Uit nieuw onderzoek blijkt dat iedereen in Nederland PFAS in het bloed heeft. Bijna alle onderzochte personen overschrijden zelfs de gezondheidsdrempel, wat volgens het RIVM zorgwekkend is. De schadelijke stoffen komen vooral via voeding in het lichaam terecht en zorgen voor grote bezorgdheid.
Per- en polyfluoralkylstoffen, kortweg PFAS, zijn chemische stoffen die amper afbreken in het milieu en in het lichaam. Nieuw onderzoek op zo’n 1.500 bloedmonsters uit 2016 en 2017 toont aan dat werkelijk élke Nederlander sporen van PFAS in het bloed heeft.
Sterker nog: bij bijna iedereen overschrijden de gemeten waarden de gezondheidsdrempel die het RIVM hanteert. Volgens het instituut kan blootstelling schadelijk zijn voor onder andere het immuunsysteem.
Grote verschillen tussen regio’s
Hoewel PFAS-vervuiling in heel Nederland voorkomt, zijn er opvallende regionale verschillen. Inwoners van Dordrecht blijken bijvoorbeeld beduidend hogere concentraties PFOA te hebben. In die regio loost de Chemours-fabriek al decennialang PFAS.
Ook rond de Westerschelde zijn de niveaus fors hoger dan gemiddeld. Daar loosde chemiebedrijf 3M jarenlang grote hoeveelheden PFOS in het milieu.
Niet iedereen loopt meteen gevaar
Toch betekent de aanwezigheid van PFAS in het bloed niet automatisch dat mensen ziek worden. Volgens het RIVM hangt het risico af van verschillende factoren, zoals de hoeveelheid en duur van de blootstelling én de algemene gezondheid van een persoon.
Het instituut benadrukt wel dat er dringend meer onderzoek nodig is om de langetermijngevolgen van PFAS in het lichaam te achterhalen.
Nederland pleit voor Europees verbod
Volgens het RIVM is het vrijwel onmogelijk om volledige blootstelling aan PFAS te vermijden. Daarom pleit het voor strengere regels rond het gebruik in producten en voor een beperking van industriële lozingen.
Nederland nam samen met vier andere Europese landen het initiatief om PFAS in heel Europa te verbieden. Dat zo’n maatregel effect kan hebben, blijkt uit Frankrijk. Daar zijn de waarden in bloed gedaald sinds een verbod op PFOS in 2008. Dit jaar worden nieuwe bloedonderzoeken uitgevoerd om te bekijken of de niveaus in Nederland intussen zijn gedaald.
Wat met België?
In België is er voorlopig geen grootschalig bloedonderzoek naar PFAS-vervuiling. Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) plaatst vraagtekens bij het nut van individuele bloedtesten. Wel wordt onderzocht hoe de algemene kennis over de gezondheidsrisico’s kan worden verbeterd.