Een vermolmde houten vloer kraakt onder je voeten terwijl je voorzichtig een piepende deur openduwt. Je zaklamp verlicht een ruimte, je hart bonkt in je keel. Geen mens in de buurt. Ooit bruisten deze kamers van het leven, nu staan ze al jaren leeg. Verlaten, verwaarloosd en soms ook vergeten. Maar niet door de ‘urban explorers’ of urbex’ers, gepassioneerde mensen die als hobby naar heinde en ver op zoek gaan naar statige kasteelinterieuren, troosteloze schoolgangen, grootse balzalen en prachtige houten trappen: herinneringen aan vervlogen tijden, soms nog in piekfijne maar vaak ook in erg belabberde staat.
Kristien Cools (28) uit Mol is zo’n ‘urban explorer’. Zij kwam zo’n tien jaar geleden via een internetforum in contact met urbex, raakte eraan verslingerd en heeft inmiddels al honderden dergelijke plaatsen bezocht. “Ik poseerde toen ook regelmatig voor modeshoots, en die vonden vaak plaats op zulke locaties”, legt ze uit. Ze studeerde fotografie en neemt sinds vier jaar ook haar camera mee om urbexlocaties te kieken, wat vaak sprookjesachtige maar ook spookachtige foto’s oplevert. En daar heeft ze wat voor over. “Er was een periode dat ik bijna elke week ergens naartoe trok, maar nu is dat minder, zeker in de winter. ” Ze gaat zo ver als de auto haar voeren kan, veel naar Duitsland en Frankrijk, maar een keer zelfs tot in Italië. En op hun beurt komen veel buitenlandse ‘urban explorers’ naar ons land. “België is echt een topland op dat gebied,” stelt Kristien.
Kicks
Wat is zo fascinerend aan urbex dat je er zo ver wil voor reizen? “Het is een combinatie van factoren,” antwoordt Kristien. “Plaatsen opzoeken kost veel tijd, op het internet maar soms ook gewoon langs de weg. Wanneer je dan iets vindt, geeft dat veel voldoening. Een ingang vinden maakt je opnieuw blij, en wanneer je nog toffe foto’s kan nemen is dat kicken. Opnieuw weggaan zonder betrapt te worden biedt opnieuw een kick, en de foto’s achteraf bewerken is ook erg bevredigend.”
Want vergis je niet: veel plaatsen die urbex’ers graag bezoeken, zijn privé-eigendom, of ze nu verlaten zijn of niet. “Meestal mag je er inderdaad niet komen,” geeft Kristien toe. “Je kan wel toestemming vragen, maar die krijg je niet altijd en soms moet je dan vijftig euro betalen.” Breken urbex’ers dan in? “Ik ga alleen binnen als een raam, een deur of een kelder openstaat;” klinkt het. “Ik zal nooit iets breken om binnen te geraken. Ik heb nog geen grote problemen gehad, en de keren dat ik betrapt ben kun je op een hand tellen,” relativeert Cools. “En ik ben al op honderden locaties geweest, maar ben ook wel voorzichtig. Soms is er wel security, en dat is wel spannend. Sommigen gaan zich dan aangeven, maar ik probeer me toch vooral te verstoppen onder een bed of in een kast. Zo heb ik eens drie uur onder een bed gelegen (lacht).”
Gevaar
Veiligheidslui zijn echter niet het enige gevaar, want in oude gebouwen loop je toch altijd het risico op instortingsgevaar, zeker wanneer je afdaalt in donkere keldergaten? “Soms zijn die keldergaten wel diep ja. Maar we gaan dan ook altijd met meerdere personen, en ik neem meestal mannen mee die iets groter zijn dan ik, zodat ze me kunnen opvangen en optillen. En als iets te gevaarlijk is dan doe ik het natuurlijk niet; ik ga mijn leven niet op het spel zetten.” Inzakkende vloeren heeft Kristien nog niet meegemaakt, al heeft ze wel weet van collega’s die in een Limburgs kasteel door de vloer zijn gezakt, of iemand die door de glazen koepel van een ziekenhuis is gevallen. “Je moet altijd opletten, en wanneer je op de eerste verdieping al ziet dat het plafond doorzakt, dan ga je gewoon niet verder.”
Geheim clubje
Wie bij het lezen van dit interview zelf zin krijgt om eropuit te trekken, moet trouwens niet meteen een hoop tips van ‘echte’ urbex’ers verwachten. Mooie locaties worden zo veel mogelijk geheim gehouden “om geen verkeerde mensen aan te trekken,” zegt de fotografe. “Om te voorkomen dat ze worden vernield of bespoten met graffiti.” Zelf publiceert Kristien online daarom bijna geen foto’s van de buitenkant van gebouwen, en gebruikt ze daarbij ook valse plaatsnamen. “Je moet ook oppassen dat je niet te veel hints geeft op foto’s. Zo had iemand onlangs de namen van oud-leerlingen gefotografeerd in een school, waarna ik door die namen in te geven op Facebook meteen de school vond.” Aspirant-urbex’ers moeten dus eerst het vertrouwen winnen van een ervaren rot om toegang te krijgen tot de mooiste locaties. “Beginnelingen geven vaak te snel informatie vrij,” zegt Kristien. “We hebben daar een grapje over, dat er dan bussen urbextoeristen afkomen. Meestal gaat een dergelijke locatie zo dan ook snel verloren, omdat de eigenaars dan natuurlijk wel door krijgen wat er aan de hand is. En zo gaat mijn hobby dan kapot.”
Mooiste locatie
Wat is tot slot Kristiens favoriete urbexlocatie? Daar moet ze niet lang over nadenken. “Het is een kasteel in Wallonië waar ik al zeven keer ben geweest en waar ik voor het eerst als fotografe naartoe trok,” luidt het. “Het is nu al wel héél vervallen, maar het ligt midden in een bos waardoor je er twintig minuten naar moet wandelen. En dan doemt het op uit het niets.”
Bekijk Kristiens favoriete foto’s via de volgende link: