Het derde seizoen van cultserie 13 Reasons Why staat sinds vorige week op Netflix en die veroorzaakt alweer veel deining. Heb jij het ook zien en moet je even ventileren, dan wil je zeker weten wat wij de 13 beste en slechtste momenten vonden. Dit zijn de momenten en verhaallijnen waar wij op het werk over gediscussieerd hebben.

1. 13 Reasons Why laat het verhaal van Bryce en Hannah niet los

In de trailer voor het derde seizoen van 13 Reasons Why was al duidelijk dat Bryce Walker zou sterven. Toch is dat maar een goede aanleiding om de motieven achter zijn daden, en vooral zijn poging tot vergiffenis vragen, te achterhalen. We laten dus de verkrachting van Hannah en Jessica helemaal niet los. Naast de whodunit zien we hoe Bryce omgaat met de nasleep van de zaak en hoe de vriendengroep omgaat met wat ze stiekem soms wensten: Bryce is dood. En één van hen heeft het gedaan. Symbolisch kan het echter tellen: een verkrachting laat je nooit echt los.

Die ene scène uit 13 Reasons Why is er intussen wél uit.

2. Ani is echt een betweter

13 Reasons Why introduceert ook een nieuw belangrijk personage: Ani. Zij is de nieuwkomer en de verteller van seizoen drie. Net zoals we bij Clay het gevoel krijgen dat hij soms te star is, zijn we ’t niet zeker over Ani. Ze bedoelt het goed, maar liegt ook wel veel. Tegelijk verzamelt ze alle geheimen van haar klasgenoten en out die dan op haar eigen manier, zonder te overleggen aan de sheriff.

3. We negeren de actualiteit niet: ICE en Tony

Eén van de verhaallijnen die ons hart dit seizoen breekt, is die van Tony en zijn familie. Da’s een duidelijke knik naar het anti-immigratiebeleid van de Amerikaanse president Donald Trump. Het is geen ver-van-ons-bed-show: met de deportatie van Tony’s familie komt dat plots toch je huiskamer binnengewandeld.

4. Feministen zegevieren in 13 Reasons Why …

13 Reasons Why zorgt voor een stevige feministische boodschap: ’t is meisjes aan de macht. Tenminste, dat lijkt zo, al blijkt snel dat de directie van Liberty High het liefst heeft dat de dames (en heer) niet te veel rel schoppen. Maar Jessica haalt haar slag thuis en krijgt een verrassend grote groep bij elkaar. Ze laten de school ook écht luisteren en brengen verandering teweeg.

5. … maar ze zijn ook verdomd irritant en kortzichtig.

Al zijn niet alle groepsleden even sympathiek. De leden van Hands Off doen hun best, maar Casey, een beetje een stereotype feministe, is geschreven om gehaat te worden. Ze is kortzichtig, ze luistert niet naar anderen hun mening en ze wil vooral zo veel mogelijk mannen kapotmaken. Ze bestaan, zulke feministen, da’s zeker. En Casey krijgt ook haar moment, ook zij maakt het goed, maar of ze nu zo’n goede reclame is voor het feminisme?

13 Reasons Why kreeg veel kritiek omdat de zelfmoordcijfers plots omhoog gingen.

6. Bryce krijgt zo z’n goede kanten …

Dat is natuurlijk de hoofdmoot van dit derde seizoen van 13 Reasons Why: Bryce krijgt een verhaal. Van de grote antagonist in het eerste en tweede seizoen naar een gast die inziet dat hij flink fout zat. Het bizarre: 13 Reasons Why slaagt er wonderwel in om van Bryce een veelzijdige, genuanceerde man te maken. Doorheen de hele reeks krijg je dat knagende gevoel … mag je iemand die zoiets vreselijks gedaan heeft, vergeven?

7. … maar we vragen ons wel wat af waarom eigenlijk?

Sowieso staat dit seizoen in het teken van vergiffenis of niet. En dat zal ongetwijfeld voor wat negatieve gevoelens zorgen bij sommige fans. Want kan je een verkrachter vergeven? Kan een verkrachter ook goede kanten hebben: 13 Reasons Why stelt die vragen, net op een moment dat de wereld post-#metoo snapt dat verkrachting niet, nooit oké is. Of het een goed moment is voor Netflix om die vraag te stellen, laten we in het midden.

8. De performance van Devin Druid (Tyler)

Wat een ommekeer: de in het tweede seizoen gepeste, kapotgemaakte Tyler, krijgt in het derde seizoen van 13 Reasons Why de moed om volgens zijn waarheid te leven. Daar krijgt hij de hulp van heel de bende bij. Acteur Devin Druid geeft de performance van zijn leven als hij aan Clay uitlegt wat er precies gebeurd is tussen hem en Monty. Druid is kwetsbaar, klein en doet Tyler heerlijk bloeien wanneer hij zichzelf aanvaardt. Nog zo’n top-moment: Tyler die foto’s neemt en zichzelf op die foto’s sterker ziet worden.

Een goede reden om nog eens naar het eerste seizoen van 13 Reasons Why te kijken: dit was onze eerste review.

