Duizenden Russen die hun land willen verlaten raken het land niet meer uit. Uitreismogelijkheden worden met de dag geringer. Luchtvaartmaatschappij Aeroflot zette dinsdag haar internationale vluchten – op die naar de Wit-Russische hoofdstad Minsk na – stop. Het Europese luchtruim is voor Russische vliegtuigen gesloten en sommige reisbeperkingen in verband met het coronavirus blijven van kracht.

Door de westerse sancties worden de meeste Russische burgervliegtuigen aan de grond gehouden. Ook zijn de vliegtickets voor de doorsnee Rus onbetaalbaar geworden, nu de roebel in vrije val is. Een enkel ticket van Moskou naar de Armeense hoofdstad Jerevan kost vandaag 135.000 roebel, enkele weken geleden was dat niet meer dan 10.000 roebel.  Volgens de Vereniging van Russische Touroperators zijn de prijzen van vliegtickets de afgelopen week met maar liefst 30 procent gestegen.

Turkije en zuidelijke Kaukasus

De populairste bestemmingen voor Russen die het land verlaten zijn Turkije en de zuidelijke Kaukasuslanden Armenië, Georgië en Azerbeidzjan. Russen hebben geen visum nodig om deze landen binnen te komen, en in de zuidelijke Kaukasus wordt veel Russisch gesproken. 

Het zijn vooral IT’ers en hoogopgeleiden die het land verlaten, omdat ze internationaal opereren en nu van de rest van de wereld afgesloten dreigen te worden. Ook honderden journalisten hebben het land verlaten uit angst voor politieke vervolging nu het Kremlin oorlogscensuur oplegt. De Russische autoriteiten zijn ook begonnen met het blokkeren van belangrijke sociale netwerken, waaronder Twitter en Facebook.

De meeste journalisten zijn echter vertrokken vanwege een wet die vorige week door het Russische parlement is aangenomen. Die wet houdt draconische straffen in voor wie schuldig wordt bevonden aan het verspreiden van ‘nepnieuws’. Straffen kunnen oplopen tot 15 jaar gevangenis. Op dit moment is het onduidelijk hoe de wet in de praktijk zal werken. Onmiddellijk na het begin van Ruslands ‘speciale militaire operatie’ in Oekraïne werden journalisten officieel gewaarschuwd enkel verslag van de gebeurtenissen uit te brengen op basis van wat officiële Russische bronnen vrijgeven. 

Meeste vliegtuigen worden van Europa geleased

Wie weg wil en zich nog in Rusland bevindt, rest weinig tijd. Dat westerse luchtvaartmaatschappijen hun vluchten naar Rusland hebben stopgezet is niet het enige probleem. Komt daarbij dat de meeste vliegtuigen die door Russische luchtvaartmaatschappijen worden gebruikt, van Airbus of Boeing zijn. Die toestellen worden geleased van landen in de Europese Unie, of verzekerd door Europese maatschappijen.

Het Russische Federale Agentschap voor Luchtvervoer raadt alle Russische luchtvaartmaatschappijen aan hun internationale vluchten te staken. Omdat het risico groeit dat hun vliegtuigen in het buitenland in beslag worden genomen. Dinsdag zal Rusland waarschijnlijk alleen nog door de lucht kunnen worden verlaten met buitenlandse maatschappijen zoals Turkish Airlines, dat in Rusland actief blijft.