De volgende 30 jaar verdwijnt ijs berggletsjers à rato van 5 Olympische zwembaden per seconde

door Mick Van Loon
gepubliceerd op zondag 02 mei 2021 om 16:24 •
3 min lezen

Een tiende van ’s werelds berggletsjerijs zal tegen het midden van deze eeuw zijn gesmolten, zelfs als de mensheid erin zou slagen de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs te halen. Wetenschappers zeggen dat het overgrote deel van dit smelten, dat overigens de gletsjers van Groenland of Antarctica niet omvat, onvermijdelijk is als gevolg van de wereldwijde opwarming die de afgelopen jaren door mensen is veroorzaakt.

Het verlies van ijs van gletsjers in de bergen komt overeen met meer dan 13.200 kubieke kilometer water – genoeg om meer dan 10 miljoen grote voetbalstadia te vullen. In sommige bijzonder zwaar getroffen gebieden, waaronder Midden-Europa, zal de gletsjermassa naar verwachting met meer dan de helft afnemen. Lagere bergketens, zoals de Europese Alpen of de Pyreneeën, worden naar verwachting immers het zwaarst getroffen. Dat gaat bijzonder zware domino-effecten veroorzaken in dichtbevolkte rivierdelta’s.

Veel valt daar dus niet meer aan te doen, maar dat betekent niet dat acties die regeringen vandaag ondernemen – inclusief de recente aankondigingen van ambitieuzere doelstellingen voor emissiereductie door de VS, China en anderen – een groot verschil kunnen maken voor hoeveel erger dat wordt in de tweede helft van deze eeuw.

Het blijkt uit een synthese van meer dan 100 computermodellen gegenereerd door onderzoeksinstituten over de hele wereld. Deze studies projecteerden verschillende mogelijke gedragingen van de ongeveer 200.000 berggletsjers op onze planeet, afhankelijk van verschillende emissieroutes en weerscirculatiepatronen.

1,9 miljard mensen dreigen zonder drinkwater te vallen

Tussen 2021 en 2050 zal het gemiddelde massaverlies van ijs van berggletsjers over de verschillende scenario’s 13.200 miljard ton bedragen. Dit komt overeen met het elke seconde smelten van bijna vijf olympische zwembaden van ijs in de komende 30 jaar.

Agressieve emissiereducties zouden dit nauwelijks vertragen. Het verschil tussen de beste en slechtste scenario’s was minder dan 20 procent. Dat staat in contrast met prognoses voor de tweede helft van de eeuw, wanneer de nu genomen beslissingen een groot verschil kunnen maken. In een scenario met lage emissies wordt verwacht dat de huidige gletsjermassa tegen 2100 met ongeveer 18 procent zal afnemen, wat een vertraging zou zijn. In een scenario met hoge emissies zou het verlies daarentegen toenemen tot 36 procent.

Dit heeft meerdere gevolgen. Het smelten van berggletsjers draagt meer dan een derde bij aan de zeespiegelstijging volgens het meest recente European State of the Climate Report, dat vorige week werd gepubliceerd. Hierdoor neemt het risico op overstromingen in kustgebieden en langs rivieren gestaag toe.

Afhankelijk van hoe snel de uitstoot kan worden verminderd, zal het smelten van ijs in de bergen waarschijnlijk tussen 79 en 159 mm aan de zeespiegel toevoegen tegen 2100. Op lokaal en regionaal niveau kan het ook de stabiliteit van riviersystemen verminderen. Naarmate ze in de loop van decennia wegsmelten als gevolg van de opwarming van de aarde, zullen meer stroomafwaartse gebieden in de problemen geraken. Eerdere studies suggereren dat 1,9 miljard mensen het risico lopen op een tekort aan bergwater, vooral in China en India.