9. De relatie tussen Justin en Clay

Clay Jensen verschuift wat naar de achtergrond in dit seizoen van 13 Reasons Why, hoewel hij hoofdverdachte van het Bryce-moordonderzoek is. Maar de relatie tussen Justin, de adoptiebroer van Clay en hem, schijnt daarom extra hard. Het is een mooi lichtpuntje in een serie die net van vergiffenis, evolutie en groei zijn rode draad heeft gemaakt.

Want met Justin, zo blijkt, komt het wél goed, omdat hij een vruchtbare grond krijgt om uit te groeien. En ja, Justin krijgt eindelijk het gezin waar hij recht op heeft, waar hij fouten mag maken en toch aanvaardt wordt. Ook hij krijgt uiteindelijk de kracht om zichzelf niet als slachtoffer te zien.

10. Hoe realistisch is 13 Reasons Why eigenlijk?

Toegegeven: toen je begreep dat Ani met Bryce had geslapen, toen je zag wie Bryce vermoord had, heb je wellicht even gefacepalmd. Wie doet dat nu? Maar dat is, wat ons betreft, eigenlijk wel de sterkte van deze reeks. Seizoen twee kleedde de mythe dat Hannah perfect was, helemaal uit.

Het derde seizoen van 13 Reasons Why doet dat met alle personages: allemaal komen zij in contact met Bryce, op een goede manier. En allemaal zitten ze met een steen in hun maag: hoe kunnen ze in vredesnaam opnieuw bevriend raken met de verkrachter van Jessica en Hannah?

Maar die vraag, die balanceeroefening die de personages maken, zeker in het geval van Ani, is net heel realistisch. Want een verkrachter is ook altijd iemands kind, een lief, een vriend. En ook na een veroordeling bouwen zij een sociaal netwerk uit, dat soms bestaat uit mensen die voordien misschien twijfelden aan dat verkrachtingsverhaal. Net zoals Ani nauwelijks kan geloven wat Bryce heeft gedaan, of zoals Bryces moeder dat wel doet, maar toch achter haar zoon blijft staan. Punten voor scenario krijgt 13 Reasons Why wél van ons.

11. Justins verhaal

Drugs speelt een belangrijke rol in 13 Reasons Why: Bryce dealt, Justin hangt eraan, Zach probeert z’n team clean te laten spelen. Dat Justin, nu hij eigenlijk in een prima situatie zit door de adoptie van de Jensens, hervalt, is een belangrijk punt. Want zo eenvoudig raak je er niet vanaf, lijkt de boodschap. Toch zien we op het einde van de serie dat Justin wel degelijk op het goede pad gaat: het kan wél.

12. Het grootste probleem: Monty

Ooh. Monty. Hier hadden we een heel apart artikel aan kunnen wijden: Monty is een nevenfiguur op Liberty High tot aan het einde van seizoen twee. Dan wordt Monty zeg maar de nieuwe Bryce: hij verkracht Tyler en hij blijkt dat met een aantal jongens gedaan te hebben.

We verwachten dan ook, eens we Monty’s achtergrondverhaal te zien krijgen, dat ook hij wat vergeving zal krijgen. Dat is niet het geval: hoewel we zien dat hij nog in de kast zit en in een moeilijke thuissituatie zit, wordt Monty een soort cartooneske villain. Vreemd, aangezien het hele seizoen erop gebrand lijkt om Bryce zijn menselijke kant te laten zien.

Dat de hele verhaallijn vervolgens gebundeld en gekoppeld wordt aan zijn dood, is moeilijk te vergeven. Monty valt deus ex machina-gewijs dood in de gevangenis. De vrienden (met betweter Ani op kop) zetten zich klaar om Monty te beschuldigen omdat ze vinden dat hij het verdient. En zelfs de sheriff, die goed weet dat zijn eigen zoon de dader is, vergeeft het hen. Té clean, te makkelijk en het hele seizoen wordt er wat mee ondergraven.

13. I’m a survivor

Maar laat dat geen reden zijn om niet naar 13 Reasons Why te kijken. Want als er één boodschap blijft plakken, is het wel deze: je overleeft het. In een scène om in te kaderen, ondanks de zoetsappige uitvoering, zegt Jessica tegen het schoolpubliek “I’m a survivor“. Langzaam maar zeker staan meer leden uit Hands Off op om te zeggen dat ook zij seksueel misbruik overleefd hebben.

’t Is een absoluut winnend moment voor Tyler, die als eerste, maar niet als enige man opstaat. Ook Justin staat recht, tot de verbazing van iedereen. En een pak vrouwen die passeren in de gangen van Liberty High. De scène is triomfantelijk en belangrijk: je komt erdoor, da’s de boodschap. Tegelijk zet 13 Reasons Why zichzelf uit de hoek: na 13 afleveringen mannen veroordelen, krijgen we plots een breder perspectief. Een verfrissend, sterk, noodzakelijk moment. Laat het duidelijk zijn: ook in seizoen vier van 13 Reasons Why zwijgen de slachtoffers niet meer. Nooit meer.

Wie vragen heeft over zelfdoding, kan terecht op het gratis nummer 1813 en www.zelfmoord1813.be.