Dengue, een virale infectie die wordt verspreid door muggen, is een veel voorkomende ziekte in delen van Azië en Latijns-Amerika. De jongste maanden was er in Zuid-Frankrijk echter een uitbraak van lokaal overgedragen dengue. En de Franse gezondheidsautoriteiten hebben gewaarschuwd voor nog meer gevallen. Ze linken de uitbraak ook aan de klimaatverandering, waardoor muggen die de ziekte dragen steeds beter gedijen in Europa.
Infecties die door muggen worden overgedragen, behoren tot de infectieziekten die het meest verband houden met klimaatverandering en vooral met globale veranderingen. Opwarming, droogte, zware regenval en overstromingen bevorderen de verspreiding van muggen. Ontbossing en verstedelijking zijn factoren die ook sterk bijdragen.
Dengue of knokkelkoorts wordt overgedragen door de beet van een geïnfecteerde mug, in casu de tijgermug. Die soort komt oorspronkelijk uit Azië, maar is als larve met de export van allerlei goederen naar andere werelddelen verspreid. De tijgermug komt tegenwoordig ook voor in Amerika en heeft zich in Europa gevestigd in onder andere Frankrijk, België, Spanje, Portugal, Italië en Griekenland.
Het aantal dengue-gevallen dat aan de WHO werd gemeld, is de afgelopen twee decennia meer dan verachtvoudigd
Symptomen van dengue zijn onder meer koorts, ernstige hoofdpijn, ernstige pijn achter de ogen, spier- en/of gewrichtspijn, huiduitslag, gemakkelijk blauwe plekken krijgen, bloedneuen en bloedend tandvlees. Dengue-koorts kan evolueren naar een meer ernstige vorm die bekend staat als dengue hemorragische koorts (DHF). DHF kan dodelijk zijn als het niet tijdig wordt herkend en behandeld.
De Franse gezondheidsautoriteiten melden 47 gevallen tussen 1 mei en 1 september. Dat is een significante toename. De ziekte is opgedoken in de provincies Occitanië en Provence-Alpes-Cote d’Azur, met de meeste in het departement Alpes-Maritimes (31 gevallen), gevolgd door Var (zeven gevallen), Haute-Garonne (vier gevallen), Hautes-Pyrenees (vier gevallen) en Pyrénées-Orientales (één geval). In 2021 was er één geval van autochtone knokkelkoorts, in 2020 waren er 12 gevallen, in 2019 twee en in 2018 acht. Voor alle duidelijkheid: het gaat om gevallen die opgelopen zijn in Frankrijk, en niet bij mensen die gestoken zijn ergens in een gebied waar dengue endemisch is.
Dengue heeft geen specifieke behandeling. De ziekte wordt ondergerapporteerd en bijna de helft van de wereldbevolking loopt risico. Naar schatting besmet dengue jaarlijks 100 miljoen tot 400 miljoen mensen, waarbij 20.000 doden vallen. Het aantal dengue-gevallen dat aan de WHO werd gemeld, is de afgelopen twee decennia meer dan verachtvoudigd, van 505.430 in 2000 tot 5,2 miljoen in 2019.
Westnijlvirus in Italië
Dengue is niet de enige tropische ziekte die door muggen wordt overgedragen die in opmars is in Europa. Er zijn dit jaar meer dan 570 gevallen van het westnijlvirus geregistreerd in Europa. De meeste hiervan in Veneto, in Noord-Italië. Het lijkt erop dat de laaglanden van Veneto in opkomst zijn als een ideale habitat voor de culex-muggen, die het virus (over)dragen.
Klimaatverandering zal maar liefst 58 procent van de infectieziekten waarmee mensen wereldwijd in contact komen, verergeren. En dat gaat van veel voorkomende virussen tot dodelijke ziekten zoals de pest, bleek onlangs nog uit een nieuw onderzoek. Van de 375 meest voorkomende menselijke ziekten ontdekten ze dat er 218 worden beïnvloed door klimaatverandering.
(fjc)