekkelijke onbekende benaderd via bijvoorbeeld Instagram, maar ook Facebook, Tinder of zelfs LinkedIn. Vaak wordt er een verhaal opgehangen over een carrière in het leger, waardoor het moeilijk ligt om te reizen en elkaar te ontmoeten. De huidige coronapandemie is daarbij natuurlijk een extra argument. De oplichter streelt het ego van het slachtoffer, zegt hoe leuk en knap die persoon is, hoeveel raakvlakken ze wel niet hebben enzovoort. Er volgt een actieve online conversatie.
Ziek kind
Na enkele weken of maanden, als het vertrouwen genoeg gewonnen is, wordt gevraagd om een grote som geld te storten, voor bijvoorbeeld een ziek kind of een ander noodgeval. Het slachtoffer – dat inmiddels een langeafstandsrelatie denkt te hebben – gaat hierop in, en hoort vervolgens nooit meer iets van die zogenaamde geliefde.
Geen nieuw fenomeen, wel eentje dat volgens de Amerikaanse Federal Trade Commission (FTC) hoogtij viert in coronatijden. Meer mensen voelen zich eenzaam, er is veel digitaal contact en het excuus dat reizen onmogelijk is, valt niet te weerleggen. In 2020 verloren alle Amerikanen samen zo’n 300 miljoen dollar aan dit soort oplichterij, volgens cijfers van de geregistreerde gevallen alleen al. In 2019 was dit nog 200 miljoen dollar. De grootste groep slachtoffers is tussen 40 en 69 jaar oud, al zijn er gevallen terug te vinden in alle leeftijdscategorieën.
Slachtoffers zijn pijnlijk genoeg op verschillende vlakken de dupe. Niet alleen is er het financiële verlies, de illusie wordt doorprikt dat ze een geliefde gevonden hadden. Daarnaast is er de schaamte om toe te geven met open ogen in de val te zijn getrapt.
Rode vlaggen
Emma Fletcher van de FTC waarschuwt in een artikel voor Vox voor enkele signalen die kunnen wijzen op een fraudeur. “Er is altijd een reden waarom de persoon niet in het echt kan afspreken”, tipt Fletcher. “Dat is de eerste rode vlag.” Dat excuus hoeft nu niet gezocht te worden door de pandemie. Al zijn jobs bij het leger, als expat of op een olieplatform klassiekers die in niet-coronatijden vaak gebruikt worden. “Daarnaast is er altijd een inventief verhaal verzonnen waarom ze geld nodig hebben.” De FTC heeft een lijst gepubliceerd van leugens die oplichters vaak gebruiken, inclusief richtlijnen als het u overkomt.
Een andere tip: haal de foto van de vermeende geliefde door Google Afbeeldingen via een omgekeerde zoekopdracht. Oplichters plukken hun foto’s vaak gewoon van internet, om er zo aantrekkelijk mogelijk uit te zien voor het slachtoffer. Vindt u de foto online terug bij iemand met een andere naam, dan heeft u zeer waarschijnlijk met een oplichter te maken. Tot slot geeft de FTC nog het voor de hand liggende advies mee om nooit geld te storten aan mensen die u nog nooit gezien hebt, want, zoals de Amerikaanse overheidsorganisatie ontnuchterend besluit: “U krijg het nooit terug.”
Lees ook: