Soja is al een eeuwenoud product in Azië. Bij ons in het Westen is het pas sinds 60 jaar een gekend product. Dat product wordt steeds populairder en ondanks het feit dat mensen geloven dat het ontzettend gezond is, is dat niet zeker. Eén angst wordt steeds groter: soja beïnvloedt je hormoonhuishouding.

Je hebt het vast wel eens gegeten of gedronken: soja. Het product wordt steeds populairder in een wereld waarin veganisten stilaan naar de top klimmen. Maar de idee dat soja je hormonen kan aantasten, wordt steeds dominanter.

Isoflavonen

Die controverse komt er door de aanwezigheid van isoflavonen in soja. Dat is een plantaardig oestrogeen, dat lijkt op de vrouwelijke oestrogeenhormonen. Isoflavonen gedragen zich zoals oestrogeen in het lichaam. Oestrogeen kan dan weer zorgen voor borstkanker, vandaar de vrees of soja wel zo gezond is.

Onderzoekers hebben daarom verschillende studies gedaan naar de invloed van isoflavonen. Ze onderzochten welke effecten het bestanddeel heeft op je lichaam. Maar ze konden geen eenduidig antwoord geven of kanker aangesterkt kan worden door die isoflavonen. Vaak lijkt het alsof soja je beschermt tegen kanker in plaats van het erger te maken. Waarom dat zo is, is niet duidelijk.

Azië vs Amerika

Verschillende observerende studies toonden aan dat Aziatische vrouwen die veel soja eten 30 procent minder risico lopen op borstkanker vergeleken met vrouwen in de VS. Aziatische vrouwen eten doorgaans namelijk meer soja dan Amerikaanse vrouwen.

Het kan dus zijn dat soja juist de strijd aangaat tégen borstkanker. Die mogelijkheid bestaat omdat de isoflavonen het proces van apoptose positief beïnvloeden. Apoptose is een genetisch proces dat ervoor zorgt dat cellen in je lichaam die je niet meer nodigt hebt vernietigd worden. Als dat niet gebeurt kunnen die cellen zorgen voor kanker.

Experimenten op muizen

Waar komt die bezorgdheid over soja dan vandaan? Een studie in 2001 toonde aan dat muizen die isoflavonen kregen een hoger risico hadden op borstkanker. Als de onderzoekers de muizen een dieet lieten volgen zonder isoflavonen stagneerde hun tumors.

Verschillende recentere studies in 2010 toonden aan dat er helemaal geen gevaar is. De onderzoekers deden laboratoriumexperimenten en vonden geen duidelijk verband tussen de isoflavonen en borstkanker.

Een van de grootste reden dat er geen definitieve uitspraak gedaan kan worden over de gevaren van soja is omdat isoflavonen twee kanten op kunnen in je lichaam. Ze kunnen kankerverwekkend zijn of niet. Als ze vasthouden aan een slecht hormoon, kan dat gevaarlijk zijn. Maar gelukkig hebben isoflavonen de neiging om zich vast te klampen aan goede hormonen vertelt oncoloog John Hopkins van de School of Medicine in Maryland aan BBC.

Soja is de laatste jaren ontzettend veel onderzocht, maar geen enkele studie kon harde bewijzen vinden dat het slecht voor je is. Vaak vinden de onderzoekers enige samenhang tussen voedingsproducten maar nooit een oorzaak-verband.

Onderzoekers zijn het er over eens dat soja zorgt voor een betere gezondheid, al is het maar omdat je andere ongezonde eetgewoontes vervangt.