In het kort
- Europese wijnen bevatten verontrustende niveaus van PFAS-verontreiniging.
- Gefluoreerde gassen die worden gebruikt in koelsystemen, evenals PFAS-pesticiden, worden verantwoordelijk gehouden voor deze verontreiniging.
- In supermarktflessen werden TFA-residuen aangetroffen, soms tot wel 100 keer hoger dan in drinkwater.
Een recent onderzoek van PAN Europe heeft verontrustende niveaus van PFAS-verontreiniging in Europese wijnen aan het licht gebracht. PFAS, ofwel per- en polyfluoralkylstoffen, zijn een groep synthetische chemicaliën die bekendstaan om hun hardnekkigheid in het milieu. Dit heeft hen de bijnaam “forever chemicals” opgeleverd.
In het onderzoek, uitgevoerd in tien wijnproducerende EU-landen, werd trifluorazijnzuur (TFA), een afbraakproduct van PFAS, aangetroffen in supermarktflessen. Hoewel exacte vergelijkingen met drinkwaterconcentraties niet zijn gespecificeerd, zijn de aangetroffen niveaus in wijn zorgwekkend.
PAN Europe wijst op meerdere bronnen van deze verontreiniging. Onder andere gefluoreerde gassen die worden gebruikt in koelsystemen en PFAS-bestrijdingsmiddelen die rechtstreeks op gewassen worden toegepast. Deze pesticiden vervuilen de bodem en sijpelen uiteindelijk door naar het grondwater.
Salomé Roynel, beleidsmedewerker bij PAN Europe, noemt 1988 als een belangrijk keerpunt. Toen werd TFA voor het eerst in wijn aangetroffen. De stijging van TFA-niveaus versnelde na 2010. Dit liep parallel aan de introductie van gefluoreerde gassen als vervanging voor ozonafbrekende stoffen onder het Montreal Protocol en de ontwikkeling van PFAS-bestrijdingsmiddelen.
Zoektocht naar oplossingen
Hoewel ook biologische wijnen sporen van TFA vertonen, benadrukt PAN Europe de noodzaak van een voorzichtige aanpak. Zeker gezien het beperkte onderzoek naar de toxiciteit van deze stof. Recente studies suggereren dat TFA schadelijk kan zijn voor de voortplanting. Met name bij de ontwikkeling van foetussen van konijnen, wat de bezorgdheid vergroot over mogelijke effecten op de menselijke ontwikkeling.
Er bestaan weliswaar technologieën om TFA-moleculen uit wijn te verwijderen, maar deze methoden zijn duur, energie-intensief en leiden tot vervuild afvalwater dat vervolgens verder behandeld of verwijderd moet worden.
PAN Europe gebruikt deze bevindingen om te pleiten voor een EU-breed verbod op PFAS-bestrijdingsmiddelen. De lidstaten zullen deze maand over dit voorstel onderhandelen.