Preformateur Bart De Wever (N-VA) zal woensdag weten of hij formateur wordt of niet. Veel hangt af van Vooruit: wil die partij de onderhandelingen voor een nieuwe federale regering starten?

Op dinsdag zit De Wever voor het eerst met alle partijvoorzitters rond de tafel. Woensdag moet hij naar de koning.

Vijf partijen

Afgelopen week luisterden vijf partijen (N-VA, cd&v, Les Engagés, MR en Vooruit) naar verschillende groepen en verenigingen. Onderwerpen zoals nucleaire veiligheid en defensie zorgden voor weinig meningsverschillen. Bij gezondheid en pensioenen daarentegen, willen N-VA en MR besparen, terwijl de andere partijen dat niet zien zitten. Cd&v-voorzitter Sammy Mahdi benadrukte vrijdag dat ze niet kunnen instemmen met zware besparingen in de gezondheidszorg.

N-VA argumenteert dat Europa een zware begrotingsinspanning vraagt. Door een tekort van 4,4% van het BBP, boven de toelaatbare 3%, stelt de Europese Commissie voor om de pensioenen te hervormen. De Wever wil dit aanpakken door te bezuinigen, terwijl Vooruit extra geld wil vinden, voornamelijk door grote vermogens meer te belasten. Vooruit wil de effectentaks, een belasting op effectenrekeningen boven 1 miljoen euro, verdubbelen. MR en De Wever zijn tegen een vermogensbelasting.

Wat staat op het spel?

Vooruit moet dinsdagavond beslissen of ze genoeg garanties hebben gekregen om door te gaan met De Wever als formateur. Als Vooruit geen groen licht geeft, ligt de beslissing bij de koning. Hij kan De Wevers opdracht verlengen, maar een nieuwe formateur zoeken wordt niet uitgesloten.

Als Vooruit niet meedoet, zijn er weinig werkbare alternatieven voor de Arizona-coalitie. Vooruit zou kunnen proberen om de PS erbij te betrekken, maar dat zou de onderhandelingen vertragen. Een andere optie is Open Vld. Hoewel de partij aangaf in de oppositie te gaan, opende kandidaat-voorzitter Eva De Bleeker dit weekend toch weer de deur voor onderhandelingen.

Een coalitie zonder Vooruit maar met Open Vld heeft echter maar een krappe meerderheid van 76 op 150 zetels. Met Vooruit erbij is er een meerderheid van 83 zetels. Een krappe meerderheid is riskant, omdat het makkelijk mis kan gaan als iemand van de rechtervleugel van N-VA niet meestemt bij een wetsvoorstel.