Dinsdagavond ging de film Stray Bodies in première op het Thessaloniki Documentary Festival in Griekenland. De oproerpolitie werd hierbij ingezet na verschillende bedreigingen van extreemrechtse groeperingen. Door deze dreigingen werd ook het protesteren in de stad verboden tot middernacht. Griekse onderminister van Cultuur, Christos Dimas, verwierp de oproep aan de regering om in te grijpen en beriep zich op de grondwet.

De première van Stray Bodies tijdens het Thessaloniki Documentary Festival is dan toch goed verlopen. De festivaltop werkte samen met de lokale autoriteiten om te bepalen hoe de vertoning van dinsdag succesvol kon verlopen en hoe de veiligheid van de filmmakers en de toeschouwers kon worden gewaarborgd. Dat komt omdat extreem rechtse groeperingen plannen hadden aangekondigd om de première te verstoren. Hierbij spoorde ze demonstranten aan om zich op het Olympion te verzamelen. Vanwege het verhoogde dreigingsniveau kondigden de autoriteiten dinsdagochtend een verbod aan op alle openbare demonstraties tot middernacht.

De maatregelen hadden het gewenste effect, want extreemrechtse demonstranten bleven op de openingsavond weg. In plaats daarvan kwam een menigte van ongeveer 200 tegendemonstranten die “dood aan het fascisme” scandeerden in opstand tegen het openbare verbod. Ze werden uiteindelijk door agenten in oproeruitrusting verdreven.

De oproep tot opstand kwam dan ook een paar dagen nadat een transseksueel koppel werd aangevallen vlak voor het festival waar queer cinema centraal staat. Zondagavond gingen duizenden LGBTQ-activisten en hun bondgenoten de straten van Thessaloniki op om hun solidariteit te betuigen met de slachtoffers. Ze zwaaiden met regenboogvlaggen en droegen borden waarop homofobie en transfobie werden bekritiseerd.

Stray Bodies

De documentaire van Tribeca-prijswinnaar Psykou volgt vrouwen die in hun eigen land geen toegang hebben tot abortus, in-vitrofertilisatie en euthanasie. Daarom moeten ze door heel Europa reizen om deze procedure te ondergaan. Het toont wat voor een effect medisch toerisme heeft op vrouwen zowel fysiek, emotioneel als economisch. Het is een aanklacht tegen de door mannen gedomineerde staat en religieuze instellingen in Europa. Zij oefenen meer macht uit op het vrouwenlichamen dan vrouwen zelf.

De poster is voor verschillende groepen heel controversieel. Er staat een zwangere vrouw met blote borsten op die aan een kruis is genageld. Dit wordt door kerkfunctionarissen en rechtse politieke leiders als godslasterlijk beschouwd. De poster, ontworpen door Nikos Pastras, moest volgens Psykou een dialoog op gang brengen, maar ze geeft toe dat er nu geen dialoog is, alleen monologen. Ze vertelde ook dat sommigen dit als een verwijzing naar de Maagd Maria zullen zien, maar anderen zullen haar gewoon als een vrouw zien.

Sinds de poster begon te circuleren in Griekenland, is Psykou het doelwit van aanvallen op sociale media. Ook de fysieke bedreiging tegen haar, Pastras en het festival zorgde ervoor dat de politie van Thessaloniki een protestverbod invoerde op dinsdag.

Politiek

Religieuze leiders hebben de woede de afgelopen dagen helpen aanwakkeren. Op 10 maart drong de metropoliet van Thessaloniki – een geestelijk leider van de stad – er bij Elise Jalladeau, de algemeen directeur van het Thessaloniki Documentary Festival, op aan om de poster van de film niet te tonen. Hij zei toen dat de poster beledigend is voor de christenen van de stad. De Griekse onderminister van Cultuur, Christos Dimas, verwierp maandag de oproep aan de regering om in te grijpen. Hij zei dat de staat kunst niet gaat censureren en hij beriep zich op de bescherming van de vrijheid van meningsuiting in de grondwet.

Griekse parlementariër Komninos Delveroudis, van de extreemrechtse Victory partij, berispte de poster waarbij hij zei dat het provocerende en godslasterlijk is. Daarbij zegt hij ook dat het openlijk de goede zeden beledigt door het heilige symbool van het kruis en de heilige gezichten van de gekruisigde Christus en de Maagd Maria te lasteren. Daarom riep hij de regering op om de strafrechtelijke bepalingen voor kwaadwillige godslastering en belediging van religie te herstellen.

De Griekse Documentaire Associatie reageerde op de Taliban-mentaliteit van de Victory-partij en bekritiseerde de oproep om die strafbepaling terug te brengen. Oppositievertegenwoordiger Kyriaki Malama, van de linkse Syriza partij, zei dan ook dat de uitspraken van de partij de democratische vrijheden niet aan het wankelen kunnen brengen.