Een toenemende vraag en een verstoring aan de aanbodzijde zorgen ervoor dat de energieprijzen, in het bijzonder de gasprijs, de pan uit rijzen. Volgens de federale energieregulator CREG is de stijging toe te schrijven aan de toename van de economische activiteit in China, de stijging van de CO2-prijs die de vraag naar aardgas voor het opwekken van elektriciteit vergroot, opslagniveaus onder seizoensnormen en een vermindering van het aanbod van aardgas via de aardgaspijplijn vanuit Rusland en in mindere mate Noorwegen.

Geen dalingen in het vooruitzicht

De regulator verwacht overigens niet dat de prijzen snel zullen dalen. “Op middellange termijn zouden bepaalde structurele factoren een blijvende invloed kunnen hebben op de aardgasprijzen”, klinkt het. De CREG verwacht dat de vraag zal blijven toenemen omdat de Europese reserves afnemen en Europa dus meer afhankelijk wordt van de Russische export van aardgas en LNG-bevoorrading.

We mogen overigens niet vergeten dat de stijgende gasprijzen een impact hebben op de elektriciteitsprijs. Ook de stijgende steenkool- en CO2-prijs drijven de elektriciteitsprijs op. Die laatste factor zal volgens de CREG op middellange termijn een structurele factor blijven bij de stijging van de elektriciteitsprijzen.

Ruim 700 euro meer

Dat de gezinnen niet gespaard zullen blijven, staat als een paal boven water. Wie een variabel contract heeft, zal als eerste de prijsstijging voelen. Bij dergelijke contracten worden de tarieven vrijwel onmiddellijk aangepast. Uit cijfers van de CREG blijkt dat slechts een minderheid van de Belgen een variabel contract heeft. Zo heeft 64 procent van onze landgenoten een vast contract voor aardgas. 68 procent heeft een vast contract voor elektriciteit. Zij zullen de prijsstijgingen pas in hun portefeuille voelen als het contract afloopt en dus gewijzigd wordt.

Vraag blijft natuurlijk hoe sterk de impact zal zijn van de stijgende energieprijzen op de energiefactuur? De CREG maakte een berekening op basis van de prijzen in september. Indien die prijzen voor de rest van het jaar ongewijzigd blijven, stijgt de elektriciteitsprijs voor een gemiddeld gezin met een verbruik van 3.500 kWh per jaar met 116 euro. De gasprijs stijgt met maar liefst 598 euro. De totale toename voor een gezin komt daarmee uit op welgeteld 714 euro.

Mogelijke maatregelen

Ondertussen zitten de federale ministers samen om de begroting te bespreken. Vanzelfsprekend laten ze daarbij hun licht schijnen over de stijgende energieprijzen. De topministers kwamen daarvoor dit weekend al samen, maar hebben tot nu toe nog geen oplossing gevonden. Er liggen verschillende voorstellen op tafel om de stijgende energieprijzen ietwat te compenseren, waaronder een verlenging van de uitbreiding van het sociaal tarief.

De CREG is alvast een voorstander van zo’n verlenging. “In de maand september 2021 betalen de begunstigden van het sociaal tarief hun aardgas 67 procent goedkoper dan de gemiddelde prijs die aan niet-beschermde klanten wordt aangeboden en blijft hij onder het niveau van voor de Covid-crisis”, merkt de regulator op. “Evenzo betalen de begunstigden van het sociaal tarief in de maand september 2021 hun elektriciteit 29 procent goedkoper dan de gemiddelde prijs aangeboden aan verbruikers die niet van het sociaal tarief genieten, maar sinds het eerste trimester van 2021 overschrijdt het wel het niveau van voor de crisis.”

De regulator laat ook zijn licht schijnen over de zogeheten energiecheque, een voorstel van de PS. “Indien zo’n maatregel er komt, mag dat zeker niet ter vervanging van het sociaal tarief zijn”, aldus de regulator. “Een systeem met een cheque in plaats van het sociaal tarief zou het niet mogelijk maken om te garanderen dat de begunstigde een voordelig tarief krijgt voor zijn energie, in tegenstelling tot het sociaal tarief.” De kans is weliswaar klein dat er zo’n cheque komt.

(am)

Lees ook:

• Elk Europees land worstelt met uit de pan swingende energieprijzen, maar aanpak is erg verdeeld
• Het Internationaal Energieagentschap: “Nee, stijgende energieprijzen hebben niets te maken met de groene transitie”