Verwacht werd dat strikte maatregelen om de verspreiding van het coronavirus te beheersen de overdracht van seizoensgriep zouden voorkomen, wat grotendeels het geval lijkt te zijn geweest voor 2020. De griep is vorig jaar praktisch verdwenen. Maar dit griepseizoen liggen sommige landen op schema om veel harder te worden getroffen. Een “twindemic” of een gelijktijdige golf van COVID-19 en seizoensgriep is voor de gezondheidszorg een recept voor nachtmerries. Uit Israël komt alvast slecht nieuws. In dat land is ook het eerste geval van “flurona” ontdekt: een patiënt die zowel covid als griep heeft.
De Verenigde Staten, waarschuwen experts, zouden binnenkort ook met een eerste “twindemische” seizoen kunnen worden geconfronteerd. Afgelopen winter bereikten de griepgevallen in de Verenigde Staten recorddiepten toen het coronavirus sterk toenam. Dit jaar neemt het aantal griepgevallen toe naast de zeer besmettelijke Omikron-variant die ziekenhuizen al overweldigt.
Het griepseizoen in Europa is ook net begonnen – en zal dit jaar naar verwachting ook erger worden. Volgens de jongste cijfers is het aantal gevallen van influenza aan het toenemen in de hele Europese regio, met name in de landen in het noorden en oosten van de continent. Albanië, Kazachstan, Kosovo, Noorwegen, de Russische Federatie en Zweden meldden wijdverbreide griepactiviteit en/of gemiddelde tot hoge griepintensiteit. 9,5 procent van alle patiënten met griepachtige symptomen testten vorige week positief op het influenzavirus in Europa. De drempel voor een influenza-epidemie wordt gewoonlijk gedefinieerd als twee opeenvolgende weken waarin, op het niveau van de Europese regio, meer dan 10 percent van de patiënten positief testte op een infectie met het influenzavirus.
Vijf landen rapporteerden activiteit van seizoensgriep boven de 10 procent positiviteitsdrempel: Israël (66 procent), Armenië (47 procent), Zweden (43 procent), Rusland (35 procent) en Moldavië (15 procent). In Denemarken, Estland en Italië is de griep in opmars.
Slecht nieuws uit Israël
Opvallend is het hoge cijfer in Israël. Dat land registreerde geen griepgevallen tijdens het griepseizoen van 2020. Dit jaar naderen ziekenhuizen hun maximale capaciteit met griepgevallen, en net nu in dat land ook het aantal gevallen van coronavirus begint te stijgen. Nieuwe gevallen van het coronavirus in Israël zijn verviervoudigd in de afgelopen 10 dagen.
Begin december had Israël ongeveer 280 griephospitalisaties geregistreerd sinds september, toen het griepseizoen begon, ongeveer het dubbele van het aantal in dezelfde periode in 2019, het laatste gewone griepseizoen vóór de coronaviruspandemie. Medio december waren 565 mensen met de ziekte in het ziekenhuis opgenomen, volgens het Israëlische Centrum voor Ziektebestrijding. Daarvan lagen er 239 op kinderafdelingen en 39 op kraamafdelingen. Tegen het einde van de maand zei het ministerie van Volksgezondheid dat 1.849 mensen met griep in het ziekenhuis waren opgenomen, onder wie 605 kinderen en 124 zwangere vrouwen. Israël registreerde ook zijn eerste geval van “flurona”, een patiënt die tegelijkertijd besmet was met zowel de griep als het coronavirus.
Vergeleken met afgelopen winter zijn maskergebruik en sociale afstand veel minder wijdverbreid in Israël, wat deels de heropflakkering van de griep zou kunnen verklaren. Hoewel het land eind november internationale reizen verbood vanwege de Omikron-variant, waren de grenzen de afgelopen maanden over het algemeen meer open dan in de aanloop naar de winter 2020.
Experts wijzen ook op een afname van het aantal mensen dat zich in Israël liet vaccineren tegen de griep, ondanks de hoge vaccinatiepercentages in het land tegen het coronavirus. Ongeveer 17 procent van de totale bevolking van Israël heeft dit griepseizoen de griepprik gekregen, vergeleken met ongeveer 24 procent in dezelfde periode vorig jaar en 20 procent in 2019.
Goed nieuws uit Australië
In Australië hebben ze het griepseizoen al achter de rug. Het griepseizoen in Australië loopt doorgaans van mei tot augustus, de wintermaanden op het zuidelijk halfrond. Australië hield de afgelopen twee jaar zijn grenzen gesloten voor reizigers. En dat heeft waarschijnlijk ook geholpen om de griep op afstand te houden.
In 2019 registreerde het land zo’n 950 doden door griep en 313.033 infecties, meer dan het vijfjaarlijks gemiddelde. Griepinfecties namen een duik in 2020, toen Australië ongeveer 20.000 griepgevallen en 37 doden registreerde. Maar toen daalden de griepinfecties nog verder in 2021: minder dan 500 gevallen geregistreerd en geen gerelateerde sterfgevallen.
Die daling van het aantal gevallen werd geregistreerd ondanks een lichte daling van de griepvaccinatiepercentages in 2021. 74 procent van de bevolking kreeg er een griepprik in 2021, 82 procent in 2020 en 77 procent in 2019. Een verklaring zou kunnen worden gevonden bij de coronavirusgerelateerde beperkingen van Australië op reizen naar en binnen het land, die waarschijnlijk de externe en lokale uitzaaiing van het griepvirus hebben verstoord. De meerderheid van de griepgevallen werd ook geregistreerd in quarantainecentra die waren opgezet voor inkomende internationale reizigers.
Maar in Brazilië gaat het mis
Het andere uiterste zien we momenteel in Brazilië. In dat land valt het griepseizoen normaal tussen maart en juni. Maar in december begonnen functionarissen in Rio de Janeiro met het opzetten van mobiele klinieken om grieppatiënten op te vangen die de spoed en dokterspraktijken overstroomden. Medio december registreerde de stad meer dan 21.000 griepinfecties – een stijging van meer dan 2.600 procent in slechts drie weken. Het aantal ziekenhuisopnames voor griep de afgelopen week lag hoger dan tijdens de typische piekperiode van de griep van maart tot juni.
Flurona: opnieuw een probleem voor niet-gevaccineerden
Naast Israël hebben zowel Kroatië als Bosnië en Herzegovina hun eerste gevallen van flurona ondertussen bevestigd. Experts wijzen erop dat degenen die tegen de griep zijn ingeënt, wellicht safe zijn voor flurona omdat het vaccin de H3N2-stam bevat, en het griepvirus dat rondgaat blijkt vooral van dat type te zijn.
Voor wie wel gelijktijdig griep en covid heeft, en zich niet heeft laten vaccineren, is het nieuws niet zo goed. Er zijn momenteel niet genoeg gegevens om te suggereren of het aantal ziekenhuisopnames hoger is voor degenen die besmet zijn met zowel de griep als COVID-19, in vergelijking met het feit dat iemand slechts één van de virussen heeft. Maar alles wijst erop dat voor niet-gevaccineerden tegelijk geïnfecteerd zijn met het coronavirus en de griep catastrofaal is voor het immuunsysteem en de kans op overlijden aanzienlijk verhoogt.
(mah